WB: 'Thế giới đang rất gần với suy thoái'

Trong báo cáo Triển vọng Kinh tế Toàn cầu mới nhất, Ngân hàng Thế giới (WB) nhận định tăng trưởng toàn cầu đang chậm lại đáng kể do lạm phát tăng cao, lãi suất tăng, đầu tư giảm và gián đoạn do xung đột Nga - Ukraine. Nền kinh tế toàn cầu được dự báo tăng trưởng 1,7% vào năm 2023 và 2,7% trong năm 2024.

WB đã cắt giảm dự báo tăng trưởng của Mỹ từ 2,4% xuống 0,5% trong năm 2023; Trung Quốc từ 5,2% xuống 4,3%; Nhật Bản từ 1,3% xuống 1%; châu Âu và Trung Á từ 1,5% xuống 0,1%.

"Tăng trưởng toàn cầu chậm lại tới mức nền kinh tế gần như rơi vào suy thoái", WB cảnh báo. Tổ chức này cho biết nguyên nhân nằm ở các chính sách thắt chặt tiền tệ trên thế giới "nhanh chóng và đồng bộ hơn dự kiến".

Hạ dự báo tăng trưởng đồng loạt

Theo dự báo của WB, nền kinh tế thế giới sẽ ghi nhận tốc độ tăng trưởng yếu thứ 3 trong gần 30 năm, chỉ sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu và đợt suy thoái vì đại dịch.

Do điều kiện kinh tế mong manh, bất kỳ diễn biến bất lợi mới nào - chẳng hạn như lạm phát cao hơn dự kiến, lãi suất tăng đột ngột để kiềm chế lạm phát, sự bùng phát trở lại của đại dịch Covid-19 hoặc căng thẳng địa chính trị leo thang - có thể đẩy nền kinh tế toàn cầu vào suy thoái.

Do điều kiện kinh tế mong manh, bất kỳ diễn biến bất lợi mới nào có thể đẩy nền kinh tế toàn cầu vào suy thoái

Báo cáo của WB

Đây sẽ là lần đầu tiên sau hơn 80 năm xảy ra 2 cuộc suy thoái toàn cầu trong cùng một thập kỷ.

"Việc thắt chặt chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương trên thế giới có thể là cần thiết để kìm hãm lạm phát, nhưng chúng góp phần khiến những điều kiện tài chính toàn cầu xấu đi. Điều này đang gây ra lực cản lớn với các hoạt động kinh tế", WB cảnh báo.

"Mỹ, khu vực đồng euro và Trung Quốc đều đang trải qua thời kỳ suy yếu rõ rệt. Các tác động lan tỏa đang khiến những thách thức đối với các nền kinh tế đang phát triển và thị trường mới nổi ngày càng trầm trọng", WB nói thêm.

Trong 2 năm tới, tăng trưởng thu nhập bình quân đầu người tại các thị trường mới nổi và nền kinh tế đang phát triển được dự đoán ở mức trung bình 2,8% - thấp hơn một điểm phần trăm so với bình quân trong giai đoạn 2010-2019.

Rủi ro với các thị trường mới nổi

“Các nỗ lực phát triển đang đối mặt với khủng hoảng gia tăng khi triển vọng tăng trưởng toàn cầu xấu đi”, ông David Malpass - Chủ tịch Nhóm Ngân hàng Thế giới - cho biết.

“Các thị trường mới nổi và nền kinh tế đang phát triển đang phải đối mặt với giai đoạn tăng trưởng chậm kéo dài nhiều năm do gánh nặng nợ nần chồng chất và đầu tư kém hiệu quả. Bởi lượng vốn toàn cầu sẽ chủ yếu đổ về những nền kinh tế phát triển khi các nước này có mức nợ chính phủ cực kỳ cao và lãi suất tăng mạnh", ông nói thêm.

Tăng trưởng ở các nền kinh tế phát triển được dự đoán sẽ chậm lại, từ 2,5% vào năm 2022 xuống còn 0,5% trong năm 2023. 2 thập kỷ qua, sự suy giảm mạnh cỡ này thường báo trước một cuộc suy thoái toàn cầu.

Nếu loại trừ Trung Quốc, tăng trưởng ở các thị trường mới nổi và nền kinh tế đang phát triển dự kiến giảm từ 3,8% năm 2022 xuống 2,7% vào năm 2023, phản ánh nhu cầu trên thị trường nước ngoài giảm đáng kể cộng với lạm phát cao, đồng tiền mất giá, điều kiện tài chính thắt chặt hơn và các khó khăn khác ở trong nước.

Những thách thức đối với các nền kinh tế đang phát triển và thị trường mới nổi ngày càng trầm trọng. Ảnh: Reuters.

Đến cuối năm 2024, mức GDP ở các thị trường mới nổi và nền kinh tế đang phát triển sẽ thấp hơn khoảng 6% so với mức dự kiến trước đại dịch.

Báo cáo đề xuất một loạt phương án cho các nhà hoạch định chính sách nhằm thúc đẩy tăng trưởng đầu tư.

“Đầu tư chững lại là một vấn đề đáng quan ngại vì có liên quan đến năng suất và thương mại suy giảm, đồng thời làm giảm triển vọng kinh tế nói chung”, ông Ayhan Kose - Giám đốc Nhóm Triển vọng của WB - khẳng định.

“Các chính sách quốc gia nhằm thúc đẩy tăng trưởng đầu tư cần phải được điều chỉnh cho phù hợp với hoàn cảnh của đất nước, nhưng luôn bắt đầu bằng việc thiết lập những khuôn khổ chính sách tài chính và tiền tệ lành mạnh, cũng như thực hiện các cải cách toàn diện trong môi trường đầu tư", ông nói thêm.