Yêu cầu Bộ GTVT xây dựng cơ chế đặc thù cho đường sắt đô thị Hà Nội, TP.HCM
Văn phòng Chính phủ vừa ban hành văn bản 24/TB-VPCP ngày 21/01/2025 thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tại cuộc họp về xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP.Hà Nội, TP.HCM.

Cụ thể, theo Chương trình làm việc, Quốc hội sẽ khai mạc kỳ họp bất thường lần thứ 9 vào ngày 12 tháng 02 năm 2025, trong đó có việc thông qua Nghị quyết về phát triển đường sắt đô thị tại hai địa phương là Hà Nội và TP.HCM.
Từ nay đến ngày 12/2, tiến độ thực hiện là rất gấp, do vậy để bảo đảm tiến độ trình Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp bất thường lần thứ 9, Phó Thủ tướng đồng ý với ý kiến của Bộ Giao thông vận tải, Bộ Tư pháp về việc báo cáo Quốc hội cho phép xây dựng Nghị quyết theo trình tự, thủ tục rút gọn, trình Quốc hội thông qua theo quy trình 01 kỳ họp.
Lãnh đạo Chính phủ yêu cầu chính quyền Hà Nội và TP.HCM tiếp thu đầy đủ ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tư pháp, khẩn trương rà soát các cơ chế chính sách đã có trong Luật Thủ đô, các Nghị quyết liên quan để bổ sung đầy đủ các chính sách nhằm phát huy hiệu quả trong quá trình đầu tư, khai thác các tuyến đường sắt đô thị.
Các Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Xây dựng, Tài chính, Tư pháp, Tài nguyên và Môi trường, Khoa học và Công nghệ, TP.Hà Nội và TP.HCM có trách nhiệm đánh giá thẩm định về tính khả thi, hiệu quả đối với từng chính sách.
Bộ Tư pháp chịu trách nhiệm hướng dẫn Bộ Giao thông vận tải về trình tự, thủ tục, hồ sơ để trình Quốc hội xem xét thông qua Đề nghị xây dựng Nghị quyết theo thủ tục rút gọn và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội; chủ trì thẩm định các Hồ sơ theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; trình Quốc hội xem xét bổ sung Nghị quyết vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025 và xây dựng dự thảo Nghị quyết theo trình tự, thủ tục rút gọn, trình Quốc hội thông qua theo quy trình 01 kỳ họp (kỳ hợp bất thường lần thứ 9 của Quốc hội).
Bộ Giao thông vận tải hoàn thiện Hồ sơ dự thảo Nghị quyết, trình Chính phủ trong ngày 25/01/2025.
Cuối tháng 12/2024, tại cuộc họp của Thường trực Chính phủ với Bộ Giao thông vận tải, UBND TP. Hà Nội, TPHCM và các bộ, ngành liên quan về Đề án hệ thống đường sắt đô thị Hà Nội và TPHCM chuẩn bị trình cấp có thẩm quyền.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải phân cấp, phân quyền triệt để cho Hà Nội và TPHCM trong tổ chức thực hiện, huy động nguồn lực và xử lý các vấn đề liên quan”.
Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu phát triển hệ thống đường sắt đô thị bao gồm cả trên cao và ngầm, đặt trong tổng thể phát triển giao thông của cả nước, nhất là tại các thành phố nêu trên.
Hiện, trong quy hoạch từ nay đến năm 2035, Hà Nội sẽ xây dựng 14 tuyến đường sắt đô thị, số vốn cần khoảng 40 tỷ USD. Hiện, thời gian hoàn thành chỉ còn 11 năm, trong khi 2 dự án đường sắt đô thị Hà Nội là Cát Linh - Hà Đông, Nhổn - Ga Hà Nội mất trung bình là 12-15 năm/ dự án. Nếu không có cơ chế đột phá, rất khó để hoàn thành các hàng chục dự án trong quy hoạch nói trên.
Tương tự, TP.HCM cũng đặt mục tiêu đến năm 2035 sẽ xây dựng 7 tuyến đường sắt đô thị (metro) với chiều dài 355 km, tổng mức đầu tư sơ bộ hơn 40 tỷ USD. Từ đó, rút ngắn tiến trình hoàn thành toàn bộ mạng lưới theo quy hoạch là 510 km vào năm 2045 thay vì đến năm 2060…