Bất thường đề thi tốt nghiệp THPT 2021: Chuyên gia “vạch ra” 2 khả năng

2 khả năng có thể xảy ra trong vụ bất thường đề thi môn Sinh tốt nghiệp THPT 2021

Hôm 23/12, lãnh đạo Bộ GDĐT đã lên tiếng về bất thường đề thi tốt nghiệp THPT 2021. Thứ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Hữu Độ cho biết, Bộ GDĐT ghi nhận "yếu tố không bình thường" liên quan đến việc luyện thi và đề thi môn Sinh học tại kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2021.

"Yếu tố không bình thường" này, theo kết luận của thành lập tổ chuyên gia (Bộ GDĐT và Bộ Công An phối hợp) cùng thực hiện đối chiếu, so sánh đề thi môn Sinh chính thức của Bộ GDĐT với đề trong video của thầy Phan Khắc Nghệ - Phó hiệu trưởng Trường THPT Chuyên Hà Tĩnh, cho thấy, trong tổng số 40 câu hỏi của từng mã đề duyệt chốt có 37 câu trùng (chiếm 92,5%) với các câu trong nội dung ôn tập của thầy Nghệ.

"Hiện nay Bộ GDĐT đang xem xét trách nhiệm cá nhân, tổ chức có liên quan để xử lý theo quy định", lãnh đạo Bộ GDĐT cho biết.

Về thông tin trên, chia sẻ với Dân Việt, TS Lê Viết Khuyến, Phó Chủ tịch Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam, nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học (Bộ GDĐT) cho rằng: "Đúng là bất thường. Nếu ai nói đề thi tốt nghiệp THPT trùng hợp ngẫu nhiên với đề luyện thi tới 90%, tôi cho rằng lập luận của họ không vững".

Theo TS Lê Viết Khuyến, vụ bất thường đề thi tốt nghiệp môn Sinh THPT 2021 diễn biến tiếp theo như thế nào thì có hai khả năng xảy ra.

"Khả năng thứ nhất theo tôi là đề thi đã bị tiết lộ. Nếu đúng như thế thì vấn đề rất nghiêm trọng - vi phạm pháp luật, phải truy tố, nhưng trả lời chính xác được việc này chỉ có phía công an. (Theo Quyết định 809/QĐ-TTG của Thủ tướng Chính phủ, đề thi tốt nghiệp THPT nằm trong danh mục bí mật nhà nước thuộc lĩnh vực giáo dục và đào tạo – PV).

Khả năng thứ hai là những người làm đề ở Bộ GDĐT kém trách nhiệm. Đề thi tốt nghiệp THPT như Bộ tuyên bố phải đưa vào trong quy trình chuẩn, lấy từ bộ ngân hàng câu hỏi sau đó bốc thăm, làm sao có sự trùng lặp đến 90% như thế, trùng 1 câu là hiếm lắm rồi.

Với bộ câu hỏi có lẽ có hàng chục vạn câu hỏi, khả năng trùng lặp đề đến 37 câu như thế xét về mặt logic thì không có. Có khả năng là bộ phận làm đề không làm theo đúng quy trình, mà lấy đề nào đó đọc được do sưu tầm. Người ta không cấm sưu tầm, nhưng sau đó phải đánh giá, phân loại đưa vào ngân hàng đề thì ngân hàng đề mới đảm bảo. Nếu nhặt câu hỏi được ở bộ một đề luyện thi nào đó rồi làm luôn thì là thiếu trách nhiệm, sai quy trình. Với khả năng này, đây là sai lầm lớn, nghiêm trọng nhưng không đến mức độ phải xử lý hình sự".

TS Lê Viết Khuyến cho biết, nếu nội bộ bộ phận làm đề thừa nhận thiếu sót thì có thể kết luận theo khả năng thứ hai, nhưng đến giờ họ chưa thừa nhận thì phải chờ xác minh theo khả năng thứ nhất.

"Bộ GDĐT phải chịu trách nhiệm về việc này, nhưng cụ thể vụ việc thì Bộ chưa trả lời ngay được vì phải phụ thuộc vào phía công an", TS Lê Viết Khuyến nhận định.

Bộ GDĐT cần có câu trả lời rõ ràng, công khai

Thầy Đinh Đức Hiền, giáo viên dạy bộ môn Sinh học, Hệ thống giáo dục HOCMAI (Hà Nội) – người từng có tâm thư gửi Bộ trưởng Bộ GDĐT, trong đó phản ánh sự bất thường về đề thi môn Sinh học - chỉ ra 80% trùng hợp giữa đề luyện thi và đề thi tốt nghiệp THPT 2021 cho biết, biên bản xác minh đối chiếu rất rõ ràng và chỉ ra được sự bất thường. Tuy nhiên, câu trả lời của Bộ GDĐT lại khiến thầy Hiền chưa hài lòng và chưa thấy thỏa đáng.

"Bộ cần có câu trả lời xác đáng, rõ ràng trước nhân dân cả nước, trước các Đại biểu Quốc hội", thầy Hiền nói với Dân Việt.

TS Phạm Văn Lập, nguyên giáo viên Trường THPT chuyên Khoa học Tự nhiên (một trong các thành viên tổ chuyên gia thẩm định sự việc, do Bộ GDĐT thành lập hồi tháng 8) đã đặt câu hỏi về quy trình làm đề, chọn đề. Ông Lập cũng bày tỏ sự khó hiểu khi "từng đấy ngày mà Bộ GDĐT, cơ quan chức năng chưa đưa ra phản hồi".

Bà Nguyễn Thị Kim Thúy - Đại biểu Quốc hội khóa XV cũng nói với báo chí rằng, Bộ GDĐT phải công khai minh bạch về vụ việc trên. Nếu thầy giáo ở Hà Tĩnh vi phạm, phải xử lý theo đúng quy định. Ngược lại, nếu thầy giáo không vi phạm cần có động thái thông tin trên các phương tiện truyền thông đại chúng để lấy lại uy tín cho giáo viên.