Chiếc bánh chưng quê gói sớm để gửi ra thành phố!

Quê tôi vốn ở một tỉnh vùng đồng bằng sông Hồng nhưng đã từ lâu ông bà ngoại tôi đi thoát li rồi về hưu, sống ở Hà Nội. Ngần ấy năm, những người dân ngụ cư như ông bà tôi đã quen dần với cuộc sống thành phố và do tuổi cao sức yếu nên ít có dịp về thăm quê. Những nghi thức, phong tục ở quê cũng vì thế mà dần dần nguôi quên, nhất là với các thế hệ con cháu sau này.

Ấy vậy mà, với chiếc bánh chưng xanh thì dường như là một ngoại lệ. Dẫu ngay đầu phố có cái biển hiệu to tướng chuyên nhận đặt bánh chưng Tết với bao nhiêu lời quảng cáo hấp dẫn, dẫu lá dong, gạo, đỗ bày bán trong siêu thị hay ngoài chợ nhưng bà tôi vẫn thích được ăn chiếc bánh chưng gói từ gạo nếp, đỗ xanh, lá dong, thịt lợn, lạt giang…từ mảnh đất quê nhà. Bà bảo khi ăn chiếc bánh có hồn vía củi lửa, của bàn tay những người con, người cháu đất quê nhà mới thấy đúng là hương vị Tết.

Chiếc bánh chưng quê gói sớm để kịp gửi ra thành phố (Ảnh: Bùi Việt Phương)

Cũng bởi thế mà bao năm nay nhà tôi thường gói bánh chưng sớm để kịp mang ra thành phố. Khi mới hăm sáu, hăm bẩy  (26, 27 âm lịch) khi các gia đình ở quê tôi còn đủng đỉnh chọn lá dong, rủ nhau đụng lợn, kiếm mối đặt rượu Tết thì nhà tôi đã chuẩn bị gói bánh.

Bắt đầu từ đêm hôm trước là ngâm đỗ xanh, ngâm gạo nếp thơm, chẻ lạt, rửa lá dong. Sớm hôm sau dậy là nấu đỗ, đãi gạo, ướp thịt…sau cùng mới đến công đoạn kì công và nghệ thuật nhất là gói bánh. Lạ nỗi ngày thường những người phụ nữ rất đảm việc bếp núc nhưng đến Tết cái việc gói bánh này đều phải nhường cho cha tôi – người suốt cả năm chả mấy khi vào bếp. Cha tôi mỗi năm chỉ gói bánh một lần nhưng gói rất thạo. Chiếc bánh nào cũng vuông, gạo cũng được ép chặt mà không bị sùi. Đã thế tỉ lệ gạo, đỗ cũng rất vừa chứ không cái nhiều cái ít.