Chuyên gia "mách" những nhóm ngành cổ phiếu nên quan tâm trong 6 tháng cuối năm 2022

Đánh giá cổ phiếu đắt, rẻ bằng phương pháp P/B

Tại Toạ đàm "Đầu tư tài chính 2022: Cơ hội trong biến động thị trường chứng khoán" do Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp tổ chức chiều 29/6, ông Nguyễn Anh Khoa – Trưởng phòng Phân tích và Tư vấn Đầu tư CTCK Ngân hàng Agribank (Agriseco Research) cho biết, có nhiều phương pháp để nhà đầu tư có thể xác định cổ phiếu đang đắt hay rẻ.

Kết thúc phiên ngày 28/06, VN-Index dừng tại mốc 1.218,10 điểm, tương ứng mức giảm khoảng 20% trong vòng 2 tháng kể từ vùng đỉnh lịch sử. Nhiều ý kiến đánh giá, mặt bằng định giá cổ phiếu hiện đã trở nên hấp dẫn khi quan sát chỉ tiêu P/E, P/B lịch sử của VN-Index. Mặc dù vậy, mức độ đắt – rẻ của thị trường sẽ bị ảnh hưởng trong những môi trường lãi suất khác nhau. Với xu hướng lãi suất được dự báo tăng lên trong thời gian tới, ông Nguyễn Anh Khoa cho biết, Agriseco Research đánh giá cụ thể về mức độ đắt, rẻ của các cổ phiếu nhóm VN30 và VN Midcap với góc độ tiếp cận bằng phương pháp P/B.

"Chúng tôi cho rằng, phương pháp P/B phù hợp hơn phương pháp P/E và P/S do nhiều doanh nghiệp trong giai đoạn gần đây trải qua đỉnh chu kỳ của hoạt động kinh doanh, hoặc ghi nhận các khoản lợi nhuận một lần/lợi nhuận khác có thể không phản ánh chính xác mức lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh cốt lõi" – ông Khoa nói.

Ông Nguyễn Anh Khoa cho rằng, xét về đầu tư dài hạn, việc lấy thời điểm cuối năm 2019 làm mốc so sánh là hợp lý. Các cổ phiếu được lựa chọn thuộc rổ chỉ số VN30 và VN MidCap; Dữ liệu P/B tại thời điểm ngày 31/12/2019 (trước Covid-19) và thời điểm hiện tại. Và hiệu quả sinh lời giai đoạn trước Covid-19 và giai đoạn hiện tại (đo lường bằng bình quân của ROE 3 năm giai đoạn 2017-2019 và giai đoạn 2019-2021). Trường hợp hệ số sinh lời tăng lên nhưng vẫn quá thấp vậy nghĩa là chưa cải thiện.

Thông thường, nhà đầu tư sẵn sàng trả mức P/B cao hơn khi hiệu quả sinh lời (ROE) của doanh nghiệp cao hơn. "Agriseco Research kết hợp hai chỉ tiêu này để xác định bối cảnh hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp trong 2 giai đoạn. Việc cổ phiếu có P/B cao hơn đi kèm với ROE tăng tương ứng chưa chắc là đắt và ngược lại" – ông Khoa nói.

Theo đó, ông Nguyễn Anh Khoa chia sẻ, kết quả tại nhóm VN30 cho thấy, có 17/30 cổ phiếu đang ghi nhận định giá P/B hiện tại cao hơn trước Covid-19. Mặc dù vậy, chỉ 10/30 doanh nghiệp ghi nhận tình hình hiệu quả kinh doanh khả quan hơn so với thời điểm trước dịch.

Nhìn tổng quan toàn bộ rổ cổ phiếu VN30, mức định giá P/B trung bình của 30 cổ phiếu hiện tại là 2,74 lần; thấp hơn so với thời điểm cuối năm 2019 là 2,84 lần. Tuy nhiên ROE bình quân của 30 cổ phiếu là khoảng 18%, thấp hơn so với mức 20,1% trước khi Covid-19 xuất hiện.

Như vậy, mặc dù định giá P/B trung bình của VN30 đang thấp hơn so với trước dịch, nhưng hiệu quả kinh doanh chưa cải thiện nhiều. Do vậy, ông Khoa cho rằng, định giá của nhóm cổ phiếu trong VN30 đang ở vùng hợp lý và đã xuất hiện một số cổ phiếu ở vùng giá hấp dẫn. Một số cổ phiếu tiềm năng từ danh sách trên bao gồm: BID, BVH, HPG, MBB, SAB, TPB, VHM.

Nhóm ngành cổ phiếu nào nên chú ý trong 6 tháng cuối năm?

Còn theo bà Trần Khánh Hiền - Giám đốc Nghiên cứu phân tích CTCK VNDirect, thông thường, mọi người định giá thị trường ở góc nhìn P/E, tuy nhiên, khi môi trường vĩ mô đang có sự thay đổi, rủi ro về lạm phát, lo ngại về việc các nền kinh tế lớn trên thế giới thắt chặt lại chính sách tiền tệ, cũng như rủi ro về lãi suất tăng lên,... thì chúng ta cần thay đổi góc nhìn về định giá thị trường.

"Vì thế tôi muốn nhìn theo hướng đảo ngược, bằng phương pháp tính tỷ lệ sinh lời của thị trường chia cho định giá hiện tại. Chẳng hạn, hiện tại định giá thị trường đang ở 30 lần P/E, nghĩa là lợi suất của thị trường sẽ rơi vào khoảng 7,7%, tức là một nhà đầu tư khi lựa chọn thị trường chứng khoán thì họ có thể mang về lợi nhuận 7,7% một năm. So với mức lãi suất tiền gửi hiện nay là 6% thì khoảng cách (GAP) giữa thị trường chứng khoán và lãi suất tiền gửi đang nới rộng ra", bà Hiền nói.

Vào tháng 3-4/2020, thị trường chứng khoán Việt Nam có mức giảm điểm xuống khoảng gần 600 điểm, khi đó tỷ suất sinh lời trên thị trường đã tăng lên, bởi vì lợi nhuận của các công ty niêm yết vẫn được duy trì, nhưng các nhà đầu tư lại phản ứng quá tiêu cực tại thời điểm đó và đẩy tỷ suất sinh lời lên đến 9-10%. Nếu so với lãi suất tiền gửi thời điểm đó khoảng 8% với kỳ hạn 12 tháng, nghĩa là chúng ta lại có GAP khoảng 2%. Nhưng ngay sau đó dòng tiền đã ồ ạt tràn vào thị trường khiến VNIndex tăng điểm.

Nhìn về 6 tháng cuối năm nay, bà Trần Khánh Hiền đưa ra một số chủ điểm đầu tư như:

Thứ nhất, các ngành dịch vụ của Việt Nam đang có bước phục hồi mạnh mẽ, nhìn từ đầu năm nay tỷ trọng GDP của khối bán lẻ tăng khá mạnh khoảng 7 -8%. Còn nhìn trên thị trường chứng khoán thì đâu đó đã phản ánh hết tăng trưởng này ở các doanh nghiệp thuộc nhóm bán lẻ như thế giới di động, PNJ,... đều bất chấp thị trường giảm nhưng các cổ phiếu này vẫn tăng khá tốt.

Đồng thời, trong 6 tháng cuối năm, những nhóm ngành liên quan đến dịch vụ, du lịch, hàng không sẽ là những nhóm ngành có mức tăng trưởng tốt so với những nhóm ngành dịch vụ khác.

Thứ hai, là liên quan đến giá cả hàng hóa cơ bản. Hầu hết tất cả các mặt hàng nguyên vật liệu cơ bản sắt, thép, phân bón, thực phẩm đều có đà tăng mạnh và được thúc đẩy bởi việc đứt gãy chuỗi cung ứng khi Trung Quốc tiếp tục duy trì chiến lược Zero COVID, cũng như khủng hoảng giữa Nga và Ukraine.

Tuy nhiên tại thời điểm này, có một vài dấu hiệu đà tăng của các mặt hàng hóa nguyên vật liệu cơ bản sẽ có sự phân hóa, một số có xu hướng đảo đỉnh và hạ nhiệt. Còn một số ngành sẽ được hưởng lợi ví dụ như một số mặt hàng đầu vào cho sản xuất thực phẩm như ngô, đường, sữa bột đang có xu hướng tạo đỉnh. Vì thế trong nửa sau 2022, nhóm thực phẩm sản xuất sữa sẽ có sự tăng trưởng tốt hơn so với thị trường chung.

Thứ ba, liên quan đến đầu tư công trong nửa đầu năm 2022 đang chậm lại bởi vì ảnh hưởng của việc tăng giá các mặt hàng liên quan đến vật liệu xây dựng. Trong bối cảnh sắt, thép, một số vật liệu xây dựng có xu hướng tạo đỉnh, cộng với đó là việc Chính phủ có nỗ lực thúc đẩy dự án liên quan đến đầu tư côn,g đặc biệt là 11 dự án thuộc cao tốc Bắc Nam. Do đó, các doanh nghiệp liên quan đến đầu tư công có thể là điểm sáng quay trở lại “sân khấu” vào quý 4/2022.

Thứ tư, là câu chuyện dài hơi hơn liên quan đến phát triển hạ tầng năng lượng. Việt Nam đang trong giai đoạn chuyển đổi năng lượng và cũng đang thiên về hướng chuyển đổi sang năng lượng sạch mạnh mẽ để đáp ứng cam kết net zero. Cho nên các doanh nghiệp về năng lượng và ngành điện sẽ nhận được sự quan tâm của thị trường nhiều hơn.

Về chiến lược đầu tư, bà Hiền phân tích, cổ phiếu phòng thủ và chiến lược đầu tư phòng thủ là hai khái niệm khác nhau. Cụ thể, cổ phiếu phòng thủ là cổ phiếu của những doanh nghiệp có mô hình kinh doanh ít chịu ảnh hưởng của chu kỳ kinh tế thủ, có khả năng giảm bớt g rủi ro so với các cổ phiếu thông thường. 

Trong đó, những ngành nghề có tính tương quan thấp với chu kỳ kinh tế như ngành điện - nước, hàng tiêu dùng thiết yếu, thực phẩm, y tế và bảo hiểm. Mặc dù doanh nghiệp hoạt động trong những ngành này nhưng bắt buộc các doanh nghiệp đó phải có mô hình kinh doanh ổn định, có tỷ lệ thâm dụng vốn thấp và tỷ lệ sử dụng đòn bẩy thấp.

Tuy nhiên chiến lược đầu tư phòng thủ quan trọng hơn, vì không phải lúc nào chúng ta cũng có thể đầu tư vào các cổ phiếu ngành dược, ngành bảo hiểm do những nhóm này có tỷ lệ thanh khoản trên thị trường khá thấp, khó mua bán.

"Nhóm ngành cổ phiếu có khả năng phòng thủ tốt trong 6 tháng cuối năm 2022, chúng tôi tập trung vào hai nhóm ngành gồm: Một là, nhóm dầu khí. Mặc dù nhóm này thường sẽ đi theo diễn biến giá dầu trong khi giá dầu không ổn định. Tôi cho rằng, thay vì lựa chọn cổ phiếu dầu khí tương quan cao với giá dầu, thì nên tập trung vào các cổ phiếu đầu tư dài hơi hơn.

Hai là nhóm ngành điện mà giai đoạn trước thị trường bỏ quên, song chúng tôi kỳ vọng sản lượng điện sẽ phục hồi trong năm 2022 từ mức thấp của năm 2021 và dự thảo điện mới hướng tới quá trình chuyển đổi năng lượng mạnh mẽ. Sau bốn bản dự thảo của quy hoạch điện VIII thì đã có những thay đổi lớn trong cơ cấu, đặc biệt là bản sửa đổi mới nhất nhấn mạnh vào việc quá trình chuyển đổi năng lượng sạch để đáp ứng cam kết net zero. Do đó, chúng tôi kỳ vọng vào năng lượng tái tạo trong dài hạn, với những doanh nghiệp có các dự án năng lượng tái tạo đang triển khai”, bà Hiền nói.