Có phải chứng minh không mua bán dâm khi bị kiểm tra tại nhà nghỉ hay không?

Luật sư Hoàng Anh Sơn cho biết, theo quy định, hành vi mua dâm, bán dâm là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm. Nếu có hành vi vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính hoặc xử lý hình sự tùy theo tính chất, mức độ hành vi vi phạm.

Các trường hợp công an được kiểm tra nhà nghỉ, khách sạn

Kinh doanh nhà nghỉ, khách sạn là kinh doanh dịch vụ lưu trú. Theo quy định tại Phụ lục IV ban hành kèm theo Luật Đầu tư 2020 thì kinh doanh dịch vụ lưu trú là ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.

Điều 50 Nghị định 90/2016/NĐ-CP quy định việc kiểm tra đối với việc kinh doanh nhà nghỉ, khách sạn như sau:

Kiểm tra định kỳ: Cơ quan Công an có thẩm quyền thực hiện kiểm tra, thanh tra toàn diện việc chấp hành các quy định về an ninh, trật tự đối với cơ sở kinh doanh các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự theo phương thức định kỳ không quá một lần trong một năm hoặc đột xuất.

Kiểm tra đột xuất: Việc kiểm tra, thanh tra đột xuất chỉ được thực hiện khi rơi vào một trong các trường hợp sau:

Khi phát hiện cơ sở kinh doanh có vi phạm hoặc có dấu hiệu vi phạm pháp luật liên quan đến an ninh, trật tự;

Có đơn khiếu nại, tố cáo của tổ chức hoặc cá nhân về vi phạm pháp luật liên quan đến an ninh, trật tự trong cơ sở kinh doanh;

Phục vụ tăng cường công tác đảm bảo an ninh, trật tự theo văn bản chỉ đạo của cơ quan có thẩm quyền.

Vậy, có phải chứng minh không mua bán dâm khi bị kiểm tra tại nhà nghỉ không?

Đối với việc xử phạt vi phạm hành chính, nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính quy định Điểm đ, khoản 1 Điều 3 Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định về nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính như sau: Người có thẩm quyền xử phạt có trách nhiệm chứng minh vi phạm hành chính. Cá nhân, tổ chức bị xử phạt có quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp chứng minh mình không vi phạm hành chính;"

Theo đó thì nghĩa vụ chứng minh vi phạm hành chính (mua, bán dâm, chứa chấp mại dâm, môi giới mại dâm,…) thuộc về người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính. Cá nhân bị xử phạt có quyền chứng minh mình không vi phạm hành chính chứ không có nghĩa vụ phải chứng minh.

Đối với việc xử lý hình sự, căn cứ Điều 15 Bộ Luật tố tụng hình sự 2015 quy định về xác định sự thật của vụ án như sau: "Trách nhiệm chứng minh tội phạm thuộc về cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng. Người bị buộc tội có quyền nhưng không buộc phải chứng minh là mình vô tội."

Như vậy, nếu vụ việc có dấu hiệu hình sự, nghĩa vụ chứng minh vẫn thuộc về cơ quan tố tụng, người bị buộc tội không có nghĩa vụ chứng minh mình không vi phạm. 

Khi bị công an vào kiểm tra hành vi mua, bán dâm tại nhà nghỉ, khách sạn thì người bị buộc tội không có nghĩa vụ chứng minh mình không có hành vi mua bán dâm, mà chứng minh hay không là quyền của người bị buộc tội; nghĩa vụ chứng minh có hành vi mua, bán dâm thuộc về cơ quan có thẩm quyền.

Việc quy định trách nhiệm chứng minh tội phạm thuộc về cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng là hoàn toàn hợp lý bởi theo nguyên tắc suy đoán vô tội quy định tại Điều 13 Bộ Luật tố tụng hình sự năm 2015 thì người bị buộc tội được coi là không có tội cho đến khi được chứng minh theo trình tự, thủ tục do Bộ Luật tố tụng hình sự quy định và có bản án kết tội của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật.

Việc chứng minh không mua bán dâm khi vào nhà nghỉ thế nào?

Tại Điều 3 Pháp lệnh Phòng, chống mại dâm năm 2003 giải thích về hành vi mua bán dâm nêu rõ: Mua dâm là hành vi của người dùng tiền hoặc lợi ích vật chất khác trả cho người bán dâm để được giao cấu. Bán dâm là hành vi giao cấu của một người với người khác để được trả tiền hoặc lợi ích vật chất khác.

Căn cứ vào quy định trên thì yếu tố người mua dâm dùng tiền hoặc lợi ích vật chất khác trả cho người bán dâm để được giao cấu là cơ sở để xác định việc mua bán dâm. Ngược lại, những trường hợp vào nhà nghỉ trên tinh thần tự nguyện, với mục đích để nghỉ ngơi, đi du lịch,… hoặc các trường hợp khác lưu trú tại các cơ sở lưu trú nếu không có hành vi dùng tiền hoặc lợi ích vật chất khác để giao cấu sẽ không được coi là hành vi mua bán dâm.

Vì vậy, khi lưu trú ở khách sạn hay nhà nghỉ thì mọi người cần xuất trình giấy tờ tùy thân để cơ sở lưu trú đó kiểm tra.

Luật sư Hoàng Anh Sơn cũng cho biết, trong trường hợp công an vào kiểm tra phòng, hai người có thể chứng minh việc mình không mua bán dâm bằng cách trình bày việc mình đã xuất trình các giấy tờ tùy thân cho khách sạn, nhà nghỉ hoặc chủ động xuất trình các giấy tờ tùy thân và có lời khai rõ ràng về nơi ở, nghề nghiệp cho khách sạn, nhà nghỉ và đưa ra một số thông tin về họ tên của nhau, nghề nghiệp, quê quán, nơi ở… để chứng minh hai bạn có thật sự quen biết, không phải dùng tiền hay lợi ích vật chất để quan hệ tình dục.. Phía công an có trách nhiệm xác minh thông tin ở địa phương, đồng thời xác minh giữa hai người là mối quan hệ như thế nào.