Còn rất nhiều dầu được dự trữ khắp nơi trên toàn cầu, dễ hiểu vì sao OPEC+ thận trọng

OPEC+ thận trọng

Tại cuộc họp gần nhất hồi đầu tháng 4, OPEC+ đã đưa ra lộ trình thận trọng nhằm khôi phục một số hoạt động sản xuất dầu vốn đã ngừng trệ trong nhiều tháng qua. 

Việc nới lỏng các cam kết hạn chế sản lượng dầu phản ánh một quan điểm lạc quan hơn rằng nhu cầu dầu sẽ tăng trở lại khi Bắc bán cầu chuyển sang mùa hè và tốc độ tiêm chủng vắc xin sẽ thúc đẩy đà phục hồi kinh tế toàn cầu, nhưng tốc độ nới lỏng là tương đối khiêm tốn.

Mức tăng sản lượng dầu mỏ được OPEC+ phân bổ như sau: 350.000 thùng/ ngày vào tháng 5, 350.000 thùng/ ngày vào tháng 6 và 440.000 thùng/ ngày vào tháng 7. Sau đó, Saudi Arabia sẽ dần khôi phục sản lượng cắt giảm 1 triệu thùng/ ngày mà nước này đơn phương cắt giảm hồi tháng 2 qua trong nỗ lực ổn định thị trường dầu mỏ.

Điều này đồng nghĩa đến cuối tháng 7, các nhà sản xuất dầu mỏ sẽ nâng sản lượng thêm 2,3 triệu thùng/ ngày từ mức cắt giảm hồi tháng 3. Tuy nhiên, OPEC+ vẫn sẽ giữ lại gần 60% mức sản lượng đã cắt giảm gần 1 năm về trước.

Sự ổn định của giá dầu phụ thuộc rất nhiều vào động thái của OPEC+ trong việc duy trì ổn định nguồn cung và trì hoãn đà phục hồi sản lượng, ngay cả khi nhóm này đã tiến rất gần tới mục tiêu giảm sản lượng dầu thương mại dự trữ ở các nước OECD xuống bằng mức bình quân trong 5 năm gần nhất trước đại dịch (2014-2019).

Dự báo hàng tháng mới nhất được cập nhật bởi Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ EIA cho biết OPEC+ đã đạt được mục tiêu đó. Nhưng điều này không đồng nghĩa một sản lượng dầu lớn từ Saudi Arabia, Nga và các nước đồng minh sẽ tràn vào thị trường. Bởi nhìn chung, OPEC+ có lý do để duy trì cách tiếp cận thận trọng.

Còn nhiều dầu trong các kho dự trữ khắp thế giới

Nhìn vào dự báo của EIA, nó chỉ tập trung phản ánh lượng dầu tồn kho tại các quốc gia OECD đơn giản vì con số này được công khai và dễ thấy. Mỹ cũng như hầu hết các thành viên OECD cập nhật báo cáo về lượng dầu dự trữ hàng tháng. Điều này trái ngược hoàn toàn với các quốc gia như Trung Quốc, nơi dự trữ dầu được coi là vấn đề bí mật quốc gia.

Tất nhiên, điều này không có nghĩa lượng dầu dự trữ ở các quốc gia như vậy là hoàn toàn bí mật. Dữ liệu vệ tinh theo dõi đường di chuyển của các tàu chở dầu có thể cho thấy một bức tranh toàn cảnh về biến động các kho dự trữ dầu trên toàn cầu.

Một địa điểm quan trọng đang được các chuyên gia trong lĩnh vực dầu mỏ theo dõi sát sao là vịnh Saldanha, phía Bắc Cape Town, Nam Phi. Các bể chứa dầu ở khu vực này có thể lưu trữ khối lượng 55 triệu thùng dầu thô, trong khi vị trí địa lý của khu vực thuận lợi để vận chuyển dầu mỏ đến các thị trường Đại Tây Dương và Thái Bình Dương.

Các bể chứa dầu ở Saldanha đã đầy tràn vào năm ngoái, khi đại dịch làm giảm mạnh nhu cầu dầu toàn cầu. Nhưng xu hướng đó đang thay đổi với đà phục hồi toàn cầu mạnh mẽ. Dầu đang ra khỏi các kho dự trữ ở Saldanha với một tốc độ chóng vánh như khi chúng đầy tràn. Nhất là khi OPEC+ đặt mục tiêu giảm lượng dầu dự trữ trong các quốc gia OECD.

Nhưng có một nơi mà mục tiêu của OPEC+ không thể chạm đến: Trung Quốc.

Một tính toán của Cơ quan Năng lượng Quốc tế cho thấy vào năm ngoái, Trung Quốc chiếm tới 60% dự trữ dầu thô toàn cầu, với nguồn dự trữ tăng mạnh 367 triệu thùng trong suốt năm. Một số được đưa vào kho dự trữ chiến lược quốc gia và không có khả năng tung trở lại thị trường trừ trường hợp xuất hiện khủng hoảng nguồn cung.

Ngoài kho dự trữ chiến lược, dự trữ dầu thương mại của Trung Quốc cũng tăng. Khối lượng dầu thô được lưu trữ tại các cảng ở tỉnh Sơn Đông, nơi đặt hầu hết các nhà máy lọc dầu quan trọng trên toàn đại lục, đã tăng vọt từ mức 30 triệu thùng vào tháng 12/2019 lên hơn 50 triệu thùng vào tháng 2/2020, trước khi ổn định trở lại mức khoảng 45 triệu thùng trong suốt năm.

Trong tình huống vẫn còn nhiều lượng dầu dự trữ khắp thế giới, Saudi Arabia tự tin rằng OPEC+ đã đưa ra một quyết định đúng đắn vào đầu tháng khi nới lỏng cam kết cắt giảm sản lượng dầu một cách thận trọng. Nhất là khi nhiều cụm dịch Covid-19 tiếp tục bùng phát buộc nhiều quốc gia như Ấn Độ, Nhật Bản xem xét tiếp tục biện pháp phong tỏa kiểm dịch.