Đề xuất xe máy phải kiểm định khí thải: Người dân băn khoăn, chuyên gia nói thẳng sự thật

Đăng kiểm xe máy - Giải quyết bài toán số lượng 

Bộ Công an đang chủ trì xây dựng dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, được biết đây là dự luật được tách một phần từ Luật Giao thông đường bộ 2008.

Trong đó, dự thảo mới nhất đang được lấy ý kiến, cơ quan soạn thảo đề xuất quy định mới về bảo đảm an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của xe cơ giới, xe máy chuyên dùng tham gia giao thông đường bộ.

Đáng chú ý có việc đề xuất, xe mô tô, xe gắn máy phải kiểm định về khí thải và việc kiểm định sẽ thực hiện tại các trạm kiểm định khí thải đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia. Các trung tâm này hiện đang đăng kiểm xe ô tô.

Thủ tướng Chính phủ quy định lộ trình áp dụng mức tiêu chuẩn khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông.

Trước đó, đề xuất kiểm tra định kỳ khí thải xe máy được Bộ Giao thông vận tải đưa ra trong dự án Luật Đường bộ (tách ra từ Luật Giao thông đường bộ 2008). Tuy nhiên, sau đó được chuyển sang dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.

Đứng ở góc nhìn chuyên môn, chuyên gia xe Nguyễn Thanh Hải (Hải Kar) đưa ra nhận định rằng, việc đăng kiểm với xe máy hiện không khả thi.

"Theo tôi, đăng kiểm xe máy hiện không khả thi ở Việt Nam bởi số lượng quá nhiều. Đơn cử như năm 2022, số lượng xe máy bán ra là 3 triệu chiếc, nếu đăng kiểm sẽ khó có đủ nguồn lực để thực hiện ở thời điểm này", ông Hải nói.

Theo đó, mỗi năm Việt Nam bán ra trung bình khoảng 3 triệu xe máy, con số này cao hơn gấp 6 lần so với ô tô. Chính vì vậy, việc đăng kiểm diễn ra sẽ phức tạp hơn, trong khi đó chưa kể bây giờ mới thực hiện đăng kiểm thì bài toán mà cơ quan chức năng phải tính đến là giải quyết số lượng những xe đã bán ra trước đó. 

Đơn cử, mỗi người dân tuổi trưởng thành hầu hết đã sở hữu 1, 2 thậm chí có người có nhiều hơn số lượng xe máy đó. Tính nhanh, ở Việt Nam có khoảng hơn 100 triệu xe máy, vậy làm thế nào để đăng kiểm hết số lượng xe đó là vấn đề nan giải.

Người dân hiện cũng có nhiều ý kiến trái chiều với dự thảo đăng kiểm xe máy.

"Tôi thấy việc đăng kiểm xe máy là không thực sự cần thiết. Đường cao tốc thì cấm xe máy vào nên chỉ đi đường quốc lộ đã giới hạn 60km/h, do đó việc xe máy chạy nhanh gây mất an toàn là rất ít. Vậy đăng kiểm có ý nghĩa gì khi xe máy có tốc độ rất thấp và chủ yếu đi trong nội đô", anh Nguyễn Mạnh Cửu Long (Hà Nội) nói.

Trong khi đó, anh Hoàng Minh (Hà Nội), một lái xe công nghệ cho biết: "Tôi ủng hộ điều này khi vấn đề ô nhiễm môi trường rất cần xử lý nhưng tôi vẫn chưa hiểu cách thức thực hiện ra sao".

Giải quyết được phần "ngọn" khi đăng kiểm xe máy

Việc kiểm định khí thải là cần thiết để đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật của xe, tránh ô nhiễm môi trường và an toàn cho người dân. Tuy nhiên, đăng kiểm xe máy không phải là việc dễ thực hiện đối với thị trường Việt Nam ở thời điểm hiện tại.

"Xe máy là phương tiện chủ yếu di chuyển quãng đường ngắn trong thành phố nên tôi nghĩ đó cũng là lý do khiến đăng kiểm không khả thi. Việc đăng kiểm xe máy sẽ giải quyết được phần "ngọn" về việc đảm bảo an toàn theo tiêu chuẩn. Trong khi đó, phần "gốc" là 100 triệu xe vẫn còn đó sẽ đăng kiểm thế nào nên đăng kiểm xe máy với tôi không khả thi", chuyên gia Hải Kar nhận định.

Năm 2022 vừa qua, đăng kiểm là vấn đề nóng nhất ở Việt Nam khi hàng loạt vấn đề được phanh phui khiến thường xuyên xảy ra tình trạng quá tải ở các trung tâm đăng kiểm ô tô. Điều này gây ra lo ngại về việc tiếp diễn tình trạng này khi đăng kiểm xe máy.

"Năm qua chứng kiến các trạm đăng kiểm quá tải, nếu giờ đăng kiểm hết xe máy ở Việt Nam chắc sẽ tái diễn tình trạng này. Chúng ta hiện khó đáp ứng nhân lực, vật lực, cơ sở hạ tầng trung tâm để thực hiện hết đăng kiểm xe máy cùng lúc", vị chuyên gia Hải nêu khó khăn.

Trong khi đó một chuyên gia giao thông cho rằng đề cập đến kiểm định khí thải xe máy ở thời điểm này là muộn. Vấn đề ô nhiễm môi trường đã "nóng" từ nhiều năm qua. 

Nếu đăng kiểm xe máy chỉ thực hiện với xe mua mới sẽ khả thi hơn là việc áp dụng đăng kiểm với tất cả xe đang bán trên thị trường.

"Theo tôi, nếu chỉ đăng kiểm với xe mua mới bắt đầu từ bây giờ thì sẽ dễ dàng và hiệu quả hơn chứ đăng kiểm hết xe đã bán ra thì chắc phải thực hiện chục năm mới hết. Do đó, việc đăng kiểm xe máy vẫn đang là dự thảo khó thực hiện và cần phải lấy ý kiến người dân. Tôi nghĩ, nếu lấy ý kiến người dân thì gần như chủ xe không đồng ý bởi tính khả thi thấp, đặc biệt khi người dân đang chuyển dịch mua ô tô nhiều hơn", người dân Phùng Anh Quang chia sẻ.

Nhìn chung, đứng góc độ người dân hay chuyên gia, việc đăng kiểm xe máy vẫn cần thêm thời gian nghiên cứu, lấy ý kiến trước khi áp dụng thành luật. Tuy nhiên, việc đăng kiểm này là khá nan giải, chí ít là đối với nguồn lực sẵn có của Việt Nam hiện nay.