Diễn biến mới vụ đại án xảy ra tại Ngân hàng BIDV

BIDV bị thiệt hại hàng nghìn tỷ

Cụ thể, Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) tối cao đã hoàn tất cáo trạng bổ sung, truy tố các bị can trong vụ án "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng", "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản", xảy ra tại Ngân hàng BIDV, Công ty Cổ phần chăn nuôi Bình Hà (Công ty Bình Hà), Công ty Trách nhiệm hữu hạn thương mại và du lịch Trung Dũng (Công ty Trung Dũng).

Vụ án có 12 bị cáo bị VKSND tối cao truy tố ra trước Tòa án nhân dân TP.Hà Nội để xét xử.

Trong 12 người này, có 8 bị can bị truy tố tội "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng".

Những người này gồm: Trần Lục Lang (SN 1967, nguyên Phó Tổng Giám đốc BIDV phụ trách Quản lý rủi ro, thành viên Phân Ban quản lý rủi ro tín dụng, đầu tư), Đoàn Ánh Sáng (SN 1961, nguyên Phó Tổng Giám đốc BIDV phụ trách Khách hàng doanh nghiệp, thành viên Phân Ban quản lý rủi ro tín dụng, đầu tư), Kiều Đình Hòa (SN 1961, nguyên Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Tĩnh), Lê Thị Vân Anh (SN 1984, nguyên Trưởng phòng Khách hàng doanh nghiệp BIDV chi nhánh Hà Tĩnh), Ngô Duy Chính (SN 1963, nguyên Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Thành), Nguyễn Xuân Giáp (SN 1974, nguyên Phó Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Thành), Phạm Hồng Quang (SN 1979, nguyên Trưởng phòng Khánh hàng doanh nghiệp I BIDV chi nhánh Hà Thành), Đặng Thành Nam (SN 1981, nguyên cán bộ quản lý khách hàng BIDV chi nhánh Hà Thành).

Nhóm 4 bị can bị truy tố tội "Lạm dụng tín nhiệm, chiếm đoạt tài sản" gồm Đoàn Hồng Dũng (SN 1961, nguyên Giám đốc Công ty Trung Dũng), Trần Anh Quang (SN 1982, nguyên Tổng Giám đốc Công ty Bình Hà), Đinh Văn Dũng (SN 1965, nguyên Tổng Giám đốc Công ty Bình Hà), Nguyễn Thị Thanh Sơn (SN 1963, nguyên Giám đốc Công ty Hà Nam).

Cáo trạng thể hiện, trong khoảng thời gian từ năm 2011 đến 2016, lợi dụng chức trách được giao, ông Trần Bắc Hà (nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng BIDV, hiện đã chết) đã chỉ đạo cấp dưới tại BIDV và BIDV - chi nhánh Hà Tĩnh, chi nhánh Hà Thành cho Công ty Bình Hà (là công ty "sân sau" của Trần Bắc Hà) và Công ty Trung Dũng vay trái quy định, gây thất thoát cho BIDV số tiền đặc biệt lớn là 1.664 tỷ đồng.

Về Công ty Bình Hà, đây là công ty mới thành lập, chưa có bất cứ hoạt động kinh tế phát sinh, thuộc doanh nghiệp chưa đủ điều kiện xếp hạng tín dụng theo tiêu chuẩn của BIDV.

Cùng với đó, vốn tự có và tài sản bảo đảm không đủ điều kiện để cấp tín dụng theo chính sách tín dụng của BIDV; hồ sơ pháp lý của dự án chưa đầy đủ, chưa đánh giá hết phương án kinh doanh và phương án trả nợ khi dự án không hiệu quả.

Qua đánh giá, thẩm định, dự án có 8 yếu tố rủi ro có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của dự án, nhưng theo sự chỉ đạo của Chủ tịch HĐQT BIDV, BID – CN Hà Tĩnh đã thẩm định, đề xuất và phê duyệt cho Công ty Bình Hà vay vốn. Trong quá trình giải ngân, BIDV đã không kiểm soát dòng tiền có được sau kinh doanh, để các cổ đông Công ty Bình Hà sử dụng vốn vay không đúng mục đích, thông qua các nhà thầu chiếm đoạt và chiếm dụng tiền giải ngân của BIDV và tiền bán bò.

Theo đó, tổng dư nợ của Công ty Bình Hà tại BIDV không có khả năng thu hồi là hơn 799 tỷ đồng.

Với Công ty Trung Dũng, các bị can Ngô Duy Chính, Nguyễn Xuân Giáp, Trần Hồng Quang, Đặng Thanh Nam vẫn thực hiện việc cấp hạn mức tín dụng ngắn hạn 700 tỷ đồng cho Công ty này trước loạt vấn đề khó khăn của Công ty Trung Dũng.

Đáng chú ý, quá trình cho vay theo hạn mức, do áp lực từ sự chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà, các bị can Chính, Giáp, Quang, Nam đã quyết định giải ngân cho Công ty Trung Dũng vay 26 khoản còn dư nợ, trong đó có 20 khoản giải ngân không đáp ứng đúng tỷ lệ tài sản đảm bảo, 1 khoản giải ngân cho vay để đảo nợ.

Trong vụ việc với Công ty Trung Dũng, các bị can đã không kiểm soát được tiền bán hàng của doanh nghiệp để thu nợ, không kiểm tra mục đích sử dụng vốn vay của Công ty Trung Dũng đối với các khoản giải ngân để mua phôi thép, dẫn đến dư nợ lớn, không có khả năng thanh toán.

Hành vi vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng trong việc cho Công ty Trung Dũng vay theo hạn mức tín dụng ngắn hạn năm 2011, phát hành L/C theo món gây thiệt hại cho BIDV 865 tỷ đồng.

Ở đại án xảy ra tại Ngân hàng BIDV, ông Trần Bắc Hà được xác định là chủ mưu, cầm đầu về tội "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng".

Tuy nhiên, ông Hà được xác định đã tử vong, theo quy định, Cơ quan công an đình chỉ bị can đối với ông này.

Hủy 2 quyết định công nhận thỏa thuận

Giữa tháng 7 vừa qua, khi đã có lịch xét xử sơ thẩm vụ án, Tòa án nhân dân TP.Hà Nội đã quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung.

Theo đó, cần phải làm rõ việc mua bán các khoản nợ của Công ty Trung Dũng giữa BIDV và Công ty Trách nhiệm hữu hạn MTV quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC), cùng với đó là quá trình VAMC và BIDV khởi kiện Công ty Trung Dũng tại Tòa án nhân dân quận Hoàn Kiếm (TP.Hà Nội).

Viện KSND tối cao xác định, ngày 5,6/1/2017, BIDV đã có hai đơn khởi kiện, (trong đó 1 đơn khởi kiện theo ủy quyền của VAMC) tại Tòa án nhân dân quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) yêu cầu Công ty Trung Dũng và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trả toàn bộ dư nợ gốc, lãi phát sinh theo các Hợp đồng tín dụng tại BIDV.

Tòa án nhân dân quận Hoàn Kiếm đã thụ lý hai vụ án kinh doanh thương mại đó, quá trình giải quyết đã ra 2 Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự.

Viện KSND tối cao nhận thấy, các bị can Chính, Giáp, Quang, Nam, Dũng biết rõ hành vi của mình liên quan đến hoạt động tín dụng là vi phạm pháp luật nhưng BIDV vẫn khởi kiện vụ án kinh doanh thương mại và thỏa thuận tại Tòa án nhân dân quận Hoàn Kiếm nhằm che đậy và hợp thức hóa sai phạm.

Tòa án nhân dân quận Hoàn Kiếm ra các Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự là vi phạm Điều 206 – Bộ luật Tố tụng Hình sự.

Do vậy, ngày 18/8/2020, Viện Kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội đã ban hành các Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm, kháng nghị toàn bộ Quyết định của Tòa án nhân dân quận Hoàn Kiếm công nhận sự thỏa thuận của các đương sự nói trên.

Đồng thời, đề nghị Ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội xét xử giám đốc thẩm vụ án theo hướng: hủy toàn bộ Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự nêu trên và đình chỉ giải quyết vụ án.

Ngày 28/8/2020, Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội đã ban hành hai Quyết định giám đốc thẩm hủy hai Quyết định của Tòa án nhân dân quận Hoàn Kiếm công nhận sự thỏa thuận của các đương sự về vụ án "Tranh chấp hợp đồng tín dụng" giữa nguyên đơn là VAMC, BIDV với bị đơn là Công ty Trung Dũng và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.