Động thái "rắn" của Mỹ: Không loại trừ khả năng NHNN "xuất chiêu" vào quý IV, dự báo "nóng" lãi suất tiền gửi

Trong tuần, Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) đã quyết định tăng lãi suất điều hành thêm 75 điểm cơ bản lên biên độ mới từ 1,5% đến 1,75%.

Lộ trình tăng lãi suất của FED sẽ nhanh và mạnh mẽ hơn

Về lộ trình tăng lãi suất tiếp theo, các thành viên FOMC dự báo lãi suất điều hành có thể tăng lên mức 3,1-3,6% vào cuối năm 2022 và lên 3,6-4,1% vào năm 2023.

FED cũng cho biết sẽ giữ nguyên lộ trình thu hẹp quy mô bảng cân đối kế toán kể từ tháng 6/2022, bắt đầu với 47,5 tỷ USD mỗi tháng (30 tỷ USD trái phiếu Kho bạc Mỹ và 17,5 tỷ USD chứng khoán bảo đảm bằng thế chấp), sau ba tháng sẽ là 95 tỷ USD mỗi tháng (60 tỷ USD trái phiếu Kho bạc Mỹ và 35 tỷ USD chứng khoán bảo đảm bằng thế chấp).

Các thành viên FOMC cũng đã cắt giảm dự báo tăng trưởng kinh tế Mỹ trong năm 2022 và 2023 xuống còn 1,7% mỗi năm, từ mức lần lượt là 2,8% và 2,2% được đưa ra hồi tháng 3.

Dự báo lạm phát năm 2022 được nâng lên mức 5,2% cho năm 2022 từ mức dự báo trước đó là 4,3% và lạm phát cơ bản (không bao gồm chi phí thực phẩm và năng lượng), được dự báo ở mức 4,3%, tăng 0,2% so với dự báo trước đó.

Tuy nhiên, FED kỳ vọng lạm phát tại Mỹ sẽ giảm mạnh trong năm 2023, xuống 2,6% đối lạm phát tổng thể và 2,7% đối với lạm phát lõi, gần như không đổi so với dự báo từ tháng 3.

Quyết định của FED có tác động lớn, trong đó có lãi suất tiền gửi tại các ngân hàng thương mại.

Lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng có thể tăng lên 6,0-6,2%/năm

Tính đến cuối tháng 5/2022, lãi suất huy động kỳ hạn 3 tháng và kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng quốc doanh không đổi so với mức cuối năm 2021 trong khi lãi suất tiền gửi kỳ hạn 3 tháng và lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng tư nhân lần lượt tăng 20 điểm cơ bản và 23 điểm cơ bản so với mức cuối năm 2021.

Các chuyên gia tại Chứng khoán VNDirect cho rằng, lãi suất huy động sẽ tiếp tục tăng từ giờ đến cuối năm 2022 do lãi suất USD tăng và áp lực lạm phát tại Việt Nam tăng cao trong những quý tới.

Tuy nhiên, mức tăng sẽ không lớn với dự báo lãi suất từ nay tới cuối năm tăng thêm khoảng 30-50 điểm cơ bản.

Trong đó, lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng thương mại có thể tăng lên 6,0-6,2%/năm vào cuối năm 2022 (hiện ở mức bình quân là 5,7%/năm), vẫn thấp hơn so với mức trước đại dịch là 7,0%/năm.

Đối với tỷ giá, đồng USD mạnh gây áp lực lên tỷ giá hối đoái của Việt Nam.

Thực tế, tại ngày 14/06/2022, chỉ số đồng USD (đo sức mạnh của đồng USD so với rổ tiền tệ) đạt 104,7 điểm, mức cao trong vòng 20 năm qua. Đồng USD mạnh kéo tỷ giá USD/VND tăng 1,7% kể từ đầu năm. Tuy nhiên, VND vẫn là một trong những đồng tiền ổn định nhất khu vực.

Các yếu tố cơ bản để giữ cho VND ổn định trong những năm gần đây vẫn được duy trì, bao gồm thặng dư thương mại cải thiện và dự trữ ngoại hối cao. Do đó, các chuyên gia kỳ vọng thặng dư thương mại tăng lên mức 7,2 tỷ USD trong năm 2022 từ mức 3,3 tỷ USD trong năm 2021.

Ngoài ra, thặng dư tài khoản vãng lai dự báo tăng lên mức 1,4% GDP vào năm 2022, từ mức thâm hụt 0,3% GDP vào năm 2021. Dự trữ ngoại hối của Việt Nam ước đạt 122,5 tỷ USD vào cuối năm 2022 (tương đương 3,9 tháng nhập khẩu).

Bên cạnh đó, giải ngân FDI tăng trưởng ổn định và nguồn kiều hối dồi dào cũng góp phần ổn định thị trường ngoại hối.

Với các yếu tố trên, tỷ giá USD/VND được nhóm chuyên gia dự báo sẽ tăng không quá 2% trong cả năm 2022. Trong khi đó, TS.Cấn Văn Lực – Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV lại cho rằng, tỷ giá sẽ tăng khoảng 2-2,3%.

Dư địa để NHNN duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng nhằm hỗ trợ nền kinh tế đang dần thu hẹp

Đối với nhà quản lý, việc FED đẩy nhanh lộ trình tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát, dư địa để Ngân hàng Nhà nước (NHNN) duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng đang ngày một thu hẹp.

Tuy nhiên, thời điểm hiện tại các chuyên gia cho rằng, NHNN sẽ nỗ lực duy trì chính sách tiền tệ "phù hợp", chưa vội thắt chặt chính sách ngay để hỗ trợ nền kinh tế phục hồi và ổn định thị trường bởi 4 nguyên nhân.

Thứ nhất, mặc dù áp lực lạm phát trong nước dự kiến sẽ gia tăng trong những tháng tới, nhưng chỉ số giá tiêu dùng bình quân nửa đầu năm 2022 dự báo ở mức 2,5% so vói cùng kỳ, vẫn thấp hơn nhiều so với mục tiêu của Chính phủ là 4%.

Hai là, nhu cầu trong nước vẫn yếu và chưa phục hồi hoàn toàn về mức trước đại dịch.

Bà là, NHNN vẫn ưu tiên mục tiêu duy trì lãi suất cho vay thấp để hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế phục hồi.

Đối với lãi suất điều hành, nếu có bất kỳ đợt tăng nào trong năm nay thì khả năng cao sẽ diễn ra vào quý IV/2022 và mức tăng (nếu có) sẽ hạn chế, khoảng 0,25-0,5%.

Về lãi suất cho vay, NHNN đang triển khai gói cấp bù lãi suất với tổng quy mô lên tới 43.000 tỷ đồng (bao gồm gói cấp bù lãi suất 40.000 tỷ được Quốc hội thông qua hồi đầu năm). Gói cấp bù lãi suất có thể giúp giảm mặt bằng lãi suất cho vay trung bình từ 20-40 điểm cơ bản trong năm 2022.

Tuy nhiên, tác động thực tế của gói cấp bù lãi suất đối với doanh nghiệp và nền kinh tế có thể thấp hơn nếu các ngân hàng thương mại tăng lãi suất cho vay đối với các khoản vay thông thường khác để bù đắp việc tăng lãi suất huy động.