"Dùng Facebook nhiều làm tăng sự cô đơn"

Một tiết lộ mới từ hồ sơ Facebook Papers khét tiếng vừa lộ diện. Theo các tài liệu nội bộ, các nhà nghiên cứu tại Meta đã phát hiện ra rằng, các nền tảng mạng xã hội của họ như Facebook có thể khiến mọi người trở nên cô đơn hơn.

Nghe có vẻ như là một mâu thuẫn lớn. Bởi các nền tảng truyền thông xã hội được phát triển để giúp kết nối mọi người. Nhưng trên thực tế, chúng có thể làm ngược lại và khiến người dùng cảm thấy cô đơn hơn. Ít nhất là theo các tài liệu nội bộ mới nhất được tờ Bloomberg tiết lộ.

Ấn phẩm tờ Bloomberg gần đây đã tiết lộ một số tài liệu bị rò rỉ bởi người tố giác Facebook Frances Haugen cho thấy, nghiên cứu nội bộ của Meta chứng minh rằng Facebook có ảnh hưởng đến sự cô đơn.

Cụ thể, một nghiên cứu nội bộ từ tháng 9 năm 2018 cho thấy hơn một phần ba người dùng Facebook - khoảng 36% - cho biết cảm thấy cô đơn, theo tài liệu được tiết lộ bởi Frances Haugen, một cựu giám đốc sản phẩm. Nghiên cứu cho thấy sự cô đơn phổ biến nhất ở những người trẻ tuổi từ 13 đến 24, một nhân khẩu học chính mà Meta đang nhắm mục tiêu cho cả Facebook và Instagram. Sự cô đơn cũng phổ biến ở nam giới hơn là nữ giới.

Các nhà nghiên cứu nội bộ cũng thừa nhận rằng, mạng xã hội của Meta có thể làm trầm trọng thêm sự cô đơn thay vì làm giảm bớt nó. Một nghiên cứu khác từ tháng 11 năm 2018 cho thấy rằng, một số trải nghiệm Facebook nhất định cũng làm tăng sự cô đơn.

Nghiên cứu này cho thấy rằng, việc nhìn thấy "các bài đăng tiêu cực hoặc bình luận gây tổn thương", thấy bạn bè vui vẻ mà không có bạn hoặc nhìn thấy các bài đăng xôm tụ khác dẫn đến sự so sánh trên mạng xã hội đều làm tăng sự cô đơn.

Ví dụ: nhìn thấy bài đăng của bạn bè nhắc tới người khác mà không có bạn, hay bài đăng của người khác có đầy rẫy bình luận xom tụ, trong khi đó bài đăng của bạn không có ai hoặc nội dung và nhận xét tiêu cực, tất cả đều có xu hướng làm tăng sự cô đơn ở người dùng. Nhưng mặt khác, nhìn thấy nội dung hài hước hoặc giải trí có thể khiến người dùng cảm thấy bớt cô đơn hơn.

Công ty phát hiện ra rằng, sản phẩm gợi nhớ kỷ niệm của Facebook cho người dùng thấy những bức ảnh và video cũ đều làm tăng cảm giác cô đơn cho 40% người được hỏi. Nhưng nó cũng làm giảm sự cô đơn cho 46% số người được hỏi.

Hiện tại, tiết lộ này đang gây chú ý sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden gần đây có bài bài phát biểu tại State of the Union, nơi tổng thống nhấn mạnh sự cần thiết phải "giữ các nền tảng truyền thông xã hội chịu trách nhiệm về cuộc thử nghiệm quốc gia mà họ đang tiến hành con cái của chúng ta vì lợi nhuận".

Có thể thấy, sự cô đơn đã trở thành tiêu điểm rõ ràng hơn tại Meta trong đại dịch Covid-19, khi mọi người sử dụng các ứng dụng truyền thông xã hội của họ như những lựa chọn thay thế cho trải nghiệm trực tiếp. Meta đã phát huy vai trò của mình như một trình kết nối kỹ thuật số, chạy quảng cáo chào hàng các nhóm và các sản phẩm nhắn tin của mình. Nhưng trong nội bộ, các nhân viên đang đặt câu hỏi về tác động của sản phẩm của họ đối với sức khỏe tâm thần của người dùng, đặc biệt là với giới trẻ.

Meta muốn giải quyết vấn đề nhưng không biết làm thế nào. Nghiên cứu nội bộ cho thấy rằng, một tính năng nhất định - chẳng hạn như một tính năng hiển thị cho mọi người những bức ảnh kỷ niệm - có thể khơi dậy cảm giác kết nối cho một số người và nỗi buồn cho những người khác. Trong khi đó, các cơ quan quản lý đang kiểm tra xem Instagram của Meta có gây hại cho giới trẻ tương tự hay không.

Eden Litt, giám đốc nhóm nghiên cứu nội bộ của Meta cho biết, việc tiếp tục hiểu sự cô đơn là chìa khóa cho các mục tiêu của công ty. "Có xu hướng mối quan hệ giữa mạng xã hội và sự cô đơn" trong một số nghiên cứu, Litt nói, "nhưng những nghiên cứu đó không thể trả lời cho chúng ta: Liệu mạng xã hội có gây ra sự cô đơn thực sự hay không? Những người cô đơn có tìm đến mạng xã hội không? " Cô ấy nói thêm rằng, trải nghiệm cuộc sống cá nhân của người dùng, chẳng hạn như những cuộc chia tay đau khổ của người dùng đều có thể ảnh hưởng đến dữ liệu nghiên cứu.

"Cảm thấy mất kết nối xã hội với những người khác có liên quan đến các vấn đề về thể chất và cảm xúc như bệnh tim, Alzheimer, trầm cảm và lo lắng", theo Julianne Holt-Lunstad, giáo sư tâm lý học và khoa học thần kinh tại Đại học Brigham Young. Ông cho biết những người cô đơn cũng dễ ngủ hơn, ít tập thể dục hơn và uống nhiều rượu hơn.

Khi bắt đầu xảy ra đại dịch, khi Meta thấy mọi người đăng nhập vào các ứng dụng của mình thường xuyên hơn, công ty đã tích cực đẩy mạnh các tính năng gọi điện video và thoại để cạnh tranh với FaceTime và Zoom Video Communications Inc của Apple Inc. Facebook Groups là một cách phổ biến khác để thúc đẩy các tương tác thân mật hơn. 

Hơn 1,8 tỷ người sử dụng Facebook Groups mỗi tháng, khiến nó trở thành một trong những tính năng phổ biến nhất của công ty, nhưng Facebook Groups cũng đã trở thành nơi ươm mầm cho nhiều vấn đề lớn nhất của Meta, như thông tin sai lệch và chủ nghĩa cực đoan. Công ty cũng đã thử nghiệm trong nhiều năm với các sản phẩm hẹn hò và địa điểm khuyến khích bạn bè gặp gỡ ngoại tuyến, nhưng không đạt được nhiều thành công.

Các chuyên gia nhận định rằng, xu hướng khuyến khích sự so sánh trên mạng xã hội của các sản phẩm của Meta có thể "thúc đẩy mọi người sử dụng Facebook theo những cách làm trầm trọng thêm sự cô đơn". Các nhà nghiên cứu khuyến nghị người dùng nên đặt giới hạn thời gian cho mức độ họ sử dụng dịch vụ.

Nghiên cứu cũng nhận thấy rằng, "nội dung hài hước, truyền cảm hứng và hướng dẫn" giúp giảm bớt sự cô đơn. Báo cáo nội bộ đã khuyến nghị công ty "tăng thứ hạng" các loại bài đăng đó trong nguồn cấp dữ liệu của người dùng. Tuy nhiên, khuyến nghị đi kèm với một lời cảnh báo rằng, Facebook nên "cẩn thận để không xoay chuyển quá mức sang trạng thái thông tin kiểu 'đồ ăn vặt' khiến mọi người cảm thấy hạnh phúc trong tức thời, ngắn hạn, bởi tất cả đều để lại tác động khôn lường cho tâm lý người dùng".