Giá lân, phốt pho tăng mạnh gần 40% trong 2 tháng đầu 2022, ngành nào bị ảnh hưởng?

Giá lân, phốt pho tăng mạnh gần 40%

Theo đó, giá phốt pho vàng quốc tế đang ở mức 6161 USD/tấn, tăng trưởng 37,8% trong hai tháng đầu năm. Ngày 01/01/2022, giá phốt pho vàng chỉ ở mức 4470 USD/tấn.

Tại Trung Quốc, nước sản xuất phốt pho lớn nhất thế giới, cho thấy giá phốt pho vụt tăng từ cuối tháng 2 trở lại đây.

Giá phốt pho vàng tại thị trường Trung Quốc đang giao dịch ở mức 39900 nhân dân tệ/tấn (tương đương 6313 USD).

Phốt pho trắng Trung Quốc cho thấy sự tăng vọt từ cuối tháng 2, đang giao dịch ở mức 39333 nhân dân tệ/tấn (tương đương 6223 USD/tấn). Trước đó vào ngày 24/02, giá phốt pho chỉ đang ở mức 34500 nhân dân tệ/tấn. Đồng nghĩa, mức tăng trưởng giá phốt pho là 14,0% trong vòng một tuần.

Cùng phốt pho, giá phân lân DAP – có nguyên liệu chính từ phốt pho cũng bị kéo lên đáng kể.

Hiện tại, giá phân lân DAP đang giao dịch ở mức 690 USD/tấn, tăng 30% so với mức giá 530 USD/tấn từ đầu năm 2021. Chỉ riêng trong năm 2021, giá phân lân đã tăng đến 39%.

Để giải thích cho việc giá phốt pho tăng nhanh, giới chuyên gia đưa ra 2 lý do sau:

Giá lân, phốt pho tăng nhanh vì gián đoạn nguồn cung

Chiến sự Nga – Ukraine được đánh giá gây ảnh hưởng trực tiếp tới nguồn cung phốt pho thế giới do Nga là một trong các nước sản xuất và xuất khẩu đứng đầu. Năm 2020, Nga chiếm đến 5,8% sản lượng phốt pho toàn cầu với 13 triệu tấn.

Đến nay, các chuyên gia dự đoán xuất khẩu hàng hoá từ Nga, trong đó có phốt pho sẽ giảm mạnh. Nguyên nhân là do Nga và phương Tây đang trừng phạt thương mại lẫn nhau từ vấn đề chiến tranh với Ukraine.

Cùng với đó, Trung Quốc – quốc gia có sản lượng phốt pho đứng đầu vào năm 2020 lại đang cắt giảm sản xuất và xuất khẩu. Năm 2020, sản lượng phốt pho của Trung Quốc là 90 triệu tấn. Tuy nhiên trong năm 2021, các nhà máy Trung Quốc cắt giảm hiệu suất xuống chỉ còn 60% để bảo vệ môi trường và giảm tiêu thụ năng lượng.

Đồng thời do giảm sản xuất trong nước, lượng xuất khẩu phốt pho của Trung Quốc dự đoán cũng bị cắt giảm để sử dụng nội địa. Từ tháng 11/2021, Trung Quốc đã thông báo ngừng xuất khẩu phân bón cho đến tháng 6 năm 2022 để đảm bảo nguồn cung trong nước. Đặc biệt là trong bối cảnh nước này đang lo ngại về an ninh lương thực.

Giá lân, phốt pho tăng nhanh vì chi phí đầu vào tăng cao

Quy trình sản xuất phốt pho yêu cầu lượng lớn khí đốt và than đá. Với khủng hoảng Ukraine và việc cắt giảm nguyên liệu hoá thạch, giá năng lượng toàn cầu vẫn tiếp tục tăng chóng mặt.

Theo đó, giá khí đốt thế giới đã tăng 30% trong hai tháng đầu 2022. Hiện nay, giá khí đốt đang giao dịch ở mức 4,7 USD/ triệu đơn vị nhiệt Anh (MMBtu).

Cùng lúc, giá than cũng đang trên đà tăng chóng mặt và liên tiếp lập đỉnh mới. Từ đầu năm 2022 đến nay, giá than đã tăng hơn 2,5 lần. Hiện nay, giá than đang giao dịch ở mức 400 USD/tấn so với mức 150 USD/tấn hồi đầu năm.

Nhu cầu phốt pho tăng

Phốt pho là nguyên liệu chính sản xuất phân bón, thuốc nổ và luyện kim, đặc biệt là thép. 

Thế giới đang trên đà phục hồi sau đại dịch, các ngành công nghiệp - sản xuất đều đẩy mạnh để đáp ứng niềm tin người tiêu dùng đang trở lại. 

Hiệp hội Thép Thế giới dự báo nhu cầu thép sẽ tăng thêm 2,2% vào năm 2022 lên 1,9 tỷ tấn. Theo dự đoán của nhóm chuyên gia, điều này theo sau sự tăng trưởng 4,5% về nhu cầu vào năm 2021.

Cùng lúc đó, chiến sự ở Ukraine vẫn trên đà leo thang có thể dẫn đến cuộc chạy đua vũ trang của các nước. Vì vậy, nhu cầu phốt pho tăng lên là một tất yếu.

Dự đoán xu hướng 2022

Giá phốt pho leo thang làm trực tiếp ảnh hưởng đến nhiều ngành. Với nông nghiệp, phốt pho là nguyên liệu chính để sản xuất phân bón, thuốc trừ sâu. Chính vì vậy, phốt pho tăng giá sẽ làm ảnh hưởng đến chi phí sản xuất nông nghiệp, bước đầu là giá lương thực – thực phẩm.

Theo dự đoán, giá phân lân DAP sẽ tiếp tục được giữ ở trên mức 600 USD/tấn trong năm nay nếu giá phốt pho vẫn tiếp tục "nóng" lên

Với công nghiệp, phốt pho đóng một vai trò quan trọng trong quá trình luyện kim, đặc biệt là thép.

Quan sát cho thấy, kể từ đầu 2022 đến nay, giá thép cũng tăng vọt theo sau đó. Cụ thể, trong hai tháng gần đây, thép tăng trưởng đến 12,7%, từ 787 USD/tấn lên đến 698 USD/tấn.

Theo giới chuyên gia, với tình hình căng thẳng tiếp tục leo thang giữa Nga – Ukraine, nguồn cung phốt pho của thế giới có thể sẽ thiếu hụt nghiêm trọng hơn vào các tháng tới. Đặc biệt là trong tình huống Trung Quốc vẫn chưa xuất khẩu phốt pho cho đến tháng 7 năm nay.