Hạn "chót" triển khai thu phí không dừng, trạm BOT nào phải dừng thu phí?

4 trạm thu phí do VEC quản lý bị chậm

Theo kế hoạch trước đó, dự án thu phí tự động không dừng thực hiện chia làm 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 (BOO1) thực hiện tại 44 trạm thu phí do Bộ GTVT là cơ quan nhà nước có thẩm quyền trên QL1 và đường Hồ Chí Minh qua Tây Nguyên, do Công ty TNHH VETC cung cấp dịch vụ.

Đến nay, dự án đã hoàn thành với 40 trạm thu phí thực hiện ETC (riêng 4 đường cao tốc của Tổng công ty đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam được Thủ tướng chấp thuận thực hiện ETC khi bố trí được nguồn vốn).

Dự án giai đoạn 2 (BOO2) thực hiện ở 33 trạm thu phí do Bộ GTVT là cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Đơn vị cung cấp dịch vụ ETC giai đoạn 2 là Công ty CP giao thông số Việt Nam - VDTC.

Hiện còn 8 trạm được Bộ GTVT đề xuất Thủ tướng cho lùi thời hạn hoặc không triển khai ETC, gồm: không triển khai ETC tại 3 trạm trên QL51 do thời gian thu phí còn khoảng 1 năm; chưa triển khai ETC tại 3 trạm thu phí có doanh thu thấp là trạm trên đường Hồ Chí Minh, trạm thu phí cầu Mỹ Lợi, trạm thu phí cầu Thái Hà; 2 trạm thu phí bị người dân phản đối phải dừng thu phí là trạm Bờ Đậu quốc lộ 3 (Thái Nguyên) và trạm T2 quốc lộ 91 (Cần Thơ).

Theo Tổng cục Đường bộ Việt Nam, dự án thu phí tự động không dừng (ETC) do Bộ GTVT quản lý bao gồm 2 giai đoạn với tổng số 77 trạm thu phí. Hiện 16 địa phương là cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với các dự án BOT bao gồm 50 trạm thu phí (riêng Cà Mau có 4 trạm thu phí chỉ thu phương tiện thô sơ và nội bộ tỉnh nên kiến nghị không triển khai ETC).

"Các dự án BOT của 15 địa phương (trừ Cà Mau) sẽ gồm 46 trạm thu phí, trong đó có 6 trạm đang xây dựng, chưa tổ chức thu phí", đại diện Tổng cục Đường bộ Việt Nam thông tin.

Tại giai đoạn 1 gồm các trạm trên Quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên và một số tuyến cao tốc đến nay đã triển khai và vận hành hệ thống ETC (40/44 trạm), bước đầu tạo điều kiện thuận lợi cho người tham gia giao thông và tăng cường minh bạch trong hoạt động thu phí.

Đề xuất dùng tiền ngân sách trả cho nhà đầu tư

Trong tổng số 33 trạm thu phí thuộc giai đoạn 2, có 8 trạm có tính chất đặc thù được kiến nghị không thực hiện hoặc lùi thời gian thực hiện để đảm bảo hiệu quả gồm 2 trạm thu phí có doanh thu quá thấp (cầu Mỹ Lợi và Thái Hà).

Bên cạnh đó, 3 trạm chưa được thu phí và đang báo cáo Thủ tướng Chính phủ phương án bố trí vốn ngân sách Nhà nước hoàn trả cho nhà đầu tư (trạm Km1747 đường Hồ Chí Minh, Bờ Đậu - Quốc lộ 3, trạm T2 - Quốc lộ 91) và 3 trạm Quốc lộ 51 nên việc triển khai ETC không hiệu quả do thời gian còn lại quá ngắn dưới 3 năm.

Trong đó, 5 dự án đặc thù nêu trên, hiện phương án tài chính ở tình trạng rất xấu, ảnh hưởng lớn tới các nhà đầu tư và tổ chức tín dụng. Ngoài ra, các dự án này nằm trên các tuyến có lưu lượng giao thông thấp, không ảnh hưởng đến hiệu quả chung của hệ thống ETC trên toàn quốc.

Cũng theo đại diện Tổng cục Đường bộ, trong số 50 trạm do các tỉnh, thành phố quản lý vẫn còn 7 trạm do 3 tỉnh là Thái Bình, Thành phố Hồ Chí Minh và Đồng Nai quản lý hiện tiến độ triển khai hệ thống ETC rất chậm và đang đứng trước nguy cơ không kịp tiến độ theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ là 31.12.2020 phải hoàn thành.

Lý do mà trạm thu phí BOT Quốc lộ 39B của tỉnh Thái Bình đưa ra khi chưa triển khai là hiện doanh thu rất thấp không đủ chi phí quản lý (dưới 10% so với phương án tài chính).

Tại 2 trạm thu phí BOT trên đường Nguyễn Văn Linh, Thành phố Hồ Chí Minh viện lý do việc thu phí chỉ đủ để thực hiện việc bảo trì duy tu vì vậy không ảnh hưởng bởi Quyết định 19/QĐ-TTg của Thủ tướng nên chưa triển khai.

Được biết, 4 trạm thu phí BOT trên Đường tỉnh 768 của tỉnh Đồng Nai vẫn chưa phê duyệt được hạng mục lắp đặt hệ thống và chưa lựa chọn được nhà cung cấp dịch vụ thu phí điện tử không dừng do chưa rõ thẩm quyền đơn vị thẩm định, phê duyệt hạng mục này.

Trao đổi với PV Dân Việt, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thể cho biết: "Hiện nay, một số trạm thu phí có doanh thu thấp, và chưa thu phí đang được Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng để trình Quốc hội xem xét xử lý những tồn tại ở những dự án BOT này. Để tháo gỡ khó khăn, Bộ GTVT cáo cáo, dùng tiền ngân sách trả lại cho nhà đầu tư dự án BOT".