Kể chuyện làng: Hàng xóm tôi sau lũ

Tôi không được sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Cố đô nắng lắm mưa nhiều. Nhưng sau 20 năm gắn bó, tình yêu đã làm đất lạ hóa quê hương. Tôi yêu mảnh đất này, thương những con người một nắng hai sương tần tảo, gian lao mà nghĩa tình sâu đậm nơi đây. Trong thẳm sâu, tôi thầm coi nơi đây là quê hương thứ hai của mình.

Đã hai tháng trôi qua kể từ ngày cơn lũ lịch sử tràn về trên mảnh đất tôi đang sinh sống. Nhà tôi nằm bên bờ sông Ô Lâu thuộc huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế. Con sông hiền hòa lắng đọng phù sa trong những ngày mưa thuận gió hòa. Cũng con sông ấy, mùa lũ, nước tràn về đục ngầu, muốn nhấn chìm những ngôi nhà hai bên bờ sông.

Tôi còn nhớ như in, hôm đó, đã hơn hai tháng, cơn mưa đầu mùa kéo dài cả tuần. Mưa thối đất, mưa thối cây. Mưa như khoan lỗ trên đất, vùng quê trù phú ven sông quay cuồng trong cơn lũ. Lũ chồng lũ, bà con không trở tay kịp. Mười ngày, mảnh đất nơi đây phải hứng trọn 3 cơn lũ lớn. Tài sản chìm trong biển nước mênh mông. Sức người vơi mà sức nước lại càng cao.

Cạnh nhà tôi có gia đình thím Sáu, gọi là thím vì mối quan hệ họ hàng, thực ra thím nhỏ hơn tôi 5 tuổi. Chiều hôm ấy, nước vào nhanh, chú Sáu đi làm chưa kịp về, nước chảy xiết tràn lên thềm nhà. Mẹ con thím Sáu thu dọn đồ đạc treo lên mái nhà. Tài sản của người dân quê tôi chẳng có gì đáng giá, chỉ mấy bộ áo quần, vài ba tạ thóc cất để ăn trong ngày giáp hạt, nhà nuôi dăm ba con gà và một vài con heo. Chiều ấy nước dâng bất ngờ, thím Sáu chèo ghe sang nhà hàng xóm gửi thằng Hùng (Hùng chưa đầy 6 tuổi, nhưng vì sinh cuối năm nên nó đã vào lớp 1). Thím bơi ghe về, nhờ thêm vài người đàn ông trong xóm bồng con heo nái lên cho nằm trên cái chạn.

Nước dâng cao bịt kín cửa ra vào, thím Sáu ngồi trên cái chạn run bần bật. Thím kể, nếu nước dâng nữa, thím sẽ dỡ ngói bơi ra. Đêm đến, nước thở ằng ặc, mưa tơi bời. ngồi trên trần nhà nhìn xuống , các vật dụng trôi trong dòng nước đục ngầu. Từ cái quạt điện mới sắm, đến cái nồi cơm điện,… và bàn thờ tổ tiên cũng trôi trong nước. Thím bất lực nhìn li hương tổ tiên bị nước xô, đổ vỡ vụn.

Thím nhớ lại, lúc đó khoảng 12 giờ đêm, nước còn tiếp tục dâng, để có chỗ cho con heo nái sắp sinh nằm, thím phải vứt một số đồ đạc khác xuống dưới.

Ngày nước rút, thằng Hùng được tôi cõng về nhà mẹ, nó mừng khôn xiết, ngồi trên lưng tôi, nó líu lo bao nhiêu chuyện. Vừa vào đến nhà, nó thoăn thoắt trèo lên chiếc thang, rồi leo lên chạn. Nó khóc òa khi nhìn thấy những quyển vở treo trên mái ngói bị con heo nái chuyển dạ kéo xuống xé rách để làm tổ. Nhìn nó lượm những mảnh vụn của cuốn vở, từng nét chữ bút chì viết chưa tròn nét, trong lòng tôi xót xa vô cùng.

Thím Sáu an ủi nó, càng an ủi, nó càng khóc rống lên. Thành quả trong những ngày hè đổ lửa miệt mài luyện tập của Hùng, nay con heo nái đã xé nát khi chuẩn bị "mãn nguyệt khai hoa" trong hoàn cảnh éo le. Trong đêm lũ ấy, con heo nhà thím Sáu đã sinh được 10 chú heo con bụ bẫm trên trần nhà.

Sau mười ngày, lũ chồng lũ, quê tôi tiêu điều xơ xác. Bùn non ngập hết đường đi lối về. Đường đến chợ chưa đi được. Người trong xóm chẳng ai còn cái gì khô để nằm. Nhà thím Sáu đến gói mì cũng không còn. Thằng Hùng chẳng còn cái áo nào khô để mặc. Cả ngày nó mặc bộ đồ ẩm ướt chạy quanh chơi với đám trẻ con trong xóm. Người lớn tất bật dọn bùn non, bọn trẻ con tha hồ chơi đất. Từng lớp bùn đặc quánh, dẻo quẹo, bọn trẻ con cứ thế tạo thành bao nhiêu sản phẩm từ nguyên liệu bùn non. Tối đến, mất điện, nhà nào cũng tối om. Điện mất, không còn âm thanh của ti vi, điện thoại, karaoke. Cả xóm yên tĩnh đến nao lòng. Nhà thím Sáu nước cuốn hết  nồi niêu, áo quần.. .may mắn sót lại vài bộ đồ cũ vướng trên những thanh cửa sổ. Thím giặt sạch bùn non, nhóm bếp, hơ lửa cái áo của thím cho nó mặc.

Nước rút hẳn, tôi vội về chợ mua những vật dụng cần thiết, và tất nhiên tôi không quên mua cho Hùng mấy quyển vở, cây bút chì. Nhìn vẻ mặt vui mừng của Hùng, lòng tôi ấm hơn.

Cơn lũ đi qua, mùa xuân sắp về. Phù sa lắng lại nơi mỗi gốc cây để cành đâm, lộc nẩy, nụ trào sinh. Xóm nhỏ quê tôi chuẩn bị mùa gieo hạt. Mầm thóc ủ dưới bùn cựa mình vươn lên đón gió xuân.