Kênh số giúp vay vốn ngân hàng lãi suất hợp lý nhưng dữ liệu "không sạch", vì 3 lý do này

Theo thông tin tại Sự kiện Ngày Chuyển đổi ngành Ngân hàng năm 2023 tổ chức sáng nay (18/5), Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã hoàn thành kết nối, khai thác Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (CSDLQGvDC) từ tháng 12/2022 cho dịch vụ công của NHNN.

NHNN cũng đã phối hợp với C06 – Bộ Công an đối soát, làm sạch 25 triệu hồ sơ khách hàng trong cơ sở dữ liệu thông tin tín dụng quốc gia. Hiện đang tiếp tục rà soát làm sạch hàng triệu hồ sơ khách hàng còn lại.

Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư giúp người dân dễ dàng vay vốn ngân hàng trên kênh số với lãi suất hợp lý

Tại các ngân hàng thương mại, năm 2022 một số ngân hàng Vietcombank, BIDV, VietinBank… đã phối hợp với C06 - Bộ Công an hoàn thành triển khai thử nghiệm giải pháp ứng dụng xác thực qua thẻ căn cước công dân (CCCD) gắn chíp trong một số nghiệp vụ như xác thực, định danh khách hàng tại quầy giao dịch; Xác thực, định danh khách hàng giao dịch tại ATM và đã bước đầu cung cấp dịch vụ thử nghiệm tại một số chi nhánh trên địa bàn Hà Nội, Quảng Ninh từ tháng 5/2022, hiện đang triển khai mở rộng cho các tỉnh, thành phố.

Năm 2023, một số ngân hàng như Vietcombank có kế hoạch triển khai chính thức giải pháp sử dụng thiết bị di động cài đặt ứng dụng xác thực khách hàng qua thẻ CCCD gắn chíp (giải pháp Match on Card – MoC) và cập nhật thông tin giấy tờ tùy thân, bước đầu mở rộng cho toàn bộ chi nhánh trên địa bàn Hà Nội trong tháng 5/2023. Vietcombank, MB, PVComBank... đã phối hợp với C06 thử nghiệm hệ thống chấm điểm tín dụng công dân trên nền tảng dữ liệu dân cư. Trong khi đó, VietinBank triển khai các hoạt động cho vay bằng phương thức điện tử và đặc biệt là cho vay tín chấp đối với các món nhỏ.

Có thể nói, đây là một bước tiến quan trọng trong ứng dụng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư cho các dịch vụ của ngân hàng.

Bà Nguyễn Thị Kim Oanh, Phó Tổng Giám đốc Vietcombank cho biết, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư giúp người dân dễ dàng vay vốn ngân hàng trên kênh số với lãi suất hợp lý.

Bà Oanh phân tích, phương thức cấp tín dụng truyền thống, khách hàng còn gặp nhiều khó khăn khi chứng minh đủ điều kiện vay vốn, đặc biệt là các khoản vay nhỏ và không tài sản đảm bảo. Do khó tiếp cận với nguồn vốn ngân hàng nên người dân phải đi vay các nguồn tín dụng không chính thống, gây nhiều hệ lụy cho xã hội. Giải pháp cho vay online sẽ giải quyết được vấn đề này.

Tuy nhiên, các ngân hàng vẫn còn thận trọng trong cho vay online do quan ngại ba vấn đề.

Thứ nhất là định danh, xác thực khách hàng.

Thứ hai là việc thẩm định, phê duyệt tín dụng tự động do hạn chế về dữ liệu, cơ sở pháp lý chưa rõ ràng.

Thứ ba là cơ chế thu hồi nợ, trong đó có việc thiếu thông tin về khách hàng để thu hồi nợ.

"Ứng dụng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư cùng cơ chế thẩm định, phê duyệt tự động là cơ hội rất tốt cho các ngân hàng thương mại cổ phần Nhà nước giải quyết các vấn đề quan ngại trên, giúp người dân dễ dàng vay vốn ngân hàng trên kênh số với lãi suất hợp lý", bà Oanh nhấn mạnh.

Ba nguyên nhân khiến dữ liệu "không sạch"

Về phía VietinBank, ông Trần Công Quỳnh Lân - Phó Tổng giám đốc VietinBank cho hay, thực tế các ngân hàng đang đối mặt với vấn đề dữ liệu không hề sạch và việc "không sạch" này do ba nguyên nhân.

Thứ nhất, chứng minh nhân dân chữ số là những giấy tờ tùy thân có thể được giả tạo một cách khá là dễ dàng và với con mắt thường của các giao dịch viên thì rất khó phát hiện ra dẫn tới là có nhiều tài khoản có thể mở được bằng những giấy tờ đã được giả mạo.

Thứ hai, có những kẻ xấu lợi dụng những người vùng sâu vùng xa không hiểu biết về pháp luật để thuê họ để mở tài khoản. Những tài khoản được mở bằng giấy tờ tùy thân hoàn toàn hợp lệ và chính chủ, tuy nhiên những tài khoản này sẽ được bán lại cho kẻ gian. Chính vì thế, kẻ gian có thể núp bóng được dưới những tài khoản đã được mua lại và việc này là vấn đề rất là nghiêm trọng.

"Có rất nhiều trường hợp khi người dân gọi điện đến cho ngân hàng để trình báo việc họ đã mất tiền thì tiền được lưu chuyển qua rất nhiều tài khoản khác nhau. Khi công an điều tra cũng không thể biết được danh tính của kẻ gian núp bóng sau những tài khoản này", ông Lân nói.

Thứ ba, dữ liệu ngân hàng cũng không được khách hàng chủ động cập nhật.

Từ thực tế trên, vừa qua Bộ Công an cùng với ngành Ngân hàng đã ký một hợp tác về việc ứng dụng dữ liệu và Đề án Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư (Đề án 06). Với việc sử dụng tài nguyên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, ông Lân cho rằng có thể "dọn dẹp" những tài khoản rác, ngăn ngừa tội phạm núp bóng dưới tài khoản được mua lại và chúng ta có đủ dữ liệu của người dân để chăm sóc họ tốt hơn.

Cũng theo Phó Tổng giám đốc VietinBank, làm việc với Bộ Công an, VietinBank đã đề xuất 5 nguyên tắc có thể ứng dụng được khi thực hiện làm sạch dữ liệu.

Thứ nhất, muốn làm sạch những dữ liệu hiệu quả, chúng ta sẽ ưu tiên vào những tài khoản đang có giao dịch tài chính. Đồng thời, dựa vào mức độ chúng ta đã làm sạch dữ liệu thì chúng ta sẽ phân loại những hạn mức giao dịch khác nhau để đảm bảo rủi ro và thúc tiến quá trình làm sạch.

Thứ hai, làm sạch dữ liệu khách hành trong quá khứ nhưng nếu như không ngăn chặn từ đầu vào thì dữ liệu sẽ tiếp tục bẩn và tiếp tục có vấn đề.

Thứ ba, làm sạch dữ liệu kết hợp với làm giàu dữ liệu.

Thứ tư, ưu tiên triển khai hệ thông để khách hàng có thể làm sạch dữ liệu thông qua thư điện tử online. Việc này sẽ tiết kiệm chi phí cũng như rất tiện lợi cho người dân.

Thứ năm, người dân thay đổi dữ liệu dân cư, Bộ Công an có thể chủ động gửi cập nhập này đến cho ngân hàng để ngân hàng liên tục có những dữ liệu sạch, cập nhật, kịp thời.