Lý do Ukraine không là Afghanistan mới của Nga

Tuy nhiên, trên thực tế, có rất nhiều rủi ro nghiêm trọng đối với Nga nếu nước này tiến hành một chiến dịch quân sự lớn ở Ukraine.

Xã hội hậu công nghiệp hiện đại, có thể là Mỹ, Nga hay Ukraine, ngày càng trốn tránh bạo lực. Một số có thể dũng cảm và hung hãn trong thực tế ảo, nhưng hầu hết đều trở nên nhu mì một cách đáng ngạc nhiên khi nói đến bạo lực động, thực trong đời thực. Một lý do cho sự rụt rè này là nhân khẩu học. Nam giới trẻ tuổi, bị thúc đẩy bởi hormone và dễ bị kích động bởi các hệ tư tưởng chính trị hoặc tôn giáo, luôn là lực lượng chính thúc đẩy các cuộc chiến tranh, cách mạng và nổi dậy. Tuy nhiên, do sự già hóa của xã hội, chỉ còn lại rất ít thanh niên ở các quốc gia phát triển. Tương tự như phần còn lại của châu Âu, Ukraine là một quốc gia đang già đi, với độ tuổi trung bình là khoảng 41.

Các sự kiện gần đây ở Belarus, Hồng Kông, Nga và Mỹ, nơi các nhà chức trách nhanh chóng dập tắt các cuộc biểu tình chính trị, đã chứng minh rằng ngay cả một số ít thanh niên còn lại cũng không sẵn sàng mạo hiểm sự an toàn cá nhân của họ nếu họ phải đối mặt với vũ lực.

 Bạo lực của cảnh sát do chính phủ của Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko gây ra chống lại những người biểu tình trên đường phố Minsk thậm chí không đặc biệt tàn bạo hoặc đẫm máu theo tiêu chuẩn lịch sử. Tuy nhiên, ngay cả sự đàn áp vừa phải đó cũng đủ để dập tắt các đô thị Belarus. Nếu những người đàn ông trẻ tuổi không được chuẩn bị để chiến đấu đến cùng chống lại Lukashenko, tại sao người ta phải mong đợi các nước láng giềng của họ ở Ukraine tiến hành một cuộc đấu tranh sinh tử chống lại Putin?

Hoàn toàn ngây thơ khi hy vọng rằng Ukraine sẽ trở thành "một Afghanistan hay Chechnya khác" đối với Nga. Ukraine không phải là Afghanistan vì những người Ukraine hiện đại không phải là người Pashtun hay người Chechnya, những người vẫn là xã hội chiến binh. Và ngay cả Chechnya kiên cường cũng đã được Moscow bình định thành công cách đây hai thập kỷ.

Chiến tranh du kích và các cuộc nổi dậy đòi hỏi những anh hùng sẵn sàng liều mạng vì chính nghĩa. Một quốc gia phải sẵn sàng trả giá bằng máu của con người. Nhưng thời đại của chủ nghĩa anh hùng đã qua ở châu Âu - và nó đã kết thúc ở các xã hội phát triển khác, hậu hiện đại, tỷ lệ sinh thấp, cho dù họ ở Bắc Mỹ hay Đông Á.

Không giống như mujahideen Afghanistan hay Houthis ở Yemen, những người Ukraine hiện nay đã thuộc về thế giới hậu hiện đại. Ukraine đã công nhận thất bại trong cuộc chiến năm 2014 ở Donbas trong vòng vài tháng. Đó không chỉ là do sự kém cỏi của quân đội Ukraine. Đó cũng là về mức độ chấp nhận thiệt hại về người: ngay cả vài nghìn người chết trong chiến đấu cũng chứng tỏ là không thể chịu đựng được đối với xã hội Ukraine.

Khoảng 24% số người được hỏi trong một cuộc thăm dò gần đây ở Ukraine cho biết họ sẽ chống lại sự chiếm đóng của Nga "với vũ khí trong tay". Do dân số Ukraine hiện vào khoảng 30 triệu người, điều này có nghĩa là một vài triệu dân thường chiến đấu sẽ đối đầu với lực lượng Nga. Nhưng nó đáng tin như thế nào? Những người trả lời trong các cuộc thăm dò như vậy có xu hướng đưa ra những câu trả lời được xã hội chấp thuận. Và bảo vệ quê hương của bạn là điều mà mọi người phải làm. Tuy nhiên, các báo cáo từ các trung tâm của Ukraine lại kể một câu chuyện khác. Ngay cả khi đối mặt với "mối đe dọa từ Nga", các chàng trai Ukraine không háo hức thực hiện nghĩa vụ quân sự bắt buộc của họ. Họ thậm chí còn ít nhiệt tình hơn trong việc phục vụ ở tiền tuyến phía đông.

Thay vì được tiếp thêm sinh lực và được huy động bởi mối đe dọa từ Nga, xã hội Ukraine phần lớn trông thờ ơ. Có vẻ như nhiều người Ukraine không còn quan tâm nữa. Sự thờ ơ có thể được giải thích một phần do tác dụng của Covid-19. Ukraine thời hậu đại dịch là một xã hội mệt mỏi và suy nhược. Về mặt này, nó không khác nhiều so với nước láng giềng Nga và hầu hết các nước châu Âu. Một yếu tố quan trọng hơn có thể là sự thất vọng của nhiều người Ukraine trong nền chính trị của đất nước họ và các nhà lãnh đạo chính trị của họ. Sự hưng phấn thời Maidan đã biến mất từ lâu.

Nếu thực sự có một cuộc tấn công Ukraine, chỉ một phần nhỏ dân số ở miền đông và miền nam Ukraine - những khu vực có tỷ lệ người nói tiếng Nga cao - sẽ thực sự sẵn sàng để chủ động chống lại lực lượng Nga. Và họ không có cơ hội chống lại quân đội và lực lượng đặc biệt của Nga. Di cư, thay vì chiến đấu, sẽ là kịch bản dễ xảy ra nhất đối với những người từ chối chấp nhận một thực tế mới. Vài trăm nghìn người có thể rời khỏi các khu vực do Nga kiểm soát ở Ukraine. Đa số tuyệt đối người Ukraine ở các khu vực do Nga chiếm đóng sẽ vẫn thụ động và sẽ không làm gì để bảo vệ chính nghĩa dân chủ dân tộc của Ukraine. Và sẽ có khá nhiều người nhiệt tình cộng tác với các cơ quan có thẩm quyền do Nga cài đặt. Miền Tây Ukraine, nơi có nhiều tinh thần dân tộc hơn và chống Nga, có thể là một câu chuyện khác. Nhưng dù sao thì Nga cũng không có khả năng tiến vào miền Tây Ukraine.

Ngồi trong những văn phòng thoải mái ở Washington, London và Warsaw, một số người có thể có những giấc mơ ướt át về việc chiến đấu chống lại Nga cho đến người Ukraine cuối cùng. Những giấc mơ này khó có thể trở thành hiện thực. Có rất nhiều rủi ro nghiêm trọng đối với Nga nếu nước này tiến hành một chiến dịch quân sự lớn ở Ukraine. Nhưng một cuộc chiến tranh du kích và nổi dậy không nằm trong số đó.