Anh Nguyễn Hà Hải (huyện Thuận Thành) là một trong những người khuyết tật (NKT) có nghị lực vươn lên mạnh mẽ. Từ nhỏ mang trên mình đôi chân tật nguyền, sức khỏe yếu, song anh Hải chưa bao giờ cho phép bản thân đầu hàng số phận.

Bằng sự kiên trì, nỗ lực trong học tập, anh tốt nghiệp Khoa Thông tin – Thư viện, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội).

Sau đó, anh được tạo điều kiện công tác tại Trường THCS An Bình với vai trò thủ thư. Công việc phù hợp giúp anh phát huy được năng lực, sở trường, từng bước ổn định cuộc sống.

Một trường hợp khác là chị Đỗ Thị Huế (phường Từ Sơn). Mặc dù là NKT bẩm sinh, nhưng chị Huế hiện đang là chủ một cửa hàng thời trang khá có tiếng tại địa phương. Thành quả này đến từ sự nỗ lực không mệt mỏi của bản thân chị, cùng với sự đồng hành, hỗ trợ từ các khóa học nghề và nguồn vốn vay ưu đãi. Dù còn không ít khó khăn, nhưng với chị Huế, đây là công việc phù hợp với sức khỏe, khả năng và mang lại nguồn thu nhập đủ để tự nuôi sống bản thân.

Theo anh Hải và chị Huế, chìa khóa quan trọng nhất để NKT hòa nhập với cộng đồng chính là được lao động, làm việc, từ đó từng bước tự lập, giảm phụ thuộc vào gia đình. Tuy nhiên, con đường để một NKT tìm được việc làm phù hợp không hề đơn giản. Những rào cản về sức khỏe, ngoại hình, tâm lý mặc cảm, tự ti, cùng với định kiến, sự e dè, thiếu tin tưởng từ cộng đồng và xã hội vẫn đang là lực cản lớn.

Thống kê của ngành chức năng cho thấy, toàn tỉnh Bắc Ninh hiện có gần 40 nghìn người khuyết tật, trong đó khoảng 20 nghìn người vẫn còn khả năng lao động. Tuy nhiên, theo khảo sát của Hội Bảo trợ Người tàn tật và trẻ mồ côi tỉnh, tỷ lệ người khuyết tật có việc làm hiện chỉ chiếm hơn 30%. Phần lớn việc làm do người khuyết tật tự tạo, thiếu tính ổn định, cho thấy “khoảng trống” lớn giữa nhu cầu và cơ hội việc làm.

Công tác trợ giúp NKT đã và đang được các cấp, ngành, địa phương trong tỉnh triển khai bằng nhiều hình thức, hướng tới hỗ trợ ngày càng toàn diện mọi mặt đời sống. Bên cạnh việc hưởng trợ cấp hàng tháng đối với trường hợp khuyết tật nặng, NKT được ưu tiên tham gia các lớp đào tạo nghề, tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi, hỗ trợ tiếp cận giao thông, thông tin và truyền thông, trợ giúp pháp lý, tham gia hoạt động văn hóa, thể thao…

Luật Người Khuyết tật và Chương trình trợ giúp người khuyết tật giai đoạn 2021-2030 với nhiều đổi mới đang là cơ sở và hành lang thuận lợi để NKT được quan tâm hỗ trợ hòa nhập xã hội.

Đặc biệt, nội dung đào tạo nghề và tạo việc làm cho NKT đã quy định rõ việc huy động trách nhiệm, sự chung tay của toàn xã hội, đặc biệt là phía các doanh nghiệp.

NKT được tạo điều kiện tiếp cận thông tin về thị trường lao động, tham gia vào các phiên giao dịch việc làm chuyên đề dành riêng.

Để đẩy mạnh hơn nữa công tác này, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh, ông Lê Xuân Lợi, vừa ký ban hành Kế hoạch số 159/KH-UBND thực hiện Chương trình trợ giúp người khuyết tật giai đoạn 2026 - 2030. Kế hoạch này nhằm mục tiêu nâng cao chất lượng cuộc sống, tạo điều kiện để NKT hòa nhập xã hội và tiếp cận đầy đủ các dịch vụ cơ bản.

Mục tiêu chung là cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của NKT; tạo môi trường không rào cản, bảo đảm quyền và cơ hội bình đẳng cho NKT trong tiếp cận y tế, giáo dục, việc làm và các dịch vụ xã hội.

Các mục tiêu cụ thể đến năm 2030 bao gồm: 98% người khuyết tật được tiếp cận các dịch vụ y tế; 98% trẻ từ sơ sinh đến 6 tuổi được sàng lọc phát hiện sớm rối loạn, khuyết tật và can thiệp sớm; Khoảng 3.000 người khuyết tật được phẫu thuật chỉnh hình, phục hồi chức năng và cấp dụng cụ trợ giúp; 90% trẻ khuyết tật có khả năng học tập được tiếp cận giáo dục dưới mọi hình thức.

Để đạt được những mục tiêu này, UBND tỉnh sẽ triển khai nhiều hoạt động trọng tâm như: Phát hiện sớm và can thiệp sớm khuyết tật, hỗ trợ phục hồi chức năng, nâng cấp cơ sở trợ giúp xã hội, mở rộng đào tạo nghề, tư vấn việc làm và mô hình sinh kế cho người khuyết tật, rà soát chính sách miễn/giảm giá vé khi sử dụng dịch vụ công cộng, và tăng cường truyền thông phòng, chống phân biệt đối xử.

UBND tỉnh giao Sở Y tế làm cơ quan thường trực, chủ trì phối hợp với các sở, ngành triển khai các nội dung của Kế hoạch; Sở Tài chính bảo đảm nguồn kinh phí; Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Sở Xây dựng và các ngành liên quan tổ chức thực hiện các nhiệm vụ thuộc lĩnh vực phụ trách.

UBND các xã, phường xây dựng kế hoạch tại địa phương, bố trí ngân sách, hỗ trợ người khuyết tật tiếp cận dịch vụ xã hội và tăng cường kiểm tra, giám sát. Các tổ chức chính trị - xã hội tham gia tuyên truyền, vận động nguồn lực và giám sát việc triển khai.

Bức tranh việc làm cho người khuyết tật ở Bắc Ninh vì thế đang dần có những gam màu sáng. Song, để khát vọng tự lập của hàng chục nghìn NKT trở thành hiện thực, điều quan trọng hơn cả vẫn là sự chung tay bền bỉ, thực chất của toàn xã hội trong việc mở rộng cánh cửa cơ hội cho họ.