Chuyên gia: Nên xem xét mở rộng đối tượng mua nhà ở xã hội, người có thu nhập trung bình thấp cũng rất cần

Nhiều ý kiến chuyên gia cho rằng, quy định về đối tượng hưởng chính sách về nhà ở xã hội cần sửa đổi theo hướng mở rộng đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội (được thuê, thuê mua, mua) với tiêu chí đơn giản, dễ nhận biết, giảm tối đa các yêu cầu về giấy tờ, thủ tục hành chính như tình trạng chỗ ở, mức thu nhập… Theo đó, cần tính toán kỹ chính sách nhà ở cho các đối tượng khác nhau như người có thu nhập thấp ở đô thị và nông thôn, người thuộc diện tái định cư, lực lượng vũ trang, người lao động, sinh viên…, xây dựng tiêu chí phù hợp, cụ thể, bình đẳng.

Ông Đoàn Văn Bình, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho rằng, việc xác định đúng đối tượng được mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội hiện nay còn gặp nhiều khó khăn. Ngoài ra, quy định hiện hành về đối tượng được thụ hưởng chính sách còn khá hạn hẹp với các điều kiện, tiêu chuẩn chặt chẽ; việc hoàn thiện hồ sơ, giấy tờ chứng minh đủ điều kiện mua nhà ở xã hội còn phức tạp.

Về các giải pháp giúp người dân sớm được hưởng thụ nhà ở xã hội, ThS Nguyễn Văn Đỉnh, chuyên gia pháp lý bất động sản cho rằng mở rộng thêm các đối tượng được tiếp cận nhà ở xã hội và đơn giản thủ tục hành chính cho người dân là rất cần thiết. Do đó, cần mở rộng đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội theo hướng sửa đổi Điều 73 dự thảo Luật nhà ở, quy định tiêu chí xác định đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội là người có thu nhập thấp, bất kể họ là ai, mà không liệt kê 12 loại đối tượng cụ thể như hiện nay. 

"Nếu liệt kê như dự thảo thì những người có thu nhập thấp, vẫn còn trong thực tế nhưng không thuộc 12 đối tượng thống kê tại Điều 73 thì lại không được hưởng chính sách của Nhà nước về nhà ở xã hội. Còn về mặt thủ tục hành chính thì có một vài bất cập theo quy định hiện nay như người muốn mua ở nhà ở xã hội phải trải qua nhiều bước xác nhận tình trạng "chưa có nhà ở thuộc sở hữu". Điều này khiến người muốn mua nhà vất vả, tốn kém đi lại với rất nhiều giấy tờ, thủ tục mà vẫn không được việc. Do đó, cần rà soát, cắt giảm các điều kiện, thủ tục hành chính về hồ sơ giấy tờ chứng minh, xác nhận tạo thuận lợi cho người lao động được tiếp cận với chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội", ông Đỉnh nhận định.

Còn theo TS Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) đề xuất cần xem xét mở rộng đối tượng được thụ hưởng nhà ở xã hội, đặc biệt là đối tượng thu nhập trung bình thấp. Ngoài ra, dự thảo Luật nên bỏ quy định điều kiện để được mua, thuê mua nhà ở xã hội là phải thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập cá nhân đối với các khoản thu nhập từ tiền công, tiền lương. 

"Quy định này phức tạp, gây ra nhiều yêu cầu về giấy tờ, thủ tục hành chính, ảnh hưởng đến người dân, bởi để mua được nhà ở xã hội, người mua phải xin xác nhận bên Tổng cục Thuế rằng mình không phải đối tượng nộp thuế thu nhập cá nhân, rất phức tạp. Do đó, dự thảo Luật nên quy định theo hướng người được mua, thuê mua nhà ở xã hội là những người có mức thu nhập dưới mức phải nộp thuế", ông Lực nhận định.

Dự kiến, dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) cùng với dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) sẽ được xem xét và thông qua tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV tới nhằm bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật, tính khả thi của các quy định và sự vận hành thông suốt khi luật có hiệu lực thi hành.