Mùa chim gọi cưới - Mường Mán sáng tác thơ bằng màu sắc

Mùa chim gọi cưới là lần trưng bày tiếp theo của ông sau 3 năm kể từ lần tổ chức đầu tiên, cũng tại Quán Ruốc vào tháng 7/2019 (chủ đề Tuần trăng mê hoặc). Triển lãm lần này trưng bày 56 bức tranh, trong đó có khoảng 20 bức được ông sáng tác từ 2019 đến nay.

Tranh của Mường Mán giàu ý tưởng, đa dạng, màu sắc nhẹ nhàng, đôi lúc gợi mở đưa tâm hồn người xem vào những suy tư từu tượng, đa nghĩa. Nhiều bức tranh là những hồi ức sâu lắng và đằm thắm, phảng phất nét trầm mặc như chất cố đô Huế trong con người và thơ văn ông.

"Mùa chim gọi cưới là đặc trưng thiên nhiên của miền Tây Nam bộ, tín hiệu của một mùa gặt bội thu. Tôi muốn dự cảm về một mùa bình yên sẽ tới", Mường Mán tiết lộ.  

Nhiều người cho rằng tranh của Mường Mán là một cuộc hội ngộ giữa bút văn và cọ vẽ, dường như ông làm thơ bằng màu sắc. Chất thơ được biểu đạt trong phần lớn đường nét và màu sắc tranh của ông. Mường Mán tận dụng tối đa các gam màu xanh và bố cục trong từng tác phẩm để tôn lên cái đẹp trữ tình, lãng mạn, trong đó không thể thiếu vắng tình yêu đôi lứa, tuổi thơ và quê hương…

Nhà báo Phạm Công Luận (Báo Tiền Phong) nhận xét: "Tranh Mường Mán rất dồi dào ý tưởng. Cách thể hiện nhiều khi cũng bất ngờ". 

Chính nhà văn Mường Mán cũng thừa nhận, mỗi bức tranh trước khi vẽ, ông đều suy nghĩ cấu tứ chặt chẽ từ ý tưởng đến bố cục, màu sắc… Thi thoảng, ông mê hoặc người xem bằng những huyễn tượng đâu đó để chìm sâu vào triết lý về nhân tình thế thái.

Điều này có thể nhận thấy qua các chú thích tranh của ông. Chẳng hạn, Nguyệt cầm khóc nhớ thương ai/ mà dòng Hương xanh vô tận (Nguyệt cầm trắng). Trong bức tranh Chợ, với  2 màu xanh – trắng chủ đạo, ông đề: Đen trắng được thua/ mày mua tao bán/ đắng cay hóa mật/ mày bán tao mua/ qua một giấc mơ/ mày thăng tao biến, là một cộng hưởng sâu lắng giữa đường nét, màu sắc và ngôn từ. Hay là Cõi xanh ươm lại mộng/ từ lớp lớp mơ phai (Mộng)…

Nói cách khác, vẽ là một cách để ông diễn đạt lại ý tứ có từ tiềm thức, ký ức, tư tưởng… của chính mình bằng ngôn từ khác là màu sắc.

Và ông trình bày mối quan hệ mật thiết ấy bằng bài thơ đề từ tại brochure triển  lãm của mình: "Vẽ gương không bóng ai soi/ Vẽ má vắng tựa, vẽ vai thiếu kề/ Vẽ cửa han rỉ bản lề/ Vẽ bướm lạc lối đi về từ khi.../ Vẽ nhện đan rối tơ si/ Vẽ dế gáy suốt đêm vì khát nhau/ Vẽ em men rượu tan lâu/ Vẽ câu kinh nguyện thành câu kinh lòng/ Vẽ tình con ngựa long nhong/ Vẽ áo rách mộng bế bồng kinh luân/ Vẽ xuân trăng tròn đầy khuôn/ Vẽ thu xiêm lộng dưới nguồn sương sa/ Vẽ tục lụy, vẽ phù hoa/ Thênh thang cõi mộng, bao la cõi đời/ Vẽ thiên hạ, chẳng vẽ tôi/ Bởi lòng em xóa ta rồi còn đâu" (Vẽ trong tập Dịu khúc - 2008).

Chia sẻ tại buổi khai mạc, Mường Mán cho biết: "Vẽ tranh là ước mơ từ thời còn rất trẻ, thời còn học cấp 3 ở Trường Quốc học Huế. Anh cả tôi nói vui: "Cậu đừng có mơ hão!", tôi vẫn âm thầm học hỏi, nghiên cứu hội họa qua sách báo, phim ảnh..."

Sau gần 15 năm làm việc miệt mài, kể cả hai năm trình bày nội dung và vẽ minh họa cho nguyệt san Áo Trắng, ông quyết khởi nghiệp cầm cọ từ 300 tờ phác thảo, tranh minh họa bằng mực Tàu và màu nước đã dùng cho sách, báo trước đây. 

"Từ 2008, sau khi nghỉ hưu ở Công ty Văn hoá Phương Nam, tôi mới có cơ hội chuyển những "tư liệu" quí giá ấy từ giấy lên vải bố và sơn dầu...", nhà thơ Mường Mán bộc bạch.

Nhà thơ Mường Mán cho biết, Mùa chim gọi cưới sẽ trưng bày kéo dài đến tháng 6/2022.

Một số bức tranh của Mường Mán tại Quán Ruốc: