Ngân hàng tăng vốn dồn dập vào quý cuối năm

Trả cổ tức bằng cổ phiếu, cách nhanh nhất để tăng vốn

Trong những năm gần đây, việc phát hành thêm cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu và phát hành riêng lẻ của các ngân hàng có những khó khăn nhất định.

Ðặc biệt là trước diễn biến của đại dịch Cvodid-19, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) yêu cầu các ngân hàng phải tiết kiệm chi phí, không chia cổ tức bằng tiền mặt để tập trung nguồn lực hỗ trợ doanh nghiệp bị ảnh hưởng dịch bệnh, nên các nhà băng chuyển hướng tăng chi trả cổ tức bằng cổ phiếu để tăng vốn.

Ðây cũng là con đường nhanh nhất để các ngân hàng tăng năng lực tài chính trước các yêu cầu cấp thiết về vốn. MB đã được NHNN chấp thuận việc tăng vốn điều lệ từ 23.727 tỷ đồng lên 24.417 tỷ đồng. LienVietPostBank đã phát hành 88 triệu cổ phiếu để chi trả cổ tức, qua đó nâng vốn điều lệ từ 8.944 lên 9.768 tỷ đồng.

HDBank, SHB, ACB cũng chia cổ tức bằng cổ phiếu và cổ phiếu thưởng với tỷ lệ lần lượt là 65%; 10% và 30% để lần lượt tăng vốn điều lệ lên 16.000 tỷ đồng, 19.313 tỷ đồng và 21.615 tỷ đồng.

Techcombank dự kiến tăng vốn điều lệ năm 2020 lên 35.049 tỷ đồng thông qua việc phát hành hơn 4,7 triệu cổ phiếu ESOP cho cán bộ nhân viên với giá 10.000 đồng/cổ phiếu, thời gian thực hiện trong quý III hoặc quý IV năm nay. Cổ phần phát hành thêm không hạn chế chuyển nhượng.

Không chỉ các ngân hàng quy mô, khối ngân hàng nhỏ cũng “ráo riết” tăng vốn trong năm nay vì là hạn cuối cùng để đáp ứng Thông tư 41 về tỷ lệ an toàn vốn theo Basel II.

Chẳng hạn, SeABank muốn tăng vốn lên hơn 12.000 tỷ đồng, trong đó Ngân hàng trả cổ tức bằng cổ phiếu tỷ lệ 14%, tương đương phát hành 131,166 triệu cổ phiếu.

Ðợt còn lại, SeABank sẽ chào bán gần 141 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu theo tỷ lệ 15% với giá 10.000 đồng/cổ phiếu, tương đương giá trị phát hành là 1.410 tỷ đồng.

Nam A Bank sẽ phát hành 16,7 triệu cổ phần ESOP cho người lao động trong năm 2020. Bên cạnh đó, ngân hàng này cũng lên kế hoạch chào bán cho cổ đông hiện hữu gần 44 triệu cổ phần và chào bán riêng lẻ hơn 50 triệu cổ phần để tăng vốn điều lệ lên 5.000 tỷ đồng.

Năm nay, VietBank dự kiến tăng vốn điều lệ từ mức 4.190 tỷ đồng lên gần 4.819 tỷ đồng từ lợi nhuận giữ lại của giai đoạn 2017-2019 (khoảng 629 tỷ đồng) thông qua việc phát hành 62,87 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu. Trong đó, VietBank sẽ phát hành cổ phiếu trả cổ tức cho cổ đông để tăng vốn điều lệ, tỷ lệ dự kiến 15%.

Theo HÐQT VietBank, việc tăng vốn năm 2020 nhằm nâng cao năng lực tài chính và khả năng cạnh tranh của Ngân hàng, đồng thời đảm bảo các quy định theo chuẩn Basel II (hiện VietBank đã áp dụng tiêu chuẩn này). Ngoài ra, việc tăng thêm vốn sẽ giúp VietBank bổ sung nguồn vốn trong hoạt động kinh doanh…

OCB đã tăng vốn điều lệ từ 7.898 tỷ đồng lên 8.767 tỷ đồng qua việc bán 20% vốn cho cổ đông chiến lược nước ngoài là Ngân hàng Aozora. Trong khi đó, SCB có kế hoạch tăng vốn điều lệ từ 15.232 tỷ đồng lên 20.232 tỷ đồng thông qua phương thức chào bán cổ phiếu riêng lẻ.

Cụ thể, SCB sẽ chào bán 500 triệu cổ phần với giá chào bán bằng mệnh giá (10.000 đồng/cổ phiếu) cho cổ đông hiện hữu, nhà đầu tư trong nước và nước ngoài.

Nhưng vẫn khó đáp ứng yêu cầu tăng vốn

Về cơ bản, việc tăng thêm vốn điều lệ sẽ giúp ngân hàng bổ sung nguồn vốn kinh doanh, từ đó tăng khả năng sinh lời, nhưng không phải cứ muốn là có thể thực hiện được ngay.

Thực tế, việc chào bán cổ phiếu riêng lẻ còn phụ thuộc vào diễn biến thị trường chứng khoán và ngân hàng có tìm được nhà đầu tư phù hợp hay không.

Năm nay, trong bối cảnh thị trường có khó khăn do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, kế hoạch phát hành cổ phiếu huy động thêm vốn của ngân hàng không dễ dàng như trước.

Nhiều ngân hàng cũng đã tận dung tối đa các biện pháp để tăng vốn điều lệ, nhưng tỷ lệ vốn vẫn chưa đạt quy định theo tiêu chuẩn Basel II.

Trong khi đó, thời hạn để ngân hàng đáp ứng các yêu cầu về vốn theo Thông tư 22/2019/TT-NHNN không còn nhiều.

Cụ thể, từ ngày 1/10/2021, tỷ lệ tối đa nguồn vốn ngắn hạn được sử dụng để cho vay trung hạn và dài hạn sẽ giảm xuống còn 34% và sẽ giảm tiếp xuống còn 30% từ sau ngày 1/10/2022.

Ðến thời điểm hiện tại, VietinBank đã đáp ứng các điều kiện theo tiêu chuẩn Basel II về cơ cấu quản trị, quy trình, quy định kiểm soát nội bộ, hệ thống công nghệ thông tin.

Tuy nhiên, từ năm 2013 đến nay, vốn điều lệ của Ngân hàng không được bổ sung thêm, nên đến nay vẫn chưa hoàn tất được Basel II.

Tỷ lệ an toàn toàn vốn (CAR) của VietinBank hiện vẫn tuân thủ quy định hiện hành của NHNN tại Thông tư 22/2019/TT-NHNN, nhưng với năng lực vốn có phần hạn chế này, VietinBank đang đứng trước thách thức lớn khi vừa phải đáp ứng nhu cầu vốn tín dụng cho phát triển kinh tế - xã hội, vừa phải đảm bảo yêu cầu tỷ lệ CAR tối thiểu theo chuẩn Basel II.

Trong nhiều năm nay, vốn điều lệ của VietinBank không được bổ sung thêm. Theo nhận định của Chủ tịch HÐQT VietinBank Lê Ðức Thọ tại Ðại hội đồng cổ đông (ÐHCÐ) thường niên 2020 vừa qua, việc tăng vốn điều lệ là một nhiệm vụ rất quan trọng trong quá trình phát triển của VietinBank.

Ông cho rằng, tăng vốn sẽ tạo điều kiện cho các ngân hàng nói chung, VietinBank nói riêng có thể mở rộng tăng trưởng tín dụng, cung ứng vốn cho nền kinh tế, đón đầu các cơ hội mới.

Cũng ở trong tình trạng tương tự, nhiều năm qua, Agribank chưa được đầu tư bổ sung vốn điều lệ. Vốn điều lệ của Agribank hiện ở mức 30.591 tỷ đồng.

Ðồng quan điểm trong vấn đề tăng vốn, ông Nghiêm Xuân Thành, Chủ tịch HÐQT Vietcombank nhận định, việc tăng vốn điều lệ cho các ngân hàng có vốn nhà nước chi phối đang trở nên cấp bách hơn bao giờ hết.

Phó thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cũng cho biết, CAR là một trong những yếu tố quan trọng trong hoạt động tài chính - ngân hàng.

Tuy nhiên, tỷ lệ này tại các ngân hàng có vốn nhà nước chi phối đã tiến sát ngưỡng cho phép theo quy định Basel II. Trong trường hợp các ngân hàng này không được tăng vốn, hệ quả có thể phải hạn chế cấp tín dụng, thậm chí ngừng cấp tín dụng.

Tuy nhiên, khác với VietinBank và Agribank, khả năng tăng được vốn tại Vietcombank và BIDV có phần khả quan hơn.

Theo đó, Vietcombank dự kiến sẽ phát hành cổ phiếu chi trả cổ tức cho cổ đông năm 2018 với tỷ lệ 18%, đồng thời phát hành cổ phiếu riêng lẻ với quy mô 6,5% vốn điều lệ cho nhà đầu tư tổ chức có tiềm lực tài chính.

Nếu hai kế hoạch này hoàn tất, vốn điều lệ của Vietcombank có thể tăng thêm hơn 9.000 tỷ đồng, lên tối đa ở mức 46.176 tỷ đồng.

Tại ÐHCÐ hồi tháng 3/2020, cổ đông BIDV đã thông qua phương án tăng vốn điều lệ thêm 6.230 tỷ đồng (tương ứng tăng 15,5%) lên 46.432 tỷ đồng bằng việc phát hành cổ phần phổ đông để trả cổ tức và chào bán cổ phiếu ra công chúng hoặc chào bán riêng lẻ.

Trong văn bản số 5596 /NHNN-VP gửi các đơn vị thuộc NHNN ngày 9/8/2020, NHNN yêu cầu các ngân hàng khẩn trương phối hợp với các bộ, ngành liên quan thực hiện các thủ tục tăng vốn điều lệ cho Agribank từ nguồn ngân sách nhà nước; tiếp tục xử lý vấn đề tăng vốn điều lệ cho các ngân hàng có vốn nhà nước (VietinBank, Vietcombank) thông qua chi trả cổ tức bằng cổ phiếu.

Kiến nghị Bộ Tài chính khẩn trương trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 91/2015/NĐ-CP để có cơ sở thực hiện tăng vốn cho các ngân hàng có vốn nhà nước chi phối; xây dựng lộ trình tăng vốn cho các này trong giai đoạn 2021-2026, trong đó có phần tăng vốn từ nguồn ngân sách nhà nước để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt...

Tại kỳ họp quốc hội tháng 6/2020, Thống đốc Lê Minh Hưng cho biết, NHNN đã có tờ trình Chính phủ đề xuất phương án tăng vốn cho các ngân hàng có vốn nhà nước chi phối. Với trường hợp của Agribank, Chính phủ đã có tờ trình gửi tới Quốc hội về việc bổ sung khoảng 3.500 tỷ đồng vốn điều lệ. Thế nhưng, với những tín hiệu hiện nay cho thấy không dễ hy vọng Agribank sẽ kịp tăng vốn điều lệ trong năm nay.