Nghiên cứu mô hình nhà nước đầu tư cảng biển và cho thuê

Quyền Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam Nguyễn Đình Việt cho biết, hiện nay có một số hình thức đầu tư, quản lý khai thác cảng biển đang được áp dụng tại Việt Nam.

Cụ thể, mô hình nhà nước đầu tư cảng biển và cho thuê. Ưu điểm của hình thức này là kết hợp hài hòa lợi ích và phát huy tối đa lợi thế của nhà nước và tư nhân; khả năng thu hồi được tối đa nguồn lợi từ ưu thế của cảng biển về ngân sách nhà nước.

Đồng thời, tách bạch được hoạt động quản lý đầu tư và kinh doanh khai thác cảng; tận dụng được ưu thế của các thành phần kinh tế phi nhà nước (công ty cổ phần, tư nhân trong và ngoài nước, liên doanh…) tham gia vào quản lý khai thác cảng biển; Nhà nước thu được tiền cho thuê kết cấu hạ tầng và sử dụng nguồn này để tái đầu tư; Thời gian thu hồi vốn ngắn; Đảm bảo an ninh quốc phòng.

Với mô hình tư nhân đầu tư khai thác cảng biển, các công ty tư nhân được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng vùng đất, vùng nước, tự đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng cảng biển và tự tổ chức quản lý khai thác cảng biển.

Mô hình này có nhiều ưu điểm về sự linh hoạt đầu tư, khai thác cảng. Các tư nhân chủ động phát triển cảng theo định hướng thị trường và xây dựng chính sách biểu giá của cảng.

Kế đó là mô hình doanh nghiệp nhà nước đầu tư và khai thác cảng biển. Theo đó, doanh nghiệp nhà nước được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng vùng đất, vùng nước trước cầu cảng và được giao toàn bộ kết cấu hạ tầng bến cảng biển và trang thiết bị sau cảng.

Mô hình này có thế mạnh trong tập trung, thống nhất trong đầu tư, xây dựng và hoạt động điều hành khai thác, nhưng không tận dụng được khả năng, nguồn vốn và sự linh hoạt của tư nhân.

Ông Việt đánh giá, mỗi hình thức đều có ưu, nhược điểm khác nhau, chưa hình thức nào có sự vượt trội để có thể lựa chọn trong thời điểm này.

Cùng với việc tiếp tục triển khai các giải pháp khắc phục tồn tại, nâng cao hiệu quả trong quản lý khai thác hệ thống cảng biển hiện hữu, Cục Hàng hải Việt Nam cũng đề nghị Bộ GTVT báo cáo Chính phủ cho phép lập Kế hoạch nghiên cứu mô hình quản lý, khai thác cảng có tính đặc thù, ưu việt hơn so với hiện nay, áp dụng trong thời gian phù hợp.

Điều này nhằm phát huy tối đa nguồn lực sẵn có, phù hợp điều kiện thực tế tại Việt Nam, xu hướng và mô hình quản lý khai thác của các nước phát triển trên thế giới.