Người dân Hà Nội được xem World Cup từ khi nào?

Ngày 20/11, World Cup 2022, lần thứ XXII sẽ được khai mạc tại Qatar, với 64 trận đấu kéo dài suốt một tháng từ 20/11 đến 18/12. Cúp bóng đá thế giới năm nay có tên chính thức là FIFA World Cup Qatar 2022. 

Xem bóng đá trực tiếp trên tivi, thiết bị di động thông minh ngày nay là điều quá dễ dàng đối với những người hâm mộ. Nhưng trước đây, nó còn là "của quý hiếm", xa xỉ đối người dân Việt Nam, kể cả ở các thành phố lớn hay Thủ đô Hà Nội. 

Độc giả Nguyễn Văn Ất (Hà Nội) gửi đến Báo Điện tử Dân Việt bài viết ký ức về một thời xem "chậm" World Cup qua màn ảnh nhỏ: 

Sau khi Đài truyền hình Việt Nam (VTV) phát sóng tín hiệu đầu tiên vào tháng 9/1970 và buổi phát chương trình thử nghiệm đầu tiên vào ngày 27/01/1971 (ngày 30 Tết Tân Hợi) thì người dân miền Bắc lúc ấy nói chung và Hà Nội nói riêng khi ấy thỉnh thoảng được xem các trận bóng đá quốc tế được phát lại thông qua các băng ghi hình. Nghĩa là các trận đấu đã diễn ra trước đó rồi, nay phát lại chứ chưa được xem trực tiếp.

Tôi nhớ, World Cup đầu tiên mà dân Hà Nội được xem một số trận phát trên VTV là World Cup lần thứ X vào năm 1974 tổ chức tại Tây Đức. Nhưng đấy chỉ là các trận được phát lại qua băng thu từ lâu do đài truyền hình các nước Đông Đức, Ba Lan… gửi tặng. Thời gian chậm so với trận đấu đã diễn ra đến hơn một năm. 

Đến World Cup lần thứ XI tổ chức tại Argentia năm 1978 có khá hơn đôi chút, do nhà đài cử người nằm trực ở Praha (Tiệp Khắc cũ) để thu lại các trận phát trên truyền hình Tiệp Khắc vào băng rồi gửi băng theo đường máy bay về Việt Nam. Cũng vẫn là các băng được đem về phát lại. Thời gian chậm hơn so với trận đấu chỉ tính bằng tuần. Thế là đã tiến bộ lắm rồi!

Lý do người dân chưa được xem truyền hình trực tiếp các sự kiện thế giới trong đó có bóng đá vì khi đó Việt Nam chưa có hệ thống thu phát tín hiệu vệ tinh.

Chỉ đến tháng 7/1980 khi Liên Xô viện trợ cho Việt Nam trạm thu phát tín hiệu vệ tinh mang tên Hoa Sen, đặt tại huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam thì người dân Việt Nam, người dân Hà Nội mới được xem các Chương trình truyền hình trực tiếp từ thế giới, mà chương trình thể thao quốc tế trực tiếp đầu tiên là Thế vận hội Moscow năm 1980. (Tôi nhớ rất rõ vì đã đôi lần được làm việc cùng chuyên gia Liên Xô tại công trình này).

Hai năm sau, World Cup lần thứ XII tổ chức ở Tây Ban Nha năm 1982 ( ES-PA-NA 82 ) thì dân Hà Nội lần đầu tiên được xem tường thuật trực tiếp các các trận bóng đá World Cup.

Khi đó không phải được xem tất cả các trận, mà thường chỉ các trận có đội Liên Xô hay một vài nước XHCN đá, hoặc đến vòng bán kết, tranh giải 3, giải 4, chung kết, khi đài truyền hình Liên Xô phát thì truyền hình ta mới thu-phát chuyển tiếp. 

Giọng nói của bình luận viên ta "song hành" cùng tiếng nói của bình luận viên "Tây", lắm lúc cả hai "ông" đều nói to không biết nghe "ông" nào.

Cũng nhờ có các phương tiện thông tin được cải thiện nên ngoài việc được xem trực tiếp các trận đá bóng qua truyền hình thì báo chí cũng được dịp "ăn theo" với các ấn phẩm mới ra đời khi ấy như "Tin nhanh bóng đá" và chính những tờ "Tin nhanh" ấy là tiền thân của một số tờ báo về lĩnh vực Văn hóa Thể thao ngày nay. 

Thời ấy, "nhà đài" truyền hình thường có câu thông báo quen thuộc thế này: "Nếu điều kiện kỹ thuật cho phép, vào hồi "n" giờ, đài truyền hình Việt Nam sẽ tường thuật trực tiếp trận bóng đá quốc tế giữa đội "X" và đội "Y"…" . Nhưng có nhiều trận không xem được do tín hiệu thu từ vệ tinh không tốt. Đến giờ phát, mở tivi lên chỉ thấy "đàn muỗi bay rào rào và tiếng réo ùng ục như nồi nước sôi". 

Đến World Cup ở Mexico 1986 và World Cup Italia 1990 tình hình cũng tương tự như thế, chưa có gì thay đổi.  Đến World Cup 1994 ở Mỹ thì có tiến bộ đáng kể do ở ta khi đó đã có thêm các trạm thu phát tín hiệu vệ tinh.

Đến World Cup ở Pháp năm 1998 thì thực sự có bước ngoặt tiến bộ hoàn toàn do khi ấy Việt Nam đã hội nhập, hệ thống thông tin liên lạc được hiện đại hóa với các trạm thu phát tín hiệu công suất lớn, thiết bị tiên tiến…

Và từ đấy đến nay thì World Cup với dân xem truyền hình Việt Nam nói chung và dân Hà Nội chỉ là "chuyện nhỏ" như thế nào. Như vậy đến năm 2022 này, lịch sử xem đá bóng của dân Hà Nội trên Tivi trực tiếp từ World Cup có lịch sử tròn 40 năm.