Vướng mắc thủ tục hành chính khiến mục tiêu làm nhà ở xã hội năm 2024 không hoàn thành

Thủ tướng yêu cầu cắt giảm thủ tục hành chính làm nhà ở xã hội

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Công điện số 130 về việc đôn đốc tập trung chỉ đạo, tháo gỡ kịp thời các khó khăn, vướng mắc để thúc đẩy triển khai các dự án nhà ở xã hội. 

Trong đó, yêu cầu các bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, các bí thư tỉnh ủy, thành ủy, chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố tiếp tục thực hiện có hiệu quả các giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm để đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cải cách, cắt giảm tối đa các thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tham gia đầu tư phát triển nhà ở xã hội, các đối tượng thụ hưởng được tiếp cận nhà ở xã hội.

Thực hiện thủ tục hành chính giao đất, giải phóng mặt bằng, đầu tư xây dựng, lựa chọn nhà đầu tư dự án nhà ở xã hội theo hướng rút gọn, bảo đảm nhanh chóng, thuận tiện, công khai, minh bạch.

Về quy hoạch, bố trí quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương rà soát, bổ sung quy hoạch đô thị, quy hoạch khu công nghiệp, bảo đảm dành đủ quỹ đất cho phát triển nhà ở xã hội, bao gồm nhà lưu trú công nhân và nhà ở lực lượng vũ trang nhân dân.

Cùng với đó, thực hiện nghiêm quy định về việc dành quỹ đất làm nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp và 20% quỹ đất ở đã đầu tư hạ tầng kỹ thuật trong các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị để đầu tư phát triển nhà ở xã hội theo pháp luật về nhà ở.

Thủ tướng nhấn mạnh, cần tập trung triển khai thực hiện Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030"; đưa chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội vào hệ thống chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội 5 năm và hằng năm;...

“Đối với các dự án đã khởi công xây dựng, thường xuyên đôn đốc để sớm hoàn thành dự án, tổ chức nghiệm thu, sớm đưa vào sử dụng. Đối với các dự án đã chấp thuận chủ trương đầu tư, khẩn trương triển khai các thủ tục lựa chọn chủ đầu tư; giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; lập, thẩm định thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật; cấp phép xây dựng;... để sớm nhất khởi công, xây dựng”, Thủ tướng yêu cầu.

Nguyên nhân cả nước không hoàn thành 130.000 căn nhà ở xã hội năm 2024

Theo Bộ Xây dựng, cả nước không hoàn thành chỉ tiêu 130.000 căn nhà ở xã hội trong năm 2024, mức hoàn thành được mới là 21.000 căn nhà ở xã hội , tương ứng hơn 16% kế hoạch.

Qua tổng hợp báo cáo của các địa phương, từ năm 2021 đến nay, trên địa bàn cả nước có 644 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai với quy mô trên 580.100 căn hộ. Số lượng dự án hoàn thành là 96 dự án với quy mô hơn 57.600 căn; số lượng dự án đã khởi công xây dựng là 133 dự án với quy mô hơn 110.200 căn; số lượng dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư là 415 dự án với quy mô hơn 412.200 căn.

Về nguồn vốn hỗ trợ 120.000 tỷ đồng theo Nghị quyết 33 của Chính phủ, đến nay mới có 36/63 UBND tỉnh có văn bản, công bố dự án đủ điều kiện vay vốn ưu đãi trên cổng thông tin điện tử. Trong đó, mới có 16 dự án đã được cho vay với tổng mức cam kết cấp tín dụng 4.200 tỷ đồng, dư nợ 1.727 tỷ đồng.

Trong năm 2025, Bộ Xây dựng đề ra kế hoạch, nhiệm vụ hoàn thành số lượng căn hộ nhà ở xã hội ước tính trên 100.000 căn.

Trước đó, nhiều doanh nghiệp xây dựng nhà ở xã hội cho rằng, những rào cản về thủ tục hành chính dẫn tới việc chậm triển khai dự án như: chứng minh thu nhập thấp; xác nhận chưa có sở hữu nhà theo hộ gia đình, khiến cho người mua nhà khó tiếp cận thì ngay cả chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội cũng đang gặp không ít vướng mắc, thậm chí có những thủ tục phải mất tới nhiều năm khiến các dự án nhà ở xã hội "đắp chiếu",...

Một lãnh đạo doanh nghiệp xây dựng nhà ở xã hội cho biết, việc huy động nguồn lực ngoài Nhà nước để làm nhà ở xã hội gặp các điều kiện khắt khe, thủ tục vay vốn rườm rà, lãi suất cao… khó kéo chủ đầu tư quan tâm.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp không hứng thú với nhà ở xã hội nằm ở yếu tố lợi nhuận. Hiện lợi nhuận của chủ đầu tư khi làm dự án chỉ được khống chế theo quy định pháp luật. Nếu dự án chậm tiến độ khoảng 1 năm coi như doanh nghiệp không có lợi nhuận. Chưa kể, quy định phức tạp, thiếu hướng dẫn chi tiết, trong khi thủ tục lại rườm rà và tốn rất nhiều thời gian. Điều này gây ra khó khăn cho doanh nghiệp phát triển nhà ở xã hội.