Nhìn lại một năm Y tế TP.HCM: 10 dấu ấn đáng nhớ

Đó là sự biến động bất lợi về nguồn nhân lực y tế tại y tế cơ sở và các bệnh viện công lập. Đó là nguồn thu của các bệnh viện tự chủ bị giảm sút ảnh hưởng đến cân đối thu chi. Đó là tâm lý e ngại, sợ sai trong công tác đấu thầu làm ảnh hưởng ít nhiều đến công tác cung ứng thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế… Và vẫn còn đó những cơ sở hạ tầng của một số bệnh viện thành phố xuống cấp nhưng vẫn chưa được đầu tư xây dựng mới.

Tuy nhiên, trong năm 2022, ngành y tế TP cũng có nhiều hoạt động nổi bật, trong đó có 10 hoạt động tiêu biểu:

1. Phục hồi hệ thống y tế sau thời gian dài ứng phó với đại dịch Covid-19

Ngay sau khi kiểm soát được tình hình dịch bệnh kể từ ngày 1/10/2021 đến nay, bên cạnh việc cùng với lãnh đạo thành phố tổ chức các hoạt động tri ân các lực lượng y, bác sĩ tình nguyện trên cả nước đến hỗ trợ thành phố chống dịch, ngành y tế đã nhanh chóng phục hồi các bệnh viện trở lại chức năng bình thường trước đó và giải thể các bệnh viện dã chiến.

HĐND TP đã kịp thời ban hành Nghị quyết số 01/2022/NQ-HĐND giúp củng cố nguồn nhân lực cho y tế cơ sở và Nghị quyết 03/2018/NQ-HĐND giúp ổn định thu nhập cho nhân viên y tế, an tâm công tác. Tuy còn không ít khó khăn nhưng có thể khẳng định hệ thống y tế TP.HCM đã đứng vững sau đại dịch và đang tiếp tục trên đà hồi phục đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khoẻ nhân dân thành phố và các tỉnh, thành trong khu vực phía Nam.

2. Chủ động ứng phó hiệu quả với các dịch bệnh, không để xảy ra dịch chồng dịch

Bước sang năm 2022, khi cả hệ thống y tế thành phố vừa kiểm soát được đợt bùng phát mới của đại dịch Covid-19 do sự xuất hiện của biến chủng Omicron thì dịch bệnh sốt xuất huyết lại xuất hiện sớm hơn với số ca mắc và tử vong tăng cao so với mọi năm. Ngành Y tế kịp thời tham mưu UBND TP.HCM triển khai hàng loạt giải pháp phòng, chống dịch sốt xuất huyết trên phạm vi toàn thành phố.

Với nỗ lực và quyết tâm cao của cả hệ thống y tế, dịch bệnh sốt xuất huyết đã được kiểm soát và đang lui dần, số trường hợp mắc, trường hợp nặng và tử vong đã được kéo giảm rõ và những tháng cuối năm 2022.

Sự xuất hiện của dịch bệnh mới nổi khác đó là đậu mùa khỉ, ngay sau khi Bộ Y tế cảnh báo đậu mùa khỉ có nguy cơ xâm nhập vào Việt Nam, Trung tâm kiểm soát bệnh tật Thành phố (HCDC) đã triển khai ngay các giải pháp kiểm soát đã chủ động phát hiện 2 trường hợp mắc bệnh ở nước ngoài (vào tháng 10/2022), ngay khi về đến sân bay Tân Sơn Nhất đã được cách ly điều trị kịp thời, không để lây lan ra cộng đồng.

3. Khởi động Chương trình quản lý bệnh không lây nhiễm tại cộng đồng với sự hỗ trợ kỹ thuật của Tổ chức Y tế Thế giới

Chương trình sức khoẻ có tên là "Gói can thiệp thiết yếu đối với các bệnh không lây nhiễm của Tổ chức y tế Thế giới" (gọi tắt là WHO PEN). Để triển khai chương trình này, ngành y tế đã chủ động liên hệ và đã nhận được sự đồng ý hỗ trợ kỹ thuật của Tổ chức Y tế Thế giới.

Bên cạnh đó, còn triển khai thêm hoạt động phát hiện và chăm sóc người mắc bệnh tâm thần, nhất là bệnh trầm cảm – đang có khuynh hướng gia tăng tỷ lệ mắc sau đại dịch Covid-19.

4. Đưa dịch vụ "Cấp cứu trầm cảm" vào cuộc sống

Mô hình được triển khai thực hiện với sự phối hợp chặt chẽ giữa Trung tâm Cấp cứu 115 và Bệnh viện Tâm thần TP.HCM. Bên cạnh đường dây cấp cứu "115" quen thuộc, Ngành y tế còn triển khai thêm đường dây nóng "1900 1267", số điện thoại này sẽ giúp người dân kết nối nhanh chóng với các chuyên gia Tâm thần của Thành phố.

"Cấp cứu trầm cảm" được xem là hoạt động khởi đầu trong chuỗi hoạt động chăm sóc sức khoẻ tâm thần cho người dân Thành phố liên quan đến Covid-19.

5. Đưa bác sĩ trẻ mới tốt nghiệp thực hành tại các bệnh viện gắn liền với thực hành tại trạm y tế

Từ tháng 2/2022, được sự đồng ý của lãnh đạo thành phố, ngành y tế TP.HCM bắt đầu triển khai thí điểm chương trình thực hành lâm sàng tại bệnh viện đa khoa và chuyên khoa của thành phố gắn liền với thực hành tại trạm y tế dành cho các bác sĩ mới tốt nghiệp để cấp chứng chỉ hành nghề bác sĩ đa khoa.

Đến nay, có 286 bác sĩ đang được đào tạo theo chương trình này, trung bình mỗi trạm y tế sẽ được phân bổ một bác sĩ trẻ đến tham gia thực hành công tác chăm sóc sức khoẻ ban đầu tại trạm.

Nối tiếp năm 2022, Sở Y tế vừa tiếp nhận thêm 212 bác sĩ mới tốt nghiệp đăng ký khoá đào tạo thực hành thứ hai (bao gồm 168 bác sĩ từ Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, 43 bác sĩ từ Đại học Y dược TPHCM, 1 bác sĩ từ Học viện Quân Y).

Như vậy, sẽ có thêm 212 bác sĩ về thực hành tại các trạm y tế phường, xã (tổng cộng có 480 bác sĩ trẻ thực hành tại trạm y tế trong thời gian từ nay đến tháng 8/2023). Theo đúng kế hoạch đào tạo, các bác sĩ tham gia chương trình này sẽ thực hành xen kẽ tại trạm y tế và tại các bệnh viện đa khoa của thành phố.

6. Luân phiên bác sĩ trẻ tình nguyện và đưa X-quang phổi có tích hợp trí tuệ nhân tạo về xã đảo Thạnh An

Hưởng ứng kế hoạch nâng cao năng lực y tế cho xã đảo Thạnh An của Sở Y tế, các bác sĩ trẻ tiêu biểu là đoàn viên Đoàn Thanh niên ngành y tế TP.HCM, đã tình nguyện luân phiên đi hỗ trợ cho Trạm y tế xã đảo. Lần đầu tiên trên cả nước, cùng với việc đưa các bác sĩ trẻ tình nguyện ra xã đảo, ngành y tế Thành phố đã đưa máy X-quang kỹ thuật số có tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) đến với Trạm y tế xã Thạnh An.

7. Triển khai nhiều kỹ thuật chuyên sâu tại các bệnh viện chuyên khoa và đa khoa tuyến cuối 

Mặc dù vừa trải qua thời gian dài phòng, chống dịch Covid-19, trong năm 2022, các bệnh viện đa khoa và chuyên khoa tuyến cuối của Thành phố vẫn tiếp tục nỗ lực phát triển các kỹ thuật cao, chuyên sâu nhằm không ngừng nâng cao chất lượng điều trị, hướng tới xây dựng một Trung tâm y tế chuyên sâu ngang tầm khu vực, theo định hướng phát triển của lãnh đạo Thành phố.

Đó là ca ghép thận thành công của Bệnh viện Nhi đồng 2 cho bé trai 15 tuổi bị suy thận mạn phải chạy thận thường xuyên mỗi tuần; Sự phối hợp nhịp nhàng giữa Trung tâm kiểm soát bệnh tật Thành phố với bệnh viện Bệnh Nhiệt đới và Tổ chức Oucru (Đại học Oxford) trong triển khai kỹ thuật giải trình tự gen giúp phát hiện và ngăn chặn kịp thời sự lây lan của các dịch bệnh mới nổi.

Các kỹ thuật chẩn đoán và điều trị mới được triển khai tại các bệnh viện chuyên khoa, đa khoa của thành phố như: Xung điện kích thích tủy điều trị đau kháng trị sau chấn thương cột sống (Bệnh viện Nguyễn Tri Phương); Ứng dụng xạ trị toàn thân trong ghép tế bào gốc đồng loài cho người bệnh bạch cầu cấp dòng lympho (Bệnh viện Truyền máu Huyết học); Kỹ thuật giải trình tự gen phát hiện đột biến giúp sử dụng các thuốc ức chế men PARP trong điều trị những bệnh nhân ung thư vú, buồng trứng, tụy, tuyến tiền liệt có đột biến gây bệnh trên 2 gen trên gen BRCA1 và BRCA2 (Bệnh viện Ung bướu TPHCM); Phẫu thuật Robot cắt ung thư thận có chồi bướu trong tĩnh mạch chủ bụng (Bệnh viện Bình Dân); Kỹ thuật sinh thiết vú dưới hướng dẫn của siêu âm với sự hỗ trợ hút chân không (Bệnh viện Hùng Vương);...

8. Đối thoại và lắng nghe ý kiến của người dân

Từ năm 2022, định kỳ hàng tuần, Sở Y tế chính thức triển khai chương trình đối thoại và lắng nghe ý kiến của người dân về cung ứng dịch vụ hành chính công của cơ quan Sở Y tế. Để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và có thể cùng lắng nghe được nhiều ý kiến, Sở Y tế tổ chức gặp gỡ qua hình thức trực tuyến với người dân. Ngay sau những buổi gặp gỡ, lãnh đạo Sở Y tế và các phòng chức năng cùng thảo luận, trao đổi và tìm ra giải pháp khả thi nhất để cải tiến quy trình dịch vụ công trực tuyến.

Bên cạnh đó, năm 2022 cũng là năm đầu tiên mà Sở Y tế tổ chức chương trình đối thoại và lắng nghe nhân viên y tế hiện đang công tác tại các đơn vị trực thuộc, nhất là các đơn vị đang gặp nhiều khó khăn.

9. Thêm nhiều công trình mới được đưa vào sử dụng

Đó là cơ sở mới, hiện đại của Bệnh viện Truyền máu - Huyết học tại xã Tân Kiên, huyện Bình Chánh với quy mô 300 giường; Trung tâm chuyên sâu phẫu thuật và can thiệp tim mạch trẻ em của Bệnh viện Nhi đồng 1.

Bên cạnh đó, ngành y tế thành phố sẽ hoàn thành và sớm đưa vào sử dụng 7 dự án trọng điểm khác, bao gồm: Dự án xây dựng mới khoa khám bệnh - Khối điều trị ngoại khoa (Khối 4A) thuộc Bệnh viện Nhi đồng 1; Dự án xây dựng mới Trung tâm Sơ sinh - chuyên khoa (Khối 5B) thuộc Bệnh viện Nhi đồng 1; Dự án Khu chẩn đoán kỹ thuật cao của Bệnh viện Nhân dân 115; Dự án xây dựng mới Trung tâm Pháp y thành phố; Dự án xây dựng mới khối ngoại Bệnh viện Nguyễn Trãi; Dự án xây dựng mới Bệnh viện Phục hồi chức năng - Điều trị bệnh nghề nghiệp (Khối A1); Dự án Trung tâm xét nghiệm Y khoa của trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch.

10. Tổ chức thành công Hội thi Trưởng trạm y tế giỏi lần thứ nhất

Năm 2022 là năm đầu tiên ngành y tế Thành phố tổ chức Hội thi "Trưởng trạm y tế giỏi" nhằm tạo sân chơi bổ ích cho cán bộ y tế đang đảm trách công tác quản lý trạm y tế và nhân viên y tế thuộc diện quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý y tế cơ sở.

Hội thi đã thu hút 374 cán bộ y tế đang công tác tại 310 trạm y tế phường, xã trên địa bàn Thành phố tham gia, các câu hỏi thi tập trung vào các nhiệm vụ của Trạm y tế như: phòng chống dịch bệnh, tiêm chủng, quản lý bệnh không lây nhiễm, quản lý các chương trình sức khỏe, khám chữa bệnh ban đầu…

Năm 2022 cũng là năm mà ngành y tế Thành phố đã chính thức phát động đợt bình chọn Giải thưởng thành tựu Y khoa Việt Nam lần thứ 3 với chuyên đề là các sản phẩm phục vụ sức khoẻ cộng đồng.