Nhóm công tác Ngân hàng nước ngoài khuyến nghị gì về cơ chế chính sách, pháp lý cho ngành Ngân hàng Việt Nam?
Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước cho thấy, năm 2023 nhiều giải pháp, chính sách, chương trình tín dụng đã được NHNN triển khai đồng bộ, quyết liệt, tập trung mọi nguồn lực để đảm bảo cung ứng đủ vốn cho nền kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế khoảng 5% (thấp hơn mục tiêu đề ra nhưng là mức tăng cao trên thế giới), hỗ trợ doanh nghiệp, người dân vượt qua khó khăn, phục hồi sản xuất kinh doanh. Trong đó, đặc biệt là tập trung hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về cho vay, đơn giản hóa thủ tục, giảm bớt hồ sơ vay, đẩy mạnh kết nối ngân hàng - doanh nghiệp trên toàn quốc; gia tăng các chương trình, sản phẩm tín dụng đặc thù, ưu đãi..., tạo điều kiện thuận lợi hơn để người dân, doanh nghiệp tiếp cận tín dụng ngân hàng. Nhiều chương trình tín dụng được triển khai nhằm thực hiện tốt chính sách xã hội, góp phần thực hiện thành công 3 chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Với hệ thống các chỉ đạo và giải pháp đồng bộ của NHNN, đến 31/12/2023, tín dụng tăng 13,71% so với cuối năm 2022.
Cũng trong năm 2023, liên tục 4 lần điều chỉnh giảm các mức lãi suất điều hành, với mức giảm 0,5-2,0%/năm trong bối cảnh lãi suất thế giới tiếp tục tăng và neo ở mức cao, tạo điều kiện để giảm mặt bằng lãi suất cho vay của thị trường.
Đồng thời, chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí và áp dụng đồng bộ các biện pháp giảm mặt bằng lãi suất cho vay. Đến nay, lãi suất tiền gửi, lãi suất cho vay của các giao dịch phát sinh mới của NHTM giảm hơn 2,5%/năm so với cuối năm 2022.
Ông Ramachandran As – Tổng giám đốc Ngân hàng Citibank Việt Nam nhận định, năm 2023 là một năm đầy thách thức đối với việc điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng ở Việt Nam do gặp nhiều khó khăn từ trong và ngoài nước. Trước những áp lực lớn như vậy đối với ngành ngân hàng, Chính phủ và NHNN Việt Nam đã điều hành chính sách đạt được các mục tiêu, hiệu quả kinh tế như: Tăng trưởng GDP 5,05%, cao hơn so với mức toàn cầu, kiểm soát lạm phát năm thành công ở mức 3,8%. Việt Nam đạt vốn FDI thực hiện cao nhất trong 5 năm gần đây, khẳng định vị thế một điểm đến đầu tư hấp dẫn hàng đầu, và một trung tâm sản xuất - đối tác thương mại đầy tiềm năng. Đây là một nỗ lực và thành tựu quan trọng trong bối cảnh áp lực lạm phát toàn cầu. Theo vị này, sự giám sát chặt chẽ và can thiệp kịp thời của NHNN đã giúp nền kinh tế ổn định, đảm bảo ổn định giá tiêu dùng.
Trong suốt năm 2023, NHNN đã linh hoạt điều hành chính sách tiền tệ với một số hành động như bốn lần giảm lãi suất điều hành,; đảm bảo thanh khoản và kiểm soát nợ xấu; các nỗ lực thực hiện chuyển đổi số và các sáng kiến ngân hàng xanh. Những chiến lược này không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích kinh tế, hỗ trợ doanh nghiệp trong thời kỳ kinh tế khó khăn; mà còn tăng cường sức khỏe và hiệu quả hoạt động của hệ thống ngân hàng.
Ông Ramachandran As, sự tin tưởng và đánh giá cao của cộng đồng quốc tế đối với những thành tựu và hoạt động điều hành chính sách tiền tệ của Việt Nam là minh chứng rõ ràng nhất. Đáng chú ý nữa có thể kể tới như Bộ Tài chính Mỹ tiếp tục xác định Việt Nam không thao túng tiền tệ; nâng cao xếp hạng tín dụng quốc gia của Việt Nam năm 2023; Việt Nam được vinh danh là một trong 3 quốc gia tốt nhất thế giới tại Báo cáo đánh giá Ngân hàng Trung ương Toàn cầu. Hướng tới năm 2024, Nhóm Công tác ngân hàng nước ngoài rất lạc quan khi đưa ra dự đoán về những cơ hội và thách thức trong năm tới.
"Chúng tôi đánh giá cao việc Chính phủ và NHNN tiếp tục nỗ lực và quyết tâm chỉ đạo hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, cơ chế, chính sách phù hợp với thông lệ quốc tế", ông nói.
Để tiếp tục đạt được những kết quả tích cực, nhóm công tác Ngân hàng nước ngoài khuyến nghị một số chính sách chính cần tập trung trong năm 2024.
Cụ thể, cân bằng lạm phát và tăng trưởng. Trong đó, tiếp tục thận trọng kiểm soát lạm phát đồng thời hỗ trợ tăng trưởng kinh tế bền vững.
Thời gian tới, tăng cường hệ thống thanh toán hiệu quả, thúc đẩy tài chính toàn diện mạnh mẽ và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế chung, với trọng tâm là việc áp dụng chuyển đổi số tạo điều kiện thúc đẩy các dịch vụ tài chính an toàn hơn và dễ tiếp cận hơn cho mọi tầng lớp dân cư. Từ đó phát triển hệ sinh thái tài chính toàn diện và đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế của quốc gia.
Vấn đề cơ chế chính sách, pháp lý tiếp tục hoàn thiện nhằm đảm bảo an toàn cho hệ thống ngân hàng và phù hợp với thông lệ quốc tế. Đặc biệt là việc ban hành Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi và các văn bản pháp lý liên quan nhằm tăng cường nền tảng pháp lý cho ngành ngân hàng Việt Nam.
Liên quan đến khuyến nghị này, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho hay: Đối với việc hoàn thiện hành lang pháp lý, NHNN sẽ tiếp tục hoàn thiện dự án Luật Các TCTD (sửa đổi) trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp gần nhất; ban hành/trình cơ quan có thẩm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết, cùng thời điểm Luật Các TCTD (sửa đổi) có hiệu lực thi hành. Khẩn trương hoàn thành báo cáo tổng kết Luật Bảo hiểm tiền gửi trong Quý I/2024 và thực hiện theo đúng lộ trình, kế hoạch đã đăng ký và chấp thuận của Quốc hội về sửa đổi Luật này trong năm 2024-2025.
NHNN cũng khẩn trương rà soát, đánh giá, sửa đổi, bổ sung một số Thông tư nhằm phù hợp với tình hình thực tiễn và yêu cầu quản lý nhà nước, tạo điều kiện thuận lợi trong tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng, tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản, thị trường trái phiếu như: gia hạn Thông tư 02 về cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ; sửa đổi Thông tư 16 quy định việc TCTD mua, bán TPDN, Thông tư 06 quy định về hoạt động cho vay của TCTD…