Nông dân Việt Nam có được lợi khi Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo?

Giá gạo còn tăng

Thực tế, đây không phải là lần đầu tiên Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo. Trước đó, vào tháng 9/2022, Ấn Độ chính thức cấm xuất khẩu gạo tấm và áp thuế xuất khẩu 20% đối với một số mặt hàng gạo không phải gạo Basmati để kiểm soát tình hình giá cả tăng cao và sau đó gỡ lệnh cấm này vào tháng 12/2022.

Mới đây, ngày 20/7/2023, Tổng cục Ngoại thương Ấn Độ đã ra thông báo số 20/2023 về việc cấm xuất khẩu tất cả các loại gạo trắng thường (phi Basmati), quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký. Việc Ấn Độ ban hành chính sách hạn chế hoạt động xuất khẩu gạo được dự báo sẽ tác động đến thị trường thương mại gạo toàn cầu.

Trao đổi với NTNN xung quanh thông tin Ấn Độ cấm xuất khẩu các loại gạo tẻ thường (phi Basmati), ông Nguyễn Quang Hòa, Giám đốc Công ty TNHH Dương Vũ (Thủ Thừa, Long An) cho biết, việc Ấn Độ hạn chế xuất khẩu gạo sẽ giúp gạo Việt Nam hưởng lợi, giá xuất khẩu sẽ tăng, đồng nghĩa với thu nhập của nông dân sẽ được cải thiện.

"Những doanh nhân xuất khẩu gạo là cầu nối giữa nông dân và người mua, tất cả vận hành theo quy luật cung cầu ở từng thời điểm, khi nhu cầu thế giới với mặt hàng gạo tăng đột biến thì chắc chắn giá gạo xuất khẩu sẽ thiết lập mức giá mới", ông Hòa cho biết.

Do nhu cầu thu mua nguyên liệu của doanh nghiệp rất lớn nên giá lúa hè thu tại những diện tích lúa hè thu sớm ở Long An rất cao. Theo khảo sát tại các huyện Tân Thạnh, Tân Hưng, Vĩnh Hưng, Mộc Hóa và thị xã Kiến Tường của tỉnh Long An, giá bán nhiều loại lúa tươi ở mức cao hơn ít nhất từ 500-1.000 đồng/kg so cùng kỳ 2022. Hiện nếp IR4625, lúa IR50404, lúa OM5451, lúa Đài thơm 8 có giá dao động từ 6.500-6.800 đồng/kg. Riêng lúa ST24 có giá từ 7.400-7.500 đồng/kg.

Còn theo Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Tân Hưng, giá lúa hè thu sớm trên địa bàn dao động từ 6.200-6.700 đồng/kg tùy từng loại giống, với mức giá này nông dân đạt lợi nhuận từ 20-25 triệu đồng/ha.

Đảm bảo lợi ích của người trồng lúa

Trước thông tin Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo, để góp phần tiêu thụ thóc, gạo hàng hóa; bình ổn giá thóc, gạo trong nước, đảm bảo an ninh lương thực, ngày 21/7/2023, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) đã có các văn bản số 584/XNK-NS gửi các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo và Văn bản số 585/XNK-NS gửi Hiệp hội Lương thực Việt Nam đề nghị phối hợp triển khai một số nội dung liên quan. Theo đó, Cục Xuất nhập khẩu đề nghị Hiệp hội Lương thực Việt Nam phối hợp thực hiện một số nội dung như sau: Tăng cường đôn đốc các hội viên, đặc biệt là các doanh nghiệp lớn, giữ vai trò dẫn dắt như Tổng Công ty Lương thực miền Bắc, Tổng Công ty Lương thực miền Nam... tổ chức thu mua và tiêu thụ thóc, gạo hàng hóa, bảo đảm lợi ích cho người trồng lúa theo chính sách hiện hành.

Yêu cầu các hội viên thực hiện nghiêm túc các quy định tại Nghị định số 107/2018/NĐ-CP ngày 15 tháng 8 năm 2018 của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo; thường xuyên duy trì mức dự trữ lưu thông tối thiểu theo quy định tại Nghị định số 107/2018/NĐ-CP, đảm bảo cân đối xuất khẩu và tiêu dùng nội địa, góp phần bình ổn giá thóc, gạo tại thị trường trong nước.

Bên cạnh đó, tiếp tục theo dõi sát tình hình thị trường gạo; chủ động trao đổi, tổng hợp ý kiến của hội viên về khó khăn, vướng mắc phát sinh trong cung ứng, lưu thông gạo trên thị trường trong nước và quốc tế để báo cáo và đề xuất giải pháp phù hợp với các Bộ, ngành liên quan.

Đối với thương nhân, Cục Xuất nhập khẩu cũng đề nghị thương nhân thực hiện nghiêm túc các quy định tại Nghị định số 107/2018/NĐ-CP ngày 15 tháng 8 năm 2018 của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo về việc thu mua thóc, gạo hàng hoá nhằm đảm bảo cân đối xuất khẩu và tiêu dùng nội địa; duy trì mức dự trữ lưu thông theo quy định...

Chủ động theo dõi sát tình hình thị trường, tổ chức phương án sản xuất, xuất khẩu phù hợp, đảm bảo xuất khẩu có hiệu quả. Nghiêm túc thực hiện chế độ báo cáo định kỳ về lượng thóc, gạo tồn kho, tình hình ký kết và thực hiện hợp đồng xuất khẩu gạo theo quy định tại Nghị định số 107/2018/NĐ-CP, gửi về Cục Xuất nhập khẩu - Bộ Công Thương và Hiệp hội Lương thực Việt Nam.

Đồng thời, chủ động trao đổi với Hiệp hội Lương thực Việt Nam, báo cáo Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và PTNT các khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình cung ứng, lưu thông thóc, gạo trên thị trường trong nước và quốc tế để có giải pháp ứng phó kịp thời.