Công nghệ cầm quân giúp Singapore chủ động trong công tác xét nghiệm, điều trị Covid-19

Đầu tiên, có thể nói trong bức tranh châu Á, Singapore được xem là một trong những "điểm sáng" hiếm hoi vẫn khống chế được sự lây lan của Covid-19 hiệu quả, nhờ triển khai sớm chương trình tiêm chủng cho người dân. Điều này cũng giúp "đảo quốc Sư tử" dần chủ động hơn để có thể linh hoạt, và tạo tiền đề cho việc trở lại các hoạt động kinh tế.

Nhìn nhận từ thực tế, có thể thấy Singapore dường như đã có sự chuẩn bị tốt hơn nhiều trước làn sóng Covid-19 mới do biến thể Delta gây ra, với năng lực truy vết và xét nghiệm được nâng cao, và đặc biệt chương trình tiêm vaccine cho người dân có những bước tiến triển vượt bậc. Số ca lây nhiễm trong cộng đồng tại "đảo quốc Sư tử" vẫn duy trì bình quân gần 100 ca/ngày trong các tuần của tháng 8/2021, song là mức rất thấp so với các nước khác trong khu vực.

Tính đến ngày 11/8/2021, Singapore đã trở thành một trong những nước có tỷ lệ tiêm chủng cao nhất thế giới với 70% dân số đã được tiêm đầy đủ vaccine ngừa Covid-19, và 79% dân số được tiêm ít nhất một mũi vaccine. Việc tiêm vaccine đã giảm nguy cơ lây nhiễm và mắc bệnh nặng dẫn tới tử vong, trong khi đó có hơn 90% số ca nhiễm mới ở Singapore chỉ là những người chưa tiêm hoặc mới tiêm một mũi vaccine. Dù kết quả đạt được chưa hẳn là hoàn hảo nhưng có thể nói những gì thu được là đáng ghi nhận. Trong số các biện pháp phòng chống dịch bệnh hiện nay, vaccine vẫn được xem là tấm lá chắn hiệu quả nhất.

Bên cạnh đó, là một quốc gia phát triển, Singapore có hệ thống hậu cần phục vụ cho công tác tiêm phòng và xét nghiệm khá hiệu quả. Quá trình đăng ký tiêm diễn ra đơn giản và nhanh chóng, trong khi cơ sở hạ tầng phục vụ tiêm chủng được triển khai tại nhiều trung tâm cộng đồng trên khắp cả nước. Giới chuyên gia nhận định "thiên thời-địa lợi-nhân hòa" là những yếu tố đã đem lại kết quả tốt cho chương trình tiêm chủng của Singapore.

Ngoài vaccine phòng Covid-19, công nghệ y tế cũng là yếu tố cầm quân quan trọng giúp Singapore chủ động đối phó với đại dịch.

Singapore: Tăng cường cấp phép thiết bị xét nghiệm Covid-19 qua hơi thở công nghệ cao

Trên phương diện chẩn đoán Covid-19, xét nghiệm PCR vẫn luôn được coi là "tiêu chuẩn vàng" vì độ chính xác cao. Nhưng bất lợi của xét nghiệm PCR là cần dùng máy móc chuyên dụng trong phòng thí nghiệm và mất vài tiếng để biết kết quả.

Để bổ trợ cho xét nghiệm PCR, Singapore tăng cường áp dụng công nghệ hiện đại trong chẩn đoán Covid-19, từ đó có thể xét nghiệm nhanh, thường xuyên, và rộng hơn.

Ngày 11/6/2021, Singapore cấp phép tạm thời cho hai thiết bị xét nghiệm Covid-19 qua hơi thở thuộc về 2 công ty khởi nghiệp: Silver Factory Technology (thuộc Đại học Công nghệ Nanyang của Singapore) và Breathonix (thuộc Đại học Quốc gia Singapore), theo trang Nikkei Asia đưa tin.

Thiết bị của hai công ty trên giúp phân tích hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC) trong hơi thở để tìm kiếm thành phần nguyên tử đặc trưng thường thấy ở người mắc Covid-19. Kết quả sẽ được trả trong chưa đầy 2 phút, theo thông tin trên Cơ quan Khoa học Y tế Singapore (HSA).

Hai hệ thống xét nghiệm qua hơi thở nói trên phù hợp cho các sự kiện quy mô lớn và kiểm soát nhập cảnh. Chúng đã được thử nghiệm tại sân bay Changi của Singapore và cửa khẩu giữa Singapore và Malaysia.

Bên cạnh đó, Singapore còn kết hợp nhiều công nghệ khác trong công tác chống dịch như bộ kit tự xét nghiệm, phân tích chất thải, xét nghiệm huyết thanh và phân tích các bộ gene virus Covid-19 để truy vết chuỗi lây nhiễm.

Chẳng hạn, phương pháp phân tích bộ gene virus có thể trợ giúp các nhà khoa học trong việc xác định "bệnh nhân F0" của một cụm dịch, theo Strait Times. Trong trường hợp cụm dịch gần đây liên quan tới cảng cá Jurong, phương pháp phân tích bộ gene cho phép nhà chức trách xác định biến chủng liên quan là Delta và có đặc điểm tương tự các ca nhập cảnh từ Indonesia.

Giữa tháng 6, chính phủ đảo quốc sư tử còn cho phép một số nhà thuốc bán bộ kit tự xét nghiệm với độ chính xác là 82%. Tuy không chính xác bằng xét nghiệm PCR, ưu điểm của bộ kit này là người dân có thể tự kiểm tra ở nhà và biết kết quả sau 15 phút.

Áp dụng công nghệ xét nghiệm nước thải sinh hoạt tại hơn 200 địa điểm để phát hiện sớm Covid-19

Cơ quan hữu trách tại Singapore cũng định kỳ áp dụng công nghệ xét nghiệm nước thải sinh hoạt tại hơn 200 địa điểm để phát hiện sớm Covid-19, bao gồm ký túc xá lao động, nhà dưỡng lão, và khu dân cư. Công nghệ này sẽ giúp tìm ra các trường hợp mắc bệnh không có triệu chứng.

Nguyên lý của xét nghiệm nước thải là việc người mắc Covid-19 có thể để lại một phần virus trong chất bài tiết hoặc dịch cơ thể, theo Judith Wong, lãnh đạo đơn vị vi sinh học và dịch tễ học phân tử tại Viện Y tế Môi trường, thuộc Cơ quan Môi trường Quốc gia Singapore (NEA). Công nghệ này đã được sử dụng tại đảo quốc sư tử bắt đầu từ tháng 2/2020. Tháng 6/2020, công nghệ xét nghiệm nước thải đã giúp Singapore phát hiện 15 ca mắc. Cơ auan NEA cho biết số lượng các địa điểm được giám sát nước thải sẽ tăng gấp đôi vào năm 2022, trang Straits Times đưa tin.

Dùng hệ thống kỹ thuật số TraceTogether và SafeEntry để phục vụ truy vết

Bên cạnh áp dụng công nghệ vào xét nghiệm, chính phủ Singapore cũng sử dụng hệ thống kỹ thuật số TraceTogether và SafeEntry để phục vụ truy vết. TraceTogether là hệ thống kỹ thuật số dưới dạng ứng dụng di động hoặc thiết bị token, có tác dụng tìm người tiếp xúc gần với ca dương tính Covid-19. Hơn 90% người dân Singapore sử dụng TraceTogether, theo website của hệ thống này.

Còn SafeEntry Gateway là hệ thống ghi lại thời điểm một người ra vào địa điểm nhất định thông qua quét mã QR trên smartphone.

Bằng cách sử dụng dữ liệu được thu thập thông qua công nghệ Bluetooth, cả ứng dụng và thiết bị token đều có thể xác định những người tiếp xúc gần với người mắc Covid-19. Điều này giúp nhà chức trách mau chóng khoanh vùng dịch.

Dùng hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) định lượng kết hợp để tạo thuốc trị Covid-19

Bên cạnh đó, với nền tảng là hệ thống y tế mang công nghệ hiện đại, Singapore đã triển khai các phương pháp điều trị hiệu quả, và đó là một trong những lý do giúp tỷ lệ tử vong do Covid-19 ở Singapore thuộc diện thấp nhất thế giới.

Gần đây nhất, vào tháng 8/2021, nhóm nghiên cứu do Giáo sư Dean Ho, Giám đốc Viện Y học Kỹ thuật số - Đại học Quốc gia Singapore dẫn đầu đã sử dụng nền tảng trí tuệ nhân tạo (AI) có tên là IDentif.AI và cho thử nghiệm với virus sống để tạo ra sự kết hợp tối ưu giữa các loại thuốc với liều lượng chính xác để điều trị Covid-19.

Nhóm nghiên cứu của giáo sư Ho đã hợp tác với Phòng thí nghiệm quốc gia DSO để phát triển nền tảng IDentif.AI từ cuối tháng 4/2021. Theo ông Ho, việc định lượng thuốc đòi hỏi độ chính xác cao và AI có thể giúp giải quyết vấn đề này.

Nhóm nghiên cứu tập trung vào các loại thuốc sẵn có ở Singapore. Một trong những cách kết hợp có kết quả là giữa thuốc kháng virus Molnupiravir, do Hãng Merck (Đức) và đối tác Mỹ Ridgeback Biotherapeutic phát triển, và thuốc kháng viêm Baricitinib.

Giáo sư Ho cho biết sự kết hợp này có thể ức chế mạnh mẽ virus corona (SARS-CoV-2) trong các thử nghiệm trong phòng thí nghiệm, phù hợp để đánh giá thêm về mặt lâm sàng. Ông Ho nói thêm, nhóm của ông đang tìm kiếm các liệu pháp kết hợp giúp điều trị bệnh nhân nhẹ đang bình phục tại nhà, hoặc tại các cơ sở chăm sóc cộng đồng. Theo ông Ho, một số liệu pháp kết hợp cũng phù hợp với các bệnh nhân phải nhập viện điều trị.

Các chuyên gia bệnh truyền nhiễm và ung thư của Trung tâm Bệnh truyền nhiễm quốc gia, Bệnh viện ĐH Quốc gia (NUH) Singapore đã giúp chọn ra 12 loại thuốc để nhóm ông Ho thử nghiệm và đánh giá, xếp loại về hiệu quả khi kết hợp.

Trong vòng ba tuần, nhóm ông Ho đã phát hiện sự kết hợp giữa Molnupiravir và Baricitinib có thể dùng điều trị bệnh nhân nhẹ và trung bình.

Trong khi đó, tiến sĩ Conrad Chan, giám đốc Phòng thí nghiệm Công nghệ phân tử ứng dụng thuộc Viện Nghiên cứu y tế và môi trường quốc phòng cho biết, bản thân Molnupiravir có hiệu quả chống lại virus corona cũng như các biến thể Beta (lần đầu tiên phát hiện ở Nam Phi) và Delta (lần đầu tiên phát hiện ở Ấn Độ). Do đó, theo ông Chan, Molnupiravir là một ứng viên mạnh mẽ để kết hợp với các thuốc khác.

Giáo sư Ho cho biết, nhóm của ông hiện đang tiếp tục thực hiện các thử nghiệm lâm sàng với thuốc Molnupiravir và các kết hợp thuốc của Molnupiravir trong điều trị bệnh nhân Covid-19. Những người đã tiêm vaccine và mắc bệnh với triệu chứng nhẹ, hoặc trung bình cũng có thể được xem là một phần của nghiên cứu này.

Sau khi thiết lập cơ sở dữ liệu về các cách kết hợp thuốc điều trị Covid-19, nhóm sẽ tiếp tục hợp tác với các bác sĩ lâm sàng để tìm kiếm những thuốc mới, với mục đích mở rộng kho thuốc có sẵn điều trị Covid-19 trong tương lai tại Singapore.