Trả đũa đòn trừng phạt, Tổng thống Putin phát động cuộc chiến mới với châu Âu

Tổng thống Putin biến Ba Lan và Bulgaria thành những con chuột thí nghiệm qua vũ khí năng lượng

Sự thật không thể tránh khỏi về phản ứng lờ mờ của châu Âu đối với chiến sự Nga - Ukraine là khí đốt của Nga làm nóng các ngôi nhà của lục địa này, và cung cấp năng lượng cho các ngành công nghiệp của khu vực.

Trong khi các nhà lãnh đạo châu Âu tuyên bố sẽ dần dần từ bỏ các nguồn cung cấp do Điện Kremlin kiểm soát, cả khí đốt và dầu mỏ, nhưng thực tế là điều này rất khó thực hiện trong thời gian ngắn. Sẽ có ít nhất một mùa đông lạnh giá nữa đến trước khi các nền kinh tế lớn đói năng lượng phụ thuộc nhiều vào Nga (chẳng hạn như Đức và Ý), có thể khai thác từ các nguồn khác.

Biết được điều này, Vladimir Putin đã bắn một phát súng mới trong tuần này. Sau khi ban hành một sắc lệnh rằng, người mua nước ngoài phải bắt đầu trả tiền cho khí đốt của họ bằng đồng rúp, ông đã biến Ba Lan và Bulgaria trở thành những con chuột thí nghiệm trong phòng thí nghiệm đầu tiên.

Mới đây, Tập đoàn năng lượng khổng lồ của Nga Gazprom đã ngừng cung cấp khí đốt cho Bulgaria và Ba Lan, vì không trả tiền khí đốt bằng đồng rúp Nga, đây cũng là phản ứng cứng rắn nhất của Điện Kremlin trước các lệnh trừng phạt gây tê liệt do phương Tây áp đặt lên quốc gia này.

Có thể thấy, quyết định của ông lớn năng lượng Gazprom cắt nguồn cung cấp khí đốt cho hai quốc gia đều là thành viên của NATO và Liên minh châu Âu đánh dấu lần đầu tiên Moscow nhắm mục tiêu trực tiếp và công khai vào châu Âu bằng vũ khí năng lượng của mình. Động thái này cho thấy sự đảm bảo của Moscow kể từ thời Liên Xô cũ rằng, bất kể môi trường chính trị như thế nào, Nga vẫn có thể được coi là một nhà cung cấp khí đốt tự nhiên quyền lực như thế nào.

Như vậy, Ba Lan và Bulgaria là những quốc gia đầu tiên bị nhà cung cấp chính của châu Âu cắt khí đốt kể từ chiến sự Nga - Ukraine diễn ra từ ngày 24 tháng 2 khiến hàng nghìn người thiệt mạng, hàng triệu người khác phải di dời và làm dấy lên lo ngại về một cuộc xung đột rộng lớn hơn.

"Gazprom đã đình chỉ hoàn toàn việc cung cấp khí đốt cho công ty Bulgargaz (của Bulgaria) và PGNiG (của Ba Lan) do không thanh toán bằng đồng rúp", Gazprom cho biết trong một tuyên bố.  Phía công ty PGNiG cũng xác nhận việc cắt giảm, nói rằng việc cung cấp khí đốt tự nhiên của họ từ Gazprom "đã tạm dừng hoàn toàn". 

Theo số liệu của EU, ở hai quốc gia bị nhắm mục tiêu thì Ba Lan nhận hơn 45% khí đốt tự nhiên từ Nga và còn ở Bulgaria là hơn 70%.

Ngọn lửa ngầm nung nấu

Vốn dĩ, Ba Lan là nước ủng hộ mạnh mẽ cho nước láng giềng Ukraine trong cuộc chiến của Nga. Đây là điểm trung chuyển vũ khí mà Hoa Kỳ và các quốc gia phương Tây khác đã cung cấp cho Ukraine. Chính phủ Ba Lan xác nhận trong tuần này rằng, họ sẽ gửi xe tăng cho quân đội Ukraine. Đầu tuần này, họ đã công bố một danh sách trừng phạt nhắm vào 50 công ty và nhà tài phiệt Nga, bao gồm cả Gazprom.

Cũng mới đây, Chính phủ Ba Lan đã đưa ra một tuyên bố nói rằng, họ đã bắt giữ "một công dân Liên bang Nga và một công dân Belarus tham gia vào các hoạt động gián điệp ở Ba Lan" và một tòa án Ba Lan đã "ra lệnh tạm giam họ trong ba tháng".

Trong khi đó, Bulgaria, một trong những đồng minh thân cận nhất của Moscow, đã cắt đứt nhiều mối quan hệ cũ với Nga sau khi một chính phủ tự do mới lên nắm quyền vào mùa thu năm ngoái, và sau khi  cuộc chiến diễn ra ở Ukraine. Bulgaria cũng đã hỗ trợ các lệnh trừng phạt chống lại Nga và cung cấp viện trợ nhân đạo cho Ukraine liên tục.

Tuy nhiên, có điều là Bulgaria đã do dự trong việc cung cấp viện trợ quân sự cho Ukraine, nhưng Thủ tướng Kiril Petkov và các thành viên trong chính phủ liên minh của ông sẽ tới Kyiv trong vài ngày tới để đàm phán với các quan chức Ukraine về việc viện trợ thêm cho nước này.

Trong khi đó, cả Ba Lan và Bulgaria cũng đã nhiều lần cho biết họ sẽ không thanh toán khí đốt của Nga bằng đồng rúp, và đã có kế hoạch không gia hạn hợp đồng khí đốt với Gazprom sau khi hợp đồng này hết hạn vào cuối năm nay.

Ba Lan cảnh báo Nga 'Tống tiền- Vi phạm hợp đồng"

PGNiG cho biết, Gazprom đã gửi cho họ một lá thư thông báo cho công ty về "việc ngừng giao hàng hoàn toàn" từ đường ống Yamal, chạy từ Siberia đến Châu Âu. Sau thông báo, giới chức Ba Lan khẳng định nước này có đủ lượng khí đốt dự trữ.

Bộ trưởng Khí hậu Ba Lan, Anna Moskwa cho biết trên Twitter: "Sẽ không thiếu khí đốt trong các ngôi nhà ở Ba Lan". Ông cho biết Nga có thể đang cố gắng "tống tiền" Ba Lan, nhưng lưu ý rằng Ba Lan đã chuẩn bị bằng cách đa dạng hóa các nguồn năng lượng của mình. Ông lưu ý rằng, các kho chứa gas đã đầy 76%.

Phía công ty PGNiG của Ba Lan cho biết trong một tuyên bố sẽ tiếp tục theo dõi tình hình, và sẵn sàng thu được khí đốt từ các kết nối khác nhờ "chiến lược đa dạng hóa nguồn" của chính phủ.

Còn Chính phủ Bulgaria cho biết rằng, họ đã đảm bảo nguồn cung cấp khí đốt thay thế và sẽ không có hạn chế trong việc tiêu thụ trong nước. Nói chung, cả Ba Lan và Bulgaria đều phản ứng ngay lập tức về diễn biến này, họ nói rằng Gazprom đã vi phạm hợp đồng.

Bộ trưởng Năng lượng Alexander Nikolov nói với các phóng viên rằng, Bulgaria khẳng định họ đã thanh toán cho các chuyến giao hàng khí đốt của Nga trong tháng 4. Ông cho biết, Bulgaria sẽ tuân theo lập trường của Ủy ban châu Âu kêu gọi các nước không thanh toán bằng đồng rúp cho khí đốt của Nga, điều mà Tổng thống Nga Vladimir Putin đã yêu cầu. Nikolov nói: "Bởi vì tất cả các nghĩa vụ thương mại và pháp lý đang được tuân thủ, rõ ràng là tại thời điểm này, khí đốt tự nhiên đang được sử dụng nhiều hơn như một vũ khí chính trị và kinh tế trong cuộc chiến hiện nay".

Thủ tướng Bulgaria Kiril Petkov cho biết, Gazprom ngừng cung cấp khí đốt cho Bulgaria do yêu cầu thay đổi phương thức thanh toán là một hành vi vi phạm nghiêm trọng hợp đồng hiện tại, và đây là "hành vi tống tiền từ một phía trắng trợn không thể chấp nhận được".

Trong khi công ty khí đốt PGNiG của Ba Lan tuyên bố rằng: "Việc cắt nguồn cung cấp khí đốt là vi phạm hợp đồng, và PGNiG có quyền yêu cầu bồi thường và sẽ sử dụng tất cả các phương tiện hợp đồng và pháp lý hiện có để làm điều đó".

Giờ đây, giới chuyên gia nhận định, trọng tâm tiếp theo sẽ chuyển sang các thủ đô khác của châu Âu, đặc biệt là Đức, quốc gia phụ thuộc nhiều vào khí đốt của Nga.  Mặc dù cả Ba Lan và Bulgaria đều đảm bảo đủ lượng khí đốt tự nhiên từ các nước EU khác để duy trì hoạt động cho đến thời điểm hiện tại, nhưng vẫn chưa rõ khối này sẽ quản lý việc cắt giảm bổ sung như thế nào, đặc biệt nếu Nga ngừng cung cấp cho các khách hàng lớn là Đức và Ý.

Việc cắt giảm liên tiếp có thể khiến các nền kinh tế lớn của châu Âu phải tranh giành để tìm nhà cung cấp mới, và khiến giá năng lượng tăng vọt trên khắp thế giới. Nhưng việc cắt giảm này dĩ nhiên cũng sẽ giáng một đòn mạnh vào nền kinh tế Nga.

Kế hoạch ứng phó đã được chuẩn bị từ trước

Ba Lan cho biết, họ không phải cắt giảm nguồn cung cấp cho khách hàng. Nước này có thể được cung cấp khí đốt thông qua hai đường ống liên kết với Đức, bao gồm một đường dẫn ngược dòng trên đường ống Yamal và một đường ống liên kết với Lithuania sẽ khai trương vào ngày 1/5 tới đây, và qua một đường ống liên kết với Cộng hòa Séc. Vài năm trước, quốc gia này đã mở nhà máy sản xuất khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) đầu tiên tại Swinoujscie trên bờ biển Baltic, và cuối năm nay một đường ống từ Na Uy cũng sẽ đi vào hoạt động.

Còn Bộ năng lượng Bulgaria cho biết, họ gần như hoàn toàn phụ thuộc vào nhập khẩu khí đốt của Nga, nhưng cũng đã thực hiện các bước để tìm kiếm các thỏa thuận thay thế về nguồn cung cấp. Bulgaria tiêu thụ khoảng 3 tỷ mét khối khí đốt mỗi năm và nhập khẩu hơn 70% trong số đó từ Nga.

Kể từ khi mối đe dọa bị cắt đứt trở thành một nguy cơ thực sự, Bulgaria đã tổ chức các cuộc đàm phán để nhập khẩu khí đốt thông qua các nước láng giềng Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp. Bộ trưởng Năng lượng Bulgaria Alexander Nikolov cho biết, việc giao khí đốt cho người tiêu dùng vẫn được đảm bảo trong ít nhất một tháng. Ông cũng cố gắng trấn an công chúng rằng, đất nước có đủ năng lượng, bao gồm cả cho các bệnh viện, và nói rằng: "Chúng tôi sẽ cung cấp số lượng thay thế trong một khoảng thời gian có thể nhìn thấy trước".

Ông Alexander Nikolov tuyên bố, thủ tục thanh toán hai giai đoạn do Nga đề xuất tiềm ẩn những rủi ro đáng kể: "Trên thực tế, chúng tôi sẽ mất quyền kiểm soát tiền của mình khi thanh toán bằng đô la Mỹ - vì ngân hàng Nga chịu trách nhiệm chuyển đổi đô la Mỹ thành đồng rúp, nên không có sự rõ ràng về tỷ giá hối đoái. Ông nói rằng, Bulgaria đã không vi phạm các hợp đồng của mình.

Moscow cũng sẽ làm điều tương tự với các quốc gia "không thân thiện" khác

Người phát ngôn của Hạ viện Nga, Duma cho biết, Gazprom đã đưa ra quyết định đúng đắn trong việc đình chỉ hoàn toàn nguồn cung cấp khí đốt cho Bulgaria và Ba Lan, đồng thời cho biết Moscow cũng sẽ làm điều tương tự với các quốc gia "không thân thiện" khác.

Reuters tường thuật lời Vyacheslav Volodin đã viết trên kênh Telegram của mình  rằng: "Điều tương tự cũng sẽ được thực hiện đối với các quốc gia khác không thân thiện với chúng tôi".

Vốn dĩ, Châu Âu nhận khoảng 40-45% khí đốt từ Nga, trả từ 200 triệu đến 800 triệu euro (300 triệu đến 1,2 tỷ USD) mỗi ngày cho Nga trong năm nay. Hiện tại, gần như tất cả các hợp đồng mua khí đốt của Nga đều được tính bằng đồng euro hoặc đô la Mỹ, theo công ty tư vấn Rystad Energy, nên việc thanh toán bằng đồng rúp sẽ có lợi cho nền kinh tế Nga và củng cố tiền tệ của nước này.

Putin cảnh báo sẽ trả đũa 'nhanh như chớp' nếu phương Tây can thiệp vào Ukraine

Trong một bài phát biểu trước các nhà lập pháp ở St Petersburg vào đầu ngày hôm qua, Vladimir Putin cũng cảnh báo bất kỳ quốc gia nào cố gắng can thiệp vào Ukraine sẽ vấp phải phản ứng "nhanh như chớp" từ Moscow.

Tổng thống Nga cho biết phương Tây muốn cắt Nga thành nhiều mảnh khác nhau, và cáo buộc các nước này đẩy Ukraine vào cuộc xung đột với Nga, đồng thời cho biết thêm rằng: "Nếu ai đó có ý định can thiệp vào các sự kiện đang diễn ra (ở Ukraine) từ bên ngoài và tạo ra các mối đe dọa chiến lược không thể chấp nhận được đối với chúng tôi, thì họ nên biết rằng phản ứng của chúng tôi đối với những cuộc tấn công đó sẽ nhanh chóng, chớp nhoáng và "nhanh như chớp".

Ông Putin nói: "Quân đội Nga sẽ không ngần ngại sử dụng vũ khí hiện đại nhất. Chúng tôi có tất cả các công cụ cho việc này - những công cụ mà không ai có thể khoe khoang. Và chúng tôi sẽ không khoe khoang. Chúng tôi sẽ sử dụng tất cả các hình thức vũ khí, kể cả vũ khí kinh tế. Và tôi muốn mọi người biết điều này. Chúng tôi đã đưa ra tất cả các quyết định về điều này".

Ukraine nhanh chóng chỉ trích quyết định của Gazprom, tố cao Nga tống tiền châu Âu bằng khí đốt, kêu gọi EU tước ngay vũ khí năng lượng của Nga.

 Các quan chức Ukraine đã nhanh chóng chỉ trích quyết định của Gazprom, nói rằng hành động này là để trả đũa Liên minh châu Âu vì sự ủng hộ nhiệt tình của họ đối với Kyiv - đặc biệt là Ba Lan, quốc gia đặc biệt có tiếng nói ủng hộ và là trung tâm cung cấp vũ khí và vật tư đổ vào Ukraine. Andriy Yermak, Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine cho biết, Nga đã bắt đầu "tống tiền châu Âu bằng khí đốt".

Yermak cho biết trong một bài đăng trên Telegram: "Nga đang cố gắng phá vỡ sự thống nhất của các đồng minh chúng tôi. Đó là lý do tại sao EU cần phải đoàn kết, và áp đặt lệnh cấm vận tài nguyên năng lượng, tước ngay vũ khí năng lượng của Nga".

Anh: 'Hành vi bắt nạt' của Putin không thể thành công

Phó thủ tướng Vương quốc Anh Dominc Raab cũng đã đề cập đến những lời lẽ đe dọa từ Nga nhằm vào Vương quốc Anh. Hôm qua, Bộ Quốc phòng Nga đã cảnh báo về một "phản ứng tương xứng" ngay lập tức, nếu Anh tiếp tục "khiêu khích trực tiếp" với Nga tại mặt trận Kyiv, sau khi Bộ trưởng Lực lượng vũ trang Anh, James Heappey  mô tả các cuộc tấn công của Ukraine vào Nga nhằm vào nguồn cung cấp và làm gián đoạn hậu cần là "hoàn toàn chính đáng". Trong cuộc phỏng vấn với Sky News trước đó, Raab nói:

"Chà, tuyên bố của Nga là bất hợp pháp, và những gì chúng tôi đang làm là hợp pháp. Luật pháp quốc tế rất rõ ràng về điều này. Các quốc gia có quyền hỗ trợ quân sự cho bất kỳ quốc gia nào thực hiện quyền phòng vệ hợp pháp chống lại một cuộc xâm lược gây hấn. Và thẳng thắn mà nói, nếu Nga bắt đầu đe dọa các nước khác, điều đó chỉ làm tăng thêm tình trạng thống khổ của họ, và sẽ chỉ làm tăng thêm sự đoàn kết, và đồng thuận của cộng đồng quốc tế". Ông còn khẳng định, 'Hành vi bắt nạt' mới của Putin không thể thành công.

Phó thủ tướng Vương quốc Anh Dominc Raab cho biết, Vương quốc Anh sẽ "sánh vai" với Ba Lan về vụ tống tiền năng lượng: "Chúng ta cần thể hiện sự đoàn kết. Rõ ràng những gì chúng ta đang thấy là sự cần thiết phải từ bỏ sự phụ thuộc vào Nga. Chúng tôi đã cảnh báo về điều này một thời gian, nhưng vâng, chúng tôi sẽ sánh vai với những người bạn và đồng minh Ba Lan của chúng tôi".

Ông còn nói rằng, họ có thể giải quyết vấn đề này, nhưng tất nhiên nó cũng sẽ có tác động rất xấu đối với Nga, bởi vì nó không chỉ là một vấn đề chính trị mà còn là một vấn đề kinh tế. Và điều đó cuối cùng sẽ gâyáp lực lên Vladimir Putin. Nhưng có một điều là sự thật và rõ ràng. Chúng ta không thể cho phép hành vi bắt nạt của Putin, cho dù đó là chiến tranh kinh tế, hay chiến tranh quân sự" được thành công.

Ủy Ban Châu Âu: Sử dụng vũ khí năng lượng làm công cụ tống tiền là 'không hợp lý và không thể chấp nhận được'

Ursula von der Leyen, chủ tịch Ủy ban châu Âu đã lên án Nga đang tìm cách "tống tiền" châu Âu, sau khi tập đoàn năng lượng khổng lồ Gazprom của Nga cắt nguồn cung cấp khí đốt cho Ba Lan và Bulgaria.

Ursula von der Leyen nói: "Việc Gazprom tuyên bố đơn phương ngừng giao khí đốt cho khách hàng ở châu Âu là một nỗ lực khác của Nga nhằm sử dụng khí đốt như một công cụ tống tiền. Điều này là không chính đáng và không thể chấp nhận được. Và nó một lần nữa cho thấy sự không đáng tin cậy của Nga với tư cách là nhà cung cấp khí đốt".

"Không có gì ngạc nhiên khi Điện Kremlin sử dụng nhiên liệu hóa thạch để tống tiền chúng tôi", Chủ tịch Ủy ban EU Ursula von der Leyen cho biết. "Hôm nay, Điện Kremlin một lần nữa thất bại trong nỗ lực gây chia rẽ giữa các quốc gia thành viên EU. Kỷ nguyên nhiên liệu hóa thạch của Nga ở châu Âu sắp kết thúc".

Von der Leyen còn cho biết, EU đã lên kế hoạch dự phòng cho tình huống như vậy và các cuộc đàm phán về khủng hoảng đang diễn ra tại Brussels. Bà nói: "Các quốc gia thành viên đã đưa ra các kế hoạch dự phòng cho một kịch bản như vậy, và chúng tôi đã làm việc với họ trong sự phối hợp và đoàn kết. Một cuộc họp của nhóm điều phối năng lượng EU đang diễn ra ngay bây giờ".

"Chúng tôi đang vạch ra phản ứng phối hợp của EU. Chúng tôi cũng sẽ tiếp tục làm việc với các đối tác quốc tế để đảm bảo các dòng chảy năng lượng thay thế. Và tôi sẽ tiếp tục làm việc với các nhà lãnh đạo châu Âu và thế giới để đảm bảo an ninh cho việc cung cấp năng lượng ở châu Âu", bà chia sẻ thêm.

Tuy nhiên, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov ngay lập tức bác bỏ cáo buộc tống tiền, nói rằng Nga vẫn là một đối tác đáng tin cậy, ngay cả khi họ cảnh báo cũng sẽ làm điều tương tự với các quốc gia "không thân thiện" khác.

Điều này sẽ có tác động như thế nào đối với các nước châu Âu khác?

Theo chuyên gia cung cấp khí đốt, Tiến sĩ Jack Sharples, thành viên nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Năng lượng Oxford, giá khí đốt ở châu Âu đã tăng vọt tới 24% sau tuyên bố của Gazprom, điều này có thể làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt đối với những người ở Anh và châu Âu nói chung. Trong khi đó, lạm phát đang tăng lên do giá năng lượng và nhiên liệu tăng, và điều này có thể khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn nữa. Tuy nhiên, về tác động tức thời đối với nguồn cung cấp khí đốt của các quốc gia khác, Tiến sĩ Sharples nói với trang Sky News rằng, điều đó không đáng kể.

Vốn dĩ, nhiều đường ống cung cấp cho Trung Âu đi qua Ba Lan, nhưng Gazprom cảnh báo rằng, đường ống vận chuyển khí đốt trung gian có đi qua Ba Lan- nơi đường ống này cung cấp cho Đức, Hungary và Serbia - sẽ bị cắt hoàn toàn nếu khí đốt bị quốc gia này hút bớt bất hợp pháp, nghĩa là nguồn cung cấp khí đốt cho các nước liên quan cũng sẽ bị ảnh hưởng hoàn toàn. Còn không thì khí đốt vẫn sẽ tiếp tục chảy qua các đường ống đó và đến các quốc gia như Đức, Ý, Serbia và Hungary.

Mới đây, Ngoại trưởng Hungary cho biết nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên của Nga cho đất nước ông không bị ảnh hưởng. Trong khi đó, Đức, nước khai thác phần lớn khí đốt của Nga thông qua đường ống Nordstream 1, cho biết an ninh nguồn cung "hiện được đảm bảo" và các dòng khí "ổn định ... vào lúc này".

Một thông báo từ Bộ Kinh tế Đức cho biết: "Cho đến nay, không có điểm nghẽn nào được phát hiện. Tuy nhiên, chúng tôi lo ngại về thực tế là nguồn cung đã ngừng lại ở các nước đối tác châu Âu. Chúng tôi đang phối hợp chặt chẽ trong Liên minh châu Âu để củng cố tình hình. Các cơ quan liên quan đang họp vào lúc này". Còn Cộng hòa Séc cho biết họ không có tín hiệu hoặc thông tin về bất kỳ sự gián đoạn nguồn cung cấp khí đốt nào của họ, nhưng cho biết họ phải chuẩn bị cho bất kỳ tình huống nào có thể xảy ra.

Tiến sĩ Sharples nhận định, ông tin rằng Ba Lan và Bulgaria đã được nhắm mục tiêu để gửi một thông điệp, nhưng điều đó không nhất thiết có nghĩa là sẽ có thêm hành động. Ông nói: "Những gì Gazprom và Nga đang làm ở thời điểm hiện tại có thể là đưa ra những ví dụ từ Ba Lan và Bulgaria, có lẽ là hai trong số những quốc gia dễ dàng "thi hành" nhất mà không làm tổn hại đến những đối tác Châu Âu khác hiện có của Nga. Trong khi đó, Đức, Ý, Serbia và Hungary khá thân thiện với Nga, vì vậy ông nghĩ họ có thể ổn.

"Ở những nơi khác ở châu Âu, Lithuania và Estonia đã ngừng mua khí đốt của Nga. Nhưng họ đã có hợp đồng với Nga đến tận năm 2030, và Phần Lan cũng vậy. Nhưng thông thường, đây là những quốc gia có hợp đồng dài hạn để mua khí đốt đó từ Nga. Vì vậy, nếu họ dừng lại sớm, họ sẽ vi phạm các hợp đồng đó. Tương tự, hợp đồng khí đốt tự nhiên có quy định thanh toán bằng đồng euro hoặc đô la, và điều đó không thể thay đổi một cách đột ngột. Nên rõ ràng Gazprom cũng vi phạm hợp đồng. Vì vậy, sẽ có rất nhiều toà án, trọng tài, luật sư về hợp đồng khí đốt đứng ra phân xử trong vài năm tới", Tiến sĩ Sharples chia sẻ thêm.

Huỳnh Dũng  -Theo Bloomberg/ Reuters/ Scmp/ Straitstimes/ Theguardian/ Washingtonpost/ Dw/Cbc/ Nytimes/Abc/News.sky