Trở thành thành phố trực thuộc Trung ương tác động như thế nào đến sự phát triển của Huế?

Niềm tự hào của nhân dân cả nước

Sáng 30/11, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về việc thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương với tỷ lệ 95,62%. 

Với việc Quốc hội thông qua nghị quyết, thành phố Huế trực thuộc Trung ương sẽ được thành lập trên cơ sở nguyên trạng 4.947,11 km2 diện tích tự nhiên và quy mô dân số 1.236.393 người của tỉnh Thừa Thiên Huế. Đồng thời với thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương, sẽ thành lập 2 quận, 1 thị xã, 1 huyện và 11 phường, 1 xã, 1 thị trấn thuộc thành phố Huế trên cơ sở sắp xếp, thành lập các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã có liên quan. 

Thành phố Huế hiện tại sẽ được chia thành 2 quận, gồm quận Phú Xuân và quận Thuận Hóa khi thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương trên cơ sở địa giới hành chính tỉnh Thừa Thiên Huế. Ảnh: Hoàng Lê.

Trong đó, thành lập 2 quận (Phú Xuân, Thuận Hóa) trên cơ sở thành phố Huế hiện hữu, thành lập thị xã Phong Điền trên cơ sở nguyên trạng huyện Phong Điền. Huyện Nam Đông được sáp nhập vào huyện Phú Lộc để thành lập huyện Phú Lộc mới...

Kết quả, thành phố Huế trực thuộc Trung ương có 4.947,11 km2 diện tích tự nhiên và quy mô dân số 1.236.393 người; có 9 đơn vị hành chính cấp huyện, gồm 2 quận, 3 thị xã, 4 huyện (không thay đổi số lượng đơn vị hành chính cấp huyện, nhưng có giảm 1 thành phố, 2 huyện và tăng 2 quận, 1 thị xã).

Thành phố Huế trực thuộc Trung ương có 133 đơn vị hành chính cấp xã, gồm: 78 xã, 48 phường, 7 thị trấn (giảm 8 đơn vị hành chính cấp xã, trong đó giảm 17 xã và tăng 9 phường), tỉ lệ đô thị hóa 63,02% (779.207 người/1.236.393 người).

Theo tờ trình của Chính phủ, việc thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương có ý nghĩa chính trị, kinh tế - xã hội rất quan trọng, vừa hiện thực hóa chủ trương của Đảng, vừa thể hiện được ý chí, nguyện vọng và sự đồng thuận cao của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế. 

Thành lập thành phố Huế trực thuộc trung ương là niềm tự hào không chỉ riêng đối với nhân dân trong tỉnh, mà còn là niềm tự hào của nhân dân cả nước, là động lực để Thừa Thiên Huế tiếp tục phát huy truyền thống lịch sử, giá trị văn hóa đặc sắc cố đô; phát triển nhanh, bền vững trong thời gian tới...

Bước đột phá để Huế phát triển

Tờ trình của Chính phủ cũng đưa ra nhận định về những tác động tích cực và tiêu cực của việc thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương. Thành lập thành phố Huế trực thuộc trung ương sẽ là bước đột phá để phát triển kinh tế - xã hội, phát huy các tiềm năng, lợi thế về giá trị văn hóa, lịch sử của địa phương, phát huy các giá trị văn hoá lịch sử đã được UNESCO ghi nhận. Cùng với Đà Nẵng, Huế là động lực phát triển kinh tế của khu vực miền Trung và cả nước. 

Các nguồn vốn được huy động, tập trung đầu tư cho các hạng mục trong quy hoạch, ưu tiên cho các dự án về hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật; trùng tu, phục hồi các giá trị di sản văn hoá vật thể, phi vật thể và tư liệu của nhân loại đã được UNESCO công nhận. 

Cơ cấu nền kinh tế của thành phố Huế sẽ chuyển dịch theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tốc độ tăng trưởng cao hơn, đặc biệt là các nhóm ngành công nghiệp - xây dựng và dịch vụ - du lịch. Đây là yếu tố quan trọng thúc đẩy quá trình phát triển và phân bố lực lượng sản xuất theo hướng giảm lao động trong ngành sản xuất nông nghiệp, tăng nhanh tỷ lệ lao động trong các ngành phi nông nghiệp, làm thay đổi cơ cấu kinh tế và tính chất lao động theo hướng tích cực; tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế vùng nông thôn ngoại thành, thuận lợi cho phát triển sản xuất và lưu thông hàng hoá trên địa bàn.

Các ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh sản xuất, dịch vụ xoay quanh và phục vụ các khu vực đô thị sẽ góp phần giải quyết công ăn việc làm, thu hút lượng lớn lao động tại địa phương, các vùng phụ cận và lao động có trình độ cao từ các địa phương khác, tăng nguồn thu cho địa phương và tăng thu nhập cho người dân. 

Thương hiệu "thành phố trực thuộc Trung ương" tạo điều kiện cho thị trường bất động sản phát triển sôi động, kích thích nguồn cung chất lượng và nguồn vốn lớn từ các doanh nghiệp, người dân, các địa phương trong cả nước và đặc biệt là đầu tư nước ngoài. 

Trên thực tế, nhìn lại quá trình phát triển của các thành phố trực thuộc trung ương như Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ,… hàng loạt công trình hạ tầng được xây dựng đồng bộ và hiện đại, các chính sách "mở cửa" thông thoáng cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước, du lịch được đẩy mạnh, thúc đẩy phát triển đô thị xứng tầm của quốc gia. Và quan trọng hơn, đó là thúc đẩy công cuộc bảo tồn và phát huy giá trị di sản, là cơ sở và điều kiện để xây dựng tỉnh Huế theo hướng đô thị di sản, văn hóa, sinh thái, cảnh quan, thân thiện với môi trường gắn với triển khai chính quyền số, đô thị thông minh.

Về văn hóa - xã hội, trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trên nền tảng bảo tồn, phát huy giá trị di sản cố đô và bản sắc văn hóa Huế, với đặc trưng văn hóa, di sản, sinh thái, cảnh quan, thân thiện môi trường và thông minh là động lực để Huế trở thành một trong những trung tâm lớn, đặc sắc của khu vực Đông Nam Á và thế giới về văn hóa, du lịch lịch sử, mang đậm bản sắc dân tộc Việt Nam. 

Điều này tạo điều kiện cho Huế khai thác hết tiềm năng, thế mạnh cho phát triển bền vững, đồng thời bảo vệ, giữ gìn được quần thể di tích di sản có quy mô lớn nhất, mang tính toàn vẹn, điển hình nhất của đất nước, góp phần giữ gìn, củng cố bản sắc dân tộc trong quá trình hội nhập toàn cầu và nâng cao giá trị, sức thu hút của ''điểm đến đặc sắc Việt Nam'' trên bản đồ thế giới.

Về quản lý nhà nước, Thừa Thiên Huế đang có tốc độ đô thị hóa nhanh, bộ máy chính quyền nông thôn không còn phù hợp, bộc lộ nhiều hạn chế khi chưa được tổ chức quản lý liên thông, thống nhất theo mô hình của chính quyền đô thị. Vì vậy, thực tiễn đòi hỏi phải thiết lập mô hình tổ chức chính quyền đô thị, tạo điều kiện thuận lợi để triển khai tốt hơn các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật, góp phần thực hiện công tác quản lý kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn ngày càng tốt hơn.

Chính quyền đô thị có điều kiện đáp ứng tốt hơn những nhiệm vụ quan trọng, như: Quản lý trật tự xây dựng, đô thị, quản lý đất đai theo quy hoạch, cơ sở hạ tầng, dân cư và địa bàn về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Bộ máy hành chính các cấp được tổ chức và vận hành phù hợp với sự phát triển của đô thị lớn, làm nền tảng cho công tác quản lý nhà nước và là cơ sở để phát triển đô thị nhanh, bền vững, theo đúng định hướng.

Việc thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương sẽ thúc đẩy kinh tế phát triển nhanh và toàn diện, tạo điều kiện thuận lợi để địa phương thực hiện đầu tư các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động làm việc hiệu quả hơn. Các thủ tục hành chính được cải cách, đơn giản hóa, cơ chế một cửa, một cửa liên thông thực hiện trên môi trường điện tử gắn với tăng cường chuyển đổi số giúp giải quyết công việc nhanh, hiệu quả hơn, giảm áp lực cho các dịch vụ hành chính công, thuận lợi cho giao dịch hành chính và giảm chi phí cho người dân, doanh nghiệp.

Đối tượng thụ hưởng đầu tiên khi Huế trở thành thành phố trực thuộc Trung ương chính là người dân. Thành phố sẽ được quy hoạch đồng bộ, hướng đến môi trường đô thị hiện đại, văn minh, tiện ích sẽ góp phần thay đổi tích cực lối sống của người dân. Người dân sống trong diện mạo mới với môi trường văn minh, hiện đại là điều kiện để đổi mới mạnh mẽ hơn tư duy phát triển, nhất là phát triển bền vững gắn với bảo tồn và phát huy các giá trị di sản.

Việc thành lập thành phố trực thuộc Trung ương sẽ thúc đẩy quá trình phát triển kinh tế - xã hội, tăng quỹ đất xây dựng, tăng nguồn đóng góp cho ngân sách của thành phố để đầu tư vào xây dựng các cơ sở hạ tầng, hệ thống giao thông, các công trình công cộng, trường học, trạm y tế, trung tâm văn hóa,... tạo thuận lợi cho việc tăng thu nhập bình quân đầu người lên mức cao hơn; nâng cao hơn công tác chăm sóc sức khỏe, giáo dục và phục vụ đời sống Nhân dân trên địa bàn được tốt hơn.

Việc trở thành công dân của thành phố trực thuộc Trung ương sẽ đặt ra yêu cầu cho nhân dân trên địa bàn điều chỉnh nếp sống và cách sinh hoạt hiện nay theo hướng văn minh, tiến bộ hơn, phù hợp với mô hình đô thị, văn minh của thành phố...