Cục Quản lý giám sát kế toán, kiểm toán (Bộ Tài chính) đang hoàn thiện dự thảo Thông tư thay thế Thông tư 88/2021/TT-BTC về chế độ kế toán áp dụng cho hộ kinh doanh (HKD), cá nhân kinh doanh. Đây là một trong những nhiệm vụ thuộc kế hoạch hành động triển khai Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân.

Theo Cục Quản lý giám sát kế toán, kiểm toán, Dự thảo Thông tư đã được xây dựng và gửi lấy ý kiến rộng rãi từ các bộ, ngành, địa phương, hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp. Nhiều ý kiến góp ý đã được tiếp thu, trong đó có các đề xuất của Hội Tư vấn thuế Việt Nam (VTCA) và các Cục Thuế địa phương.

Không bắt buộc mở sổ đối với hộ kinh doanh dưới ngưỡng nộp thuế

VTCA cho rằng hộ kinh doanh dưới ngưỡng nộp thuế GTGT và thuế TNCN không nên bị bắt buộc phải mở sổ kế toán, mà chỉ nên khuyến khích áp dụng sổ kế toán đối với nhóm hộ kinh doanh nộp thuế theo tỷ lệ trên doanh thu. Đồng thời, VTCA đề nghị lược bỏ một số chỉ tiêu để đơn giản hóa việc ghi sổ và theo dõi doanh thu.

Cơ quan soạn thảo cho biết, theo dự thảo chính sách thuế hiện nay, các hộ kinh doanh dưới ngưỡng thuế GTGT, TNCN sẽ kê khai doanh thu bằng phương thức điện tử theo quy định của pháp luật thuế. Vì vậy, dự thảo Thông tư sẽ tiếp thu theo hướng nhóm hộ này không phải mở sổ kế toán để theo dõi doanh thu.

Bên cạnh kiến nghị nêu trên, VTCA cũng đề nghị làm rõ việc áp dụng chế độ kế toán doanh nghiệp siêu nhỏ đối với HKD. Cụ thể, VTCA đặt băn khoăn về tính phù hợp đối với HKD có doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm cũng như số liệu thực tế có bao nhiêu HKD áp dụng chế độ kế toán của doanh nghiệp siêu nhỏ?

Tiếp thu các ý kiến này, cơ quan chủ trì cho biết dự thảo Thông tư sẽ được hoàn thiện theo hướng không quy định việc hộ kinh doanh lựa chọn áp dụng chế độ kế toán doanh nghiệp siêu nhỏ. Thay vào đó, chế độ kế toán sẽ được chia theo nhóm hộ có cùng phương pháp tính thuế, các trường hợp khác nhau.

Có thể ví dụ chia theo nhóm hộ kinh doanh có cùng hình thức tính thuế đối với hộ kinh doanh như: (i) thuế GTGT và TNCN theo tỷ lệ % trên doanh thu; (ii) thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ và thuế TNCN theo tỷ lệ % trên doanh thu; (iii) thuế GTGT theo tỷ lệ % trên doanh thu và TNCN theo thu nhập tính thuế; (iv) thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ và thuế TNCN theo thu nhập tính thuế) để bao quát hết các trường hợp. Cách tiếp cận này nhằm bao quát đầy đủ các nhóm hộ kinh doanh trên thực tế.

Mở rộng khái niệm "tiền gửi"

Tổng công ty Truyền thông – Chi nhánh Tập đoàn VNPT đề xuất sửa đổi quy định về việc các hộ kinh doanh phải mở sổ chi tiết tiền, nhằm phản ánh đầy đủ các hình thức thanh toán hiện nay, bao gồm cả ví điện tử theo Nghị định 52/2024/NĐ-CP và Thông tư 40/2024/TT-NHNN.

Tiếp thu ý kiến này, cơ quan chủ trì cho biết dự thảo Thông tư sẽ thay thế cụm từ “tiền gửi ngân hàng” bằng “tiền gửi không kỳ hạn (tiền gửi thanh toán)” tại các ngân hàng và tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán theo quy định. Hộ kinh doanh sẽ theo dõi riêng số tiền gửi tại từng tổ chức. Từ đó sẽ hoàn thiện Dự thảo theo hướng mở rộng khái niệm “tiền gửi” phù hợp với thực tế.

Cục Quản lý giám sát kế toán, kiểm toán cho biết sẽ tiếp tục rà soát, tổng hợp các góp ý và hoàn thiện dự thảo Thông tư theo hướng đơn giản hóa thủ tục, phù hợp với pháp luật thuế hiện hành và thực tế hoạt động của hộ kinh doanh.

Thông tư sau khi ban hành sẽ là cơ sở quan trọng nhằm thống nhất công tác kế toán đối với hộ kinh doanh, góp phần minh bạch hóa hoạt động sản xuất kinh doanh và hỗ trợ công tác quản lý thuế.