Vị thám hoa nào của nước ta biết đọc, viết từ 2 tuổi?

Vương Hữu Phùng, người huyện Đan Phượng, lộ Quốc Oai (Hà Nội ngày nay), được xem là vị thám hoa đầu tiên trong lịch sử khoa bảng nước ta. Ông đỗ thứ 3 trong kỳ thi năm 1246 thời nhà Trần.

Phạm Quang Tiến là người tỉnh Bắc Ninh ngày nay. Lúc 2 tuổi, Phạm Quang Tiến đã được mẹ dạy viết chữ. Bà viết một dòng rồi đốt luôn bắt con đọc lại, Phạm Quang Tiến vẫn đọc tường tận. Đến khi đi học, cứ đọc xong một trang sách, ông lại đốt đi và khi đọc lại thì không thiếu chữ nào.

Ngụy Khắc Đản quê ở Nghi Xuân, Hà Tĩnh. Năm 1856, ông đỗ thám hoa. Đến năm 1863, ông được cử làm bồi sứ sang Pháp, trở thành vị thám hoa đầu tiên xuất ngoại sang trời Tây.

Đặng Ma La đạt được danh hiệu này tại kỳ thi Đại tỷ năm 1247 dưới thời nhà Trần. Lúc đó, ông mới chỉ 14 tuổi.

Giang Văn Minh là người lớn tuổi nhất đạt được danh hiệu thám hoa tại khoa thi năm 1628 dưới thời vua Lê Thần Tông. Sau này, ông đi sứ nhà Minh và để lại giai thoại nổi tiếng “sứ thần bất nhục mệnh vua" - thà bị giết chứ không để nhục mệnh vua.

Quách Đình Bảo người Thái Thụy, Thái Bình ngày nay, đỗ thám hoa tại khoa thi Quý Mùi (1463), đời vua Lê Thánh Tông. Ông được giao nhiệm vụ chỉ huy dựng toàn bộ 8 bia tiến sĩ đầu tiên ở Văn Miếu - Quốc Tử Giám để khắc tên những người đỗ tiến sĩ từ khoa thi năm 1442 đến năm 1484.

“Lưỡng quốc khôi nguyên” chính là biệt danh mà hoàng đế nhà Thanh đã phong cho thám hoa Nguyễn Đăng Cảo. Ông vốn người làng Hoài Bão, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh, đỗ thám hoa năm 1646 dưới đời vua Lê Thần Tông.

Thám hoa Phan Kính người huyện Can Lộc, Hà Tĩnh ngày nay. Ông đỗ thám hoa ở khoa thi Quý Hợi (1743). Năm 1760, khi đi sứ sang Trung Quốc, vua Càn Long vì phục tài của ông đã phòng cho ông là “Lưỡng quốc Đình nguyên”.

Nguyễn Huy Oánh quê ở Can Lộc, Hà Tĩnh, là vị thám hoa để lại tới hơn 40 bộ sách về nhiều lĩnh vực khác nhau. Trong lịch sử khoa bảng, không có vị thám hoa nào có thành tích tương tự.

Nguyễn Quý Đức người huyện Từ Liêm, Hà Nội, là vị thám hoa từng giữ chức vụ cao nhất trong triều đình phong kiến. Sau khi thi đỗ trong kỳ thi năm 1676 thời vua Lê Hy Tông, ông ra làm quan và thăng dần tới chức Đô ngự sử rồi Tham tụng (tể tướng), tước Liêm quận công, hàm Thái phó.