Vụ đánh chết người vì cái điếu cày: Có phải là phòng vệ chính đáng?

Đánh chết người vì cái điếu cày

Theo Viện KSND huyện Lạc Thủy, khoảng 16h ngày 14/8, nhóm thanh niên 5 người, trong đó có Hải và O.C.Đ. (26 tuổi), đến quán cà phê Điểm Hẹn ở thôn Chợ Đập, xã An Bình, uống nước.

Tại đây, nhóm của Hải mâu thuẫn với Q.G.P. (36 tuổi) và Trịnh Đức Tư (24 tuổi). Khi đó, anh Tư hỏi mượn nhóm Hải chiếc điếu cày. Xô xát xảy ra, Tư dùng cốc thủy tinh ném Đ. nhưng không trúng. Thấy bạn bị tấn công, Hải lấy điếu cày, đập vào đầu Tư nhiều nhát.

Nạn nhân sau đó gục và tử vong trên đường đi cấp cứu. Sau khi nhận tin báo, Viện KSND huyện Lạc Thủy đã phối hợp với Công an huyện Lạc Thủy, Công an tỉnh Hòa Bình khám nghiệm hiện trường, tử thi.

Theo lãnh đạo UBND xã An Bình, nghi phạm và nạn nhân là người "làng trên, xóm dưới" của xã An Bình.

Sau thông tin này, nhiều bạn đọc đặt câu hỏi, hành vi của Bùi Văn Hải có phải là phòng vệ chính đáng?

Có phải là phòng vệ chính đáng?

Trao đổi với PV Dân Việt, Tiến sĩ luật Đặng Văn Cường cho biết, với những gì diễn ra trong clip cho thấy chỉ vì lý do nhỏ nhặt, mâu thuẫn trong việc mượn điếu cày mà hai bên đã xảy ra xô xát, hành vi của nghi phạm là hành vi nguy hiểm, hoàn toàn có thể tước đoạt tính mạng của nạn nhân, hậu quả nạn nhân đã tử vong.

Bởi vậy, cơ quan điều tra có thể sẽ khởi tố vụ án hình sự về tội "Giết người" theo quy định tại Điều 123 Bộ luật hình sự 2015 để tiến hành điều tra theo quy định của pháp luật.

Về vấn đề hành vi của nghi phạm có phải là phòng vệ chính đáng hay không, ông Cường cho rằng, clip chỉ là một phần của sự việc nhưng thể hiện rất rõ hành vi dùng điếu cày vụt vào vùng đầu, cổ của nạn nhân. Còn diễn biến cũng như nhận thức, ý thức chủ quan của các bên liên quan trước đó chưa được làm rõ.

Tuy nhiên, theo dõi clip có thể thấy khi nạn nhân ném cốc thủy tinh vào thanh niên áo đen và chưa có thêm hành động gì khác thì nghi phạm cầm điếu cày và đánh hai phát vào vùng đầu và cổ khiến nạn nhân gục tại chỗ.

Với diễn biến như vậy rất khó có thể lập luận đây là hành vi phòng vệ chính đáng. Ông Cường phân tích, theo quy định tại khoản 1 Điều 22 Bộ luật hình sự 2015, phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ quyền hoặc lợi ích chính đáng của mình, của người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, của cơ quan, tổ chức mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên.

Theo như quy định trên, phòng vệ chính đáng là hành vi chống trả cần thiết khi bị người khác xâm phạm về tính mạng sức khỏe. Phòng vệ chính đáng không chỉ nhằm loại bỏ sự đe doạ, đẩy lùi sự tấn công trái pháp luật mà nó còn thể hiện thái độ tích cực chống trả sự xâm phạm đến các lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, của mình hoặc của người khác.

Mục đích của hành vi phòng vệ chính đáng là ngăn chặn bạo lực, bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác chứ không phải là hành vi vì thù tức, vì bức xúc, mâu thuẫn mà gây thiệt hại cho người có hành vi tấn công.

Khi đánh giá hành vi chống trả có cần thiết hay không phải xem xét một cách toàn diện tất cả các tình tiết của vụ án, trong đó đặc biệt là tâm lý, thái độ của người phòng vệ khi xảy ra sự việc. Nếu không có điều kiện để bình tĩnh lựa chọn chính xác phương pháp, phương tiện thích hợp để chống trả mới là phòng vệ chính đáng.

Trong khi đó, đối với vụ việc này, qua clip thấy hành vi của nạn nhân chưa gây nguy hiểm đến tính mạng của thanh niên áo đen, hành vi cũng chỉ dừng lại ở đó mà chưa có biểu hiện tiếp theo của sự đe dọa đến tính mạng sức khỏe của những người khác.

"Hành vi ném cốc có xảy ra nhưng chưa biết là có trúng người thanh niên áo đen hay không, cũng chưa rõ là có để lại thương tích gì hay không. Với diễn biến như vậy, những người xung quanh có rất nhiều cách để giải quyết phù hợp, trong đó có thể là hành vi can ngăn, khuyên can các bên.

Tuy nhiên khi việc ném cốc vừa diễn ra, mọi người chưa kịp phản ứng gì, nghi phạm đã dùng điếu cày đánh tới tấp khiến nạn nhân ngã gục. Như vậy khó có thể coi là phòng vệ chính đáng" - ông Cường nêu quan điểm.

Ngoài ra, theo vị này, trong vụ việc này bị hại cũng có lỗi một phần nên có thể khi lượng hình, tòa án sẽ cân nhắc đến tính chất mức độ của hành vi, yếu tố lỗi và tình tiết nạn nhân tấn công trước để xem xét giảm nhẹ một phần hình phạt đối với nghi phạm.