43 DN bất động sản chậm trả 78.900 tỷ đồng trái phiếu, tiết lộ mới nhất từ chuyên gia

Đã có 69 tổ chức phát hành có một hoặc nhiều hơn lô trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) lưu hành đã không thể đáp ứng nghĩa vụ nợ với tổng giá trị 94.430 tỷ đồng (tính đến ngày 17/3/2023), theo khảo sát của FiinRatings công bố ngày 3/4.

Doanh nghiệp bất động sản chậm trả 78.900 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp

Trong đó, có 43 tổ chức phát hành là doanh nghiệp bất động sản với tổng giá trị trái phiếu chậm trả nợ ở mức 78.900 tỷ đồng, chiếm 83,6% tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp chậm trả nợ trái phiếu.

FiinRatings cho biết, ngành bất động sản là ngành có tỷ lệ nợ xấu trái phiếu ở mức 20,17% cao thứ hai sau ngành năng lượng. Tuy nhiên, ngành bất động sản có quy mô lưu hành lớn nhất ở mức 396.300 tỷ đồng, chiếm 33,8% tổng giá trị lưu hành.

Thực tế, trong tổng số 69 tổ chức phát hành chậm trả nợ TPDN thì số các doanh nghiệp trong ngành bất động sản chiếm tới 62,3%.

Ngành năng lượng mặc dù có tỷ lệ nợ xấu trái phiếu ở mức cao nhất, lên tới 63,1% nhưng ở quy mô rất nhỏ và có tính tập trung vào một số ít doanh nghiệp, chiếm 0,3% tổng giá trị trái phiếu lưu hành.

Dựa trên số liệu từ báo cáo tài chính của 33 tổ chức phát hành bất động sản chậm trả, các chuyên gia FiinRatings nhận thấy, đòn bẩy tài chính của các doanh nghiệp này tăng gấp 9,5 lần so với thời điểm cuối năm 2017.

Tuy nhiên, tài sản hữu hình – thường là tài sản sinh lời của các công ty bất động sản có mức tăng khiêm tốn từ 25.000 tỷ đồng (2017) lên 33.000 tỷ đồng (2021).

Trong khi đó, khoản phải thu (thường đến từ hợp đồng cho vay các bên liên quan) và khoản đầu tư dài hạn (thường là khoản đầu tư vào các công ty con và liên kết) lại tăng gấp hơn 4 lần.

Theo FiinRatings, vì dòng tiền không được tập trung đầu tư vào tài sản sinh lời nên lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh chính không tăng trưởng tương xứng với nợ vay. Khả năng trả nợ của các doanh nghiệp này giảm mạnh do EBITDA (lợi nhuận trước lãi vay, thuế và khấu hao) chỉ tăng 4 lần trong khi nợ vay tăng 15 lần.

Trong một thời gian dài, Nợ vay trên tương quan với lợi nhuận EBITDA (lợi nhuận không gần với dòng tiền tạo ra mới trong kỳ) ở mức rất cao, lên tới 30,5 vào năm 2020 lần và 23,5 lần vào năm 2021. Đây là mức quá cao so với kỳ hạn bình quân của một trái phiếu và các nghĩa vụ nợ của các doanh nghiệp này.

107.500 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp sẽ đáo hạn trong năm 2023

Cập nhật quy mô thị trường TPDN, theo FiinRatings hiện quy mô thị trường TPDN riêng lẻ ở mức 1,15 triệu tỷ đồng tính theo giá trị lưu hành tại thời điểm 08/03/2023.

Trong đó, trái phiếu của các tổ chức phát hành phi ngân hàng là 788.900 tỷ đồng. Trong số đó, trái phiếu bất động sản có giá trị 396.300 tỷ đồng, tức chiếm khoảng 50% tổng giá trị trái phiếu phi ngân hàng và 34% tổng TPDN toàn thị trường đang lưu hành.

FiinRatings dự kiến, nhiều doanh nghiệp, tập trung nhiều ở lĩnh vực bất động sản chậm thanh toán nghĩa vụ nợ cho các trái chủ trong giai đoạn quý II và quý III/2023 - đỉnh điểm đáo hạn TPDN của ngành này.

Cũng theo các chuyên gia tại đây, áp lực nợ đáo hạn 107.500 tỷ đồng sẽ đáo hạn trong năm 2023 này trong khi triển vọng kinh doanh của ngành bất động sản đang gặp những trở ngại lớn và chưa có dấu hiệu khởi sắc trở lại. Điều này sẽ khiến cho tỷ lệ nợ xấu trái phiếu tiếp tục tăng trong thời gian tới trước khi những thay đổi chính sách có hiệu quả trực tiếp và môi trường kinh doanh dần được cải thiện.

Tuy nhiên, FiinRatings kỳ vọng những động thái hỗ trợ như giảm lãi suất cho vay, Nghị quyết 33/2023/NQ-CP và Nghị định 08/2023/NĐ-CP ra đời sẽ góp phần giải quyết áp lực nghĩa vụ nợ qua hoạt động tái cấu trúc nợ, phát hành trái phiếu mới để tái tài trợ nợ cũ hoặc cấp tín dụng mới cho các dự án sạch về pháp lý được triển khai một cách hiệu quả.