Chiến sự Ukraine: Những người bảo vệ cuối cùng của Mariupol là ai, điều gì khiến họ đầu hàng Nga?

Lực lượng Ukraine đã kiên quyết bám trụ trong nhà máy thép Mariupol chống lại quân đội Nga là một lực lượng tổng hợp bao gồm những người lính dày dạn kinh nghiệm, lính biên phòng, một trung đoàn vệ binh quốc gia gây tranh cãi và những người tình nguyện đã cầm vũ khí trong những tuần trước khi Nga phát động chiến dịch đặc biệt ở Ukraine.

Khi Nga tuyên bố đã hoàn thành việc tiếp quản Mariupol với sự đầu hàng của các chiến binh đóng vai trò là trở ngại cuối cùng, chính phủ Ukraine không xác nhận sự thất thủ của thành phố. Đầu tuần, các quan chức Ukraine cho biết những người lính cố thủ trong nhà máy thép Azovstal đã hoàn thành nhiệm vụ của họ và đang được sơ tán, mô tả họ như những người hùng đã hoàn thành nhiệm vụ vẻ vang.

Dưới đây là một cái nhìn về các lực lượng Ukraine, những người đã bị phía Nga bắt làm tù binh khi họ rời khỏi nhà máy và những gì họ đã đạt được:

Họ là ai?

Bộ Quốc phòng Nga cho biết tổng cộng 2.439 binh lính của Ukraine bám trụ trong nhà máy thép Azovstal đã đầu hàng, theo hãng thông tấn nhà nước Nga RIA Novosti.

Theo các quan chức Ukraine, các chiến binh cầm cự tại Azovstal đến từ nhiều đơn vị quân đội và thực thi pháp luật khác nhau. Họ đã trú ẩn, cầm cự cùng với dân thường trong các boongke nằm sâu dưới lòng đất.

Trong số này có Trung đoàn Azov, thuộc Lực lượng Vệ binh Quốc gia Ukraine; Lữ đoàn thủy quân lục chiến đặc biệt số 36 của Lực lượng Hải quân Ukraine và lữ đoàn số 12 của Lực lượng Vệ binh Quốc gia. Bộ đội biên phòng, sĩ quan cảnh sát và các đội phòng thủ lãnh thổ được thành lập ngay trước khi chiến tranh bổ sung hàng ngũ của họ.

Phần lớn các lực lượng này đã được triển khai để bảo vệ Mariupol, nơi có một cảng có vị trí chiến lược, khi bắt đầu chiến sự. Lính thủy đánh bộ từ lữ đoàn 36 đã giữ cảng và một nhà máy lớn khác ở Mariupol trong hơn một tháng, cho đến khi họ hết tiếp tế và đạn dược.

Họ chuyển đến nhà máy thép Azovstal để gia nhập Trung đoàn Azov và một số người trong số họ đã bị quân Nga bắt giữ.

Vì sao Nga gọi họ là những người theo chủ nghĩa dân tộc phát xít?

Khi thông báo về những người lính trong Azovstal đầu hàng, người phát ngôn chính của Bộ Quốc phòng Nga gọi các chiến binh của Trung đoàn Azov là Đức Quốc xã và cho biết chỉ huy của họ bị đưa đi trong một chiếc xe bọc thép vì cư dân địa phương căm thù anh ta "vì nhiều hành động tàn bạo".

Hãng tin AP viết: Không có bằng chứng nào cho thấy trung đoàn này ngược đãi thường dân Ukraine, hàng trăm người trong số họ trú ẩn dưới lòng đất cùng với các binh sĩ. Trung đoàn đã phát hành một số video quay bên trong Azovstal cho thấy các thành viên của họ tương tác với dân thường và cho trẻ em ăn kẹo.

Tuy nhiên từ lâu các thành viên Azov đã bị cáo buộc phân biệt sắc tộc, nhất là người Nga và người Do Thái ở Ukraine. Báo cáo của Nga cho biết 14.000 người vùng Donbass đã bị các thành viên cực hữu giết hại. Các thành viên Azov này cũng xăm biểu tượng chữ thập ngoặc của phát xít lên người.

Đơn vị Vệ binh Quốc gia phát triển từ một nhóm có tên là Tiểu đoàn Azov, được thành lập vào năm 2014 với tư cách là một trong nhiều lữ đoàn tình nguyện đã tăng cường hỗ trợ quân đội do Ukraine thiếu thốn và đang dẫn đầu trong cuộc chiến chống lại phe ly khai do Nga hậu thuẫn ở miền đông Ukraine.

Xung đột đó đã nổ ra sau khi các cuộc biểu tình lớn khiến tổng thống của Ukraine thân Nga đã phải rời nhiệm sở.

Các mà Tiểu đoàn Azov tuyển mộ binh lính cũng như một số chiến thuật của họ đã gặp phải sự chỉ trích. Trong nhiều tuyên bố được đưa ra, đại diện của Tiểu đoàn Azov luôn bác bỏ cáo buộc rằng họ là những người theo chủ nghĩa dân tộc phát xít. Sviatoslav Palamar, phó chỉ huy trung đoàn, cho biết trong một cuộc phỏng vấn gần đây từ nhà máy thép rằng ông thích thuật ngữ "lòng yêu nước" hơn.

Điều gì khiến họ đầu hàng Nga?

Khi Mariupol trở thành biểu tượng cho sự đau khổ và phản kháng của người Ukraine trong cuộc chiến tranh với Nga, các quan chức Ukraine đã nhiều lần nhấn mạnh vai trò của các chiến binh tại Azovstal trong việc bảo vệ thành phố và ngăn cản bước tiến công của Nga ở những nơi khác.

"Quân đội Ukraine ở Mariupol đã thực hiện một kỳ tích, thu hút các lực lượng tinh nhuệ của quân đội Nga về phía mình và làm chậm đáng kể bước tiến của người Nga ở phía đông nam", Thị trưởng Mariupol Vadym Boychenko nói.

Sau khi những người bảo vệ nhà máy nhận được lệnh kết thúc nhiệm vụ, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết động thái này là đúng đắn và nhân đạo vì "Ukraine cần những anh hùng Ukraine còn sống. Đó là nguyên tắc của chúng tôi".

Những người lính bảo vệ Mariupol "sẽ đi vào lịch sử như Thermopylae của thế kỷ 21", Mykhailo Podolyak, cố vấn của tổng thống Ukraine, cho biết khi các chiến binh bắt đầu rời nhà máy sau khi cản bước tiến đáng kể của quân Nga và thay đổi tiến trình của cuộc chiến".

Thermopylae được nhiều người coi là một trong những trận thua vẻ vang nhất trong lịch sử, trong đó 300 người Sparta đã đánh bại một lực lượng Ba Tư lớn hơn nhiều vào năm 480 trước Công nguyên, nhưng kết cục họ đã không giành được thế thắng.