Công nghệ mRNA đằng sau vắc xin Covid-19 sẽ thay đổi cách chúng ta điều trị ung thư

Vắc xin mRNA là một loại vắc xin mới nhưng không theo cách thức giúp cơ thể tạo ra kháng thể chống lại các bệnh truyền nhiễm như các loại vắc xin cổ điển. Thay vào đó, loại vắc-xin này dạy các tế bào của cơ thể con người cách tạo ra một loại protein - hoặc thậm chí chỉ là một phần của protein – protein này sẽ kích hoạt phản ứng miễn dịch bên trong cơ thể con người. Phản ứng miễn dịch đó sẽ tạo ra kháng thể giúp bảo vệ cơ thể không bị nhiễm bệnh, nếu vi rút thực sự xâm nhập vào cơ thể con người.

Vắc xin mRNA COVID-19 sẽ cung cấp các hướng dẫn cho các tế bào của cơ thể con người tạo ra các "mảnh" vô hại - được gọi là "protein đột biến". Loại protein đột biến này được tìm thấy trên bề mặt của vi-rút gây ra COVID-19. Khi thuốc chủng ngừa mRNA COVID-19 tiêm vào cơ thể, các mRNA sẽ đi vào và nằm bên trong các tế bào miễn dịch, kích thích các tế bào tạo ra các mảnh protein. Sau khi mảnh protein được tạo ra, tế bào sẽ phá vỡ các mRNA và loại bỏ chúng.

Tiếp theo, các tế bào sẽ hiển thị các mảnh protein lên trên bề mặt, hệ thống miễn dịch của cơ thể sẽ nhận ra rằng các mảnh protein không thuộc về cơ thể, và bắt đầu tạo ra các phản ứng miễn dịch, và tạo ra kháng thể chống lại các mảnh protein này. Điều này giống như những gì xảy ra trong nhiễm trùng tự nhiên COVID-19. Sau một thời gian, cơ thể đã học được cách bảo vệ chống lại sự lây nhiễm COVID-19 trong tương lai.

Nói về công nghệ vắc-xin mRNA, khi Tiến sĩ Anna Blakney từng phỏng vấn cho một vị trí tại Đại học British Columbia vào đầu năm 2020, công nghệ mRNA- lĩnh vực chuyên môn nghiên cứu của cô vẫn chưa được công chúng biết đến rộng rãi.

Sau đó đến khi đại dịch xảy ra, công nghệ này được xem như là một phát trúng đích. Ngày nay, hơn một tỷ liều vắc-xin mRNA đã được sử dụng trên toàn thế giới để bảo vệ chống lại virus Covid-19 mới.

Công nghệ mRNA được Tiến sĩ Anna Blakney tại trường University of British Columbia mô tả là "bước đệm giữa DNA và protein", cung cấp cho các tế bào cơ thể chúng ta các mã đặc thù để tạo ra một loại protein nhất định.

"Trước đại dịch, chưa từng có ai từng thực hiện thử nghiệm giai đoạn 3 với vắc-xin mRNA trước đây. Chúng có tính an toàn cao và hiệu quả cao như vậy, và tôi không nghĩ rằng một ngày nào đó công nghệ này lại phổ biến đến như vậy".

Cô cho biết, ngay cả trước khi xảy ra đại dịch, người ta vẫn đang tiến hành nghiên cứu vắc xin ung thư mRNA để điều trị cho những bệnh nhân mắc ung thư hắc tố giai đoạn cuối, nhưng vẫn còn nhiều năm nữa mới có mặt trên thị trường.

Anna Blakney nói: "Nói một cách nôm na, việc áp dụng công nghệ mới cũng giống như cách mà chúng tôi có thể huấn luyện hệ thống miễn dịch của bạn để nhận ra vi-rút và tiêu diệt tế bào ung thư, và thời gian gần đây, các loại vắc-xin như vậy đã được thử nghiệm trong một số thử nghiệm lâm sàng".

Tương tự như cách vắc-xin COVID-19 huấn luyện hệ thống miễn dịch tạo ra kháng thể để bảo vệ chống lại protein đột biến được tìm thấy trên bề mặt của vi-rút SARS-CoV-2, một loại vắc-xin tương tự cũng có thể được phát triển để nhận ra loại protein trên bề mặt của một tế bào ung thư.

Tiến sĩ Blakney giải thích: "Các tế bào ung thư thường có các protein độc nhất trên bề mặt đặc trưng của chúng. Với vắc-xin mRNA, chúng tôi có thể huấn luyện hệ thống miễn dịch nhận ra protein đó và tiêu diệt nó, do đó nó có thể hỗ trợ điều trị ung thư tốt hơn".

Hiện tại, vắc-xin mRNA cho bệnh ung thư có thể được phát triển nhanh như thế nào còn phụ thuộc phần lớn vào kinh phí. Và điều này cũng một phần phụ thuộc vào bước tiến phát triển vượt bậc của vắc-xin COVID-19.

"Tôi nghĩ rằng với sự tăng cường phát triển trong lĩnh vực vắc –xin theo công nghệ mRNA, nó có thể thay thế các phương pháp điều trị hiện có cho các bệnh khác trong tương lai".

Blakney cho biết thêm, công nghệ mRNA cũng có thể được sử dụng để cải tiến vắc-xin giống như công nghệ được sử dụng để ngăn ngừa bệnh sốt vàng da, một loại vi-rút được tìm thấy ở châu Phi và Nam Mỹ.

Hiện tại, các chuyên gia tại trường University of British Columbia của Canada mong muốn trở thành trung tâm công nghệ sinh học toàn cầu tiên phong cho việc phát triển, thử nghiệm và sản xuất các loại vắc xin theo công nghệ mRNA để điều trị cho các loại bệnh khác nhau trong tương lai.