Đề xuất nhiều ga đường sắt khai thác hoạt động liên vận quốc tế

Song song đó, Cục Đường sắt Việt Nam cũng đề xuất bổ sung thêm quy định vào các văn bản dưới luật quy định "tuyến đường bộ vào ga đường sắt chỉ phục vụ vận tải đường sắt sẽ do Bộ GTVT quản lý, đầu tư".

"Trường hợp phục vụ cả giao thông địa phương thì Bộ GTVT và địa phương thống nhất giao cho một bên quản lý, đầu tư", Cục Đường sắt Việt Nam đề xuất.

Nói về việc quản lý tuyến đường vào ga đường sắt, lãnh đạo Cục Đường sắt Việt Nam cho biết, đường vào ga đường sắt là hạng mục công trình quan trọng, vừa phục vụ vận tải hành khách, hàng hóa của đường sắt, vừa phục vụ giao thông đường bộ của địa phương.

"Hiện đường bộ vào ga do cả địa phương và doanh nghiệp kinh doanh kết cấu hạ tầng đường sắt (KCHTĐS) quản lý", Cục Đường sắt Việt Nam.

Theo Cục Đường sắt Việt Nam, hiện, có 28 đoạn đường bộ vào ga đường sắt với tổng chiều dài khoảng 6.300m đang giao cho doanh nghiệp kinh doanh KCHTĐS quản lý.

Theo quy định của pháp luật đường sắt, đường bộ vào ga không phải là công trình đường sắt và cũng không phải là tài sản KCHTĐS quốc gia. Do đó, hàng năm các đoạn đường bộ vào ga này không được bố trí kinh phí quản lý bảo trì.

Cục Đường sắt Việt Nam cho biết, những vấn đề này vẫn chưa kể đến việc nhiều vị trí trên đường vào ga bị lấn chiếm. Qua đó, dẫn đến chất lượng đường kém, ảnh hưởng không nhỏ đến việc đi lại của hành khách, khách hàng, làm giảm tính hấp dẫn của vận tải đường sắt.

Cũng theo Cục Đường sắt Việt Nam, hiện nay, đang có 8 ga liên vận quốc tế hàng hóa gồm Lào Cai, Yên Viên, Hải Phòng, Hải Phòng cảng, Đồng Đăng, Giáp Bát, Đà Nẵng, Sóng Thần và gần đây bổ sung ga Kép được phép tạm thời khai thác hoạt động liên vận quốc tế.

Đối với ga Lào Cai và ga Đồng Đăng là hai ga biên giới, đảm nhận việc giao tiếp hàng hóa, phương tiện xuất nhập khẩu bằng đường sắt giữa Việt Nam - Trung Quốc và ngược lại, hoặc xuất khẩu hàng hóa từ Việt Nam quá cảnh qua Trung Quốc đến nước thứ ba và ngược lại, hoặc từ Trung Quốc quá cảnh Việt Nam đi các nước khác và ngược lại.

Ngoài ra, các ga Đồng Đăng, Yên Viên, Lào Cai, Hải Phòng và hiện nay là ga Kép có bộ phận hải quan và cơ quan chức năng thường trực phục vụ kiểm tra, khai báo, thực hiện các thủ tục liên quan vận chuyển hàng hóa liên vận quốc tế đường sắt. Các ga còn lại chưa triển khai.

Cục Đường sắt Việt Nam đánh giá, từ hiệu quả khai thác hàng liên vận quốc tế thời gian qua, cần thiết điều chỉnh, tăng số lượng ga liên vận quốc tế nhằm giảm các thủ tục xếp dỡ hàng hóa, giảm thời gian và chi phí logicstics.

Tuy nhiên, Luật Đường sắt 2017 và các văn bản hướng dẫn chưa quy định cụ thể về tiêu chí, tiêu chuẩn đối với ga liên vận quốc tế; điều kiện và thủ tục xin phép mở ga liên vận quốc tế.

Để xác định ga liên vận quốc tế, Bộ GTVT phải xây dựng quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Qua đó, cần đề xuất nghiên cứu phân loại ga đường sắt thành ga đường sắt quốc gia nội địa và ga đường sắt liên vận quốc tế; Bổ sung quy định ga xây dựng mới phải theo quy hoạch ga đường sắt quốc gia trong đô thị, ga đầu mối, ga liên vận quốc tế; điều kiện, thủ tục cấp phép mở ga liên vận quốc tế và quyết định công bố ga đường sắt liên vận quốc tế với ga đường sắt hiện có do bộ trưởng Bộ GTVT quy định.

Theo Cục Đường sắt Việt Nam, khi ban hành các quy định này sẽ mang lại nhiều lợi ích. Đối với nhà nước, sẽ kêu gọi được các nhà đầu tư tham gia đầu tư các công trình kinh doanh thương mại tại các ga đường sắt; phát huy lợi ích kép, vừa có đường sắt lại vừa phát triển đô thị.