Doanh nghiệp kêu cứu khi xuất hàng đi Nga nhưng giao dịch tài chính với Nga bị đình trệ

Chiến sự Nga - Ukraine khiến giá phân bón, giá thức ăn chăn nuôi tăng?

Bộ NNPTNT vừa có những đánh giá về tác động của chiến sự Nga - Ukraine đến tình hình xuất nhập khẩu nông lâm thủy sản, vật tư nông nghiệp sang hai thị trường Nga, Ukraine.

Theo Bộ NNPTNT, xung đột Nga – Ukraine và kèm theo đó là các biện pháp trừng phạt kinh tế mạnh mẽ của phương Tây cũng như phản ừng tứ phía Nga đã gây ra tác động toàn diện và sâu sắc đến kinh tế thế giới, như: ngắt hệ thống thanh toán quốc tế (SWIFT) các ngân hàng quốc tế lớn của Nga; phong tỏa tài sản của các ngân hàng, tập đoàn lớn; ngăn cản xuất nhập khẩu; ngừng cung cấp tín dụng, đứt gãy chuỗi cung ứng, phá giá đồng Rub, tăng lạm phát, bất ổn thị trường chứng khoán toàn cầu…

Bộ NNPTNT đánh giá, Việt Nam cũng không nằm ngoài các tác động xấu về kinh tế do ảnh hưởng của chiến sự Nga – Ukraine, đặc biệt là các rủi ro về thanh toán quốc tế, đứt gãy chuỗi cung ứng cho các hoạt động xuất nhập khẩu.

Điều đáng lo ngại là, các hãng tàu lớn đã tuyên bố không vận chuyển đi và đến Nga khiến chi phí vận chuyển tăng.

Cũng theo Bộ NNPTNT, chiến sự Nga - Ukraine sẽ khiến thương mại nông nghiệp Việt Nam với Nga và Ukraine cũng bị suy giảm đáng kể. 

Thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy, kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản của Việt Nam sang Nga đạt 550 triệu USD vào năm 2021, trong đó một số mặt hàng có giá trị xuất khẩu đáng kể như thủy sản (164 triệu USD, chiếm 3% tổng xuất khẩu thủy sản), cà phê (173 triệu USD chiếm khoảng 6%), tiêu, điều (60 triệu USD, chiếm khoảng 2%). 

"Khi xung đột nổ ra, giao dịch xuất khẩu sang Nga đều phải tạm dừng do rủi ro về giao dịch ngân hàng, thiếu tàu vận chuyển và chi phí cao. Các doanh nghiệp hiện nay đều phải theo dõi tình hình để xử lý hàng tồn hoặc tìm cách xuất khẩu sang các thị trường khác" - thông tin từ Bộ NNPTNT cho biết.

Ngoài ra, Việt Nam cũng nhập khẩu từ Nga và Ukraine nhiều nguyên liệu đầu vào cho sản xuất nông nghiệp trong nước như lúa mỳ (trong điều kiện bình thường có thể đến 1 triệu tấn, chiếm khoảng 20% tổng nhập khẩu lúa mỳ), ngô (3% tổng nhập khẩu ngô) làm thức ăn chăn nuôi; phân bón (10% tổng nhập khẩu phân bón). 

Năm 2021, kim ngạch nhập khẩu nông lâm thủy sản từ Nga vào Việt Nam khoảng 500 triệu USD. 

Việc thiếu hãng tàu và tăng chi phí vận chuyển khiến các doanh nghiệp nhập khẩu đầu vào của Việt Nam phải dừng giao dịch với Nga và chuyển sang các tìm nhà cung ứng từ các nước khác như: Úc, Nam Mỹ, Nam Phi. 

Quan trọng hơn là sự thiếu hụt nguồn cung từ Nga và Ukraine làm tăng giá nguyên liệu đầu vào cho sản xuất trên toàn cầu. 

"Thực tế, giá nguyên liệu đầu vào như: lúa mỳ, ngô… đã tăng lên khoảng 10-20%, giá phân bón tăng trên 20% trong thời gian gần đây, ảnh hưởng xấu đến ngành chăn nuôi và trồng trọt" - Bộ NNPTNT nhận định.

Khắc phục khó khăn trong xuất nhập khẩu nông sản do chiến sự Nga - Ukraine

Để khắc phục, trước mắt, Bộ NNPTNT sẽ theo dõi sát tình hình, phối hợp chặt chẽ với hiệp hội ngành hàng và Ngân hàng Nhà nước hỗ trợ thanh toán cho các doanh nghiệp đã có hàng xuất đi Nga nhưng giao dịch tài chính đang bị đình trệ.

Bộ NNPTNT sẽ cũng làm việc với các Hiệp hội ngành hàng như: Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), Hiệp hội Cà phê – ca cao Việt Nam (VICOFA), Hiệp hội Điều Việt Nam, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam để bàn giải pháp xử lý khó khăn trước mắt do ngưng trệ thị trường Nga và Ukraine; đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, kể cả các thị trường trước đây có lượng nhập khẩu khá lớn (EU, Trung Quốc, Trung Đông,…) từ Nga, Ukraine đối với các mặt hàng như: thủy sản, gỗ và nội thất.

Làm việc với các doanh nghiệp nhập khẩu nguyên liệu đầu vào để bàn giải pháp ổn định giá đầu vào cho sản xuất nông nghiệp trong nước.

Thu hút doanh nghiệp tăng cường đầu tư để chủ động trong đầu vào thiết yếu cho sản xuất nông nghiệp, hệ thống chế biến và logistics nông nghiệp.