Doanh nghiệp lúa gạo có thể vay không cần đảm bảo
Trước tình hình dịch bệnh COVID-19 ảnh hưởng tiêu cực, gây ách tắc và làm đứt gẫy chuỗi cung ứng sản xuất, phân phối, lưu thông, tiêu thụ, xuất khẩu thóc gạo, mới đây, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã tổ chức Hội nghị trực tuyến Giải pháp của ngành Ngân hàng góp phần tháo gỡ khó khăn cho ngành lúa gạo khu vực đồng bằng Sông Cửu long (ĐBSCL).
Hiện dư nợ ngành lúa gạo đạt 144.657 tỉ đồng tính tới cuối tháng 7/2021, tăng 11,33% so với cuối năm 2020.
Về mục đích vay vốn, dư nợ trồng, sản xuất lúa đạt 34.819 tỉ – chiếm 24,07%, dư nợ phục vụ thu mua, tiêu thụ lúa gạo đạt 97.402 tỉ đồng – chiếm 67,33%, dư nợ chế biến, bảo quản lúa gạo đạt 12.435 tỉ đồng, chiếm 8,6%.
Với khu vực ĐBSCL, dư nợ ngành lúa gạo đạt 74.139 tỉ đồng tính tới cuối tháng 7/2021, tăng 15,45% so với cùng giai đoạn năm trước và chiếm 51,25% dư nợ lúa gạo toàn quốc, theo NHNN.
Đáng chú ý, các tổ chức tín dụng (TCTD) tại ĐBSCL đã cấp hạn mức tín dụng khoảng 56.000 tỉ đồng cho các doanh nghiệp, thương nhân thu mua, tạm trữ lúa gạo tính từ đầu năm 2021 tới nay.
Còn tổng doanh số lũy kế đã giải ngân là 93.000 tỉ đồng. Số tiền này được sử dụng để thu mua gần 7,3 triệu tấn gạo.
NHNN dự báo dư nợ thu mua, tiêu thụ lúa gạo ước đạt 51.500 tỉ đồng tính đến cuối tháng 8/2021, tăng 22% so với năm 2020 và chiếm 92% hạn mức được cấp.
Chia sẻ tại hội nghị, các đại biểu cho hay do nhiều tỉnh đang áp dụng giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16, các doanh nghiệp ngành lúa gạo gặp khó khăn trong việc thu hoạch, lưu thông, sản xuất, chế biến và xuất khẩu gạo.
Cụ thể, các thương lái và phương tiện gặt đập liên hợp ngoài tỉnh bị hạn chế vào địa bàn, trong khi vụ lúa Hè Thu đã và đang vào thu hoạch, người dân tạm dừng hoặc không mạnh dạn đầu tư vào sản xuất, trồng trọt. Lưu thông hàng hóa của khách hàng gặp rất nhiều khó khăn.
Bên cạnh đó, các khách hàng là doanh nghiệp đang tổ chức sản xuất theo mô hình “3 tại chỗ” nên năng suất hoạt động bị giảm do thiếu hụt nguồn công nhân làm ảnh hưởng đến tiến độ giao hàng.
Một số nhà máy của doanh nghiệp phải tạm ngừng hoạt động do nằm trong vùng dịch. Tình hình xuất khẩu gạo rất khó khăn, các doanh nghiệp chỉ xuất khẩu cầm chừng vì không có nhiều đơn hàng.
Chuỗi sản xuất - cung ứng của nhiều doanh nghiệp bị đứt gãy; hàng hóa tồn kho với số lượng lớn, doanh nghiệp khó khăn trong việc tiếp cận khách hàng; giảm đơn hàng, giảm sản lượng, trì hoãn, phát sinh thêm chi phí phòng chống dịch COVID-19; nhiều trường hợp dừng hoạt động do tình hình dịch bệnh…
Định hướng tín dụng đối với ngành lúa gạo trong thời gian tới
Trước những khó khăn trên, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết trong thời gian tới ngành Ngân hàng sẽ triển khai nhiều biện pháp để hỗ trợ ngành lúa gạo.
Cụ thể, ngành ngân hàng sẽ mở rộng, tăng hạn mức tín dụng cho các doanh nghiệp để đảm bảo đủ nguồn vốn thu mua, tạm trữ thóc, gạo cho người nông dân trong vụ Hè Thu, tới đây là vụ Thu Đông nhằm góp phần ổn định giá thóc gạo, đảm bảo lợi nhuận cho người trồng lúa.
Cùng với đó, thực hiện nghiêm túc quy định về trần lãi suất cho vay ngắn hạn nội tệ đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, trong đó có ngành lúa gạo; tiết giảm mọi chi phí hoạt động không cần thiết để dành nguồn lực giảm lãi suất vay; thực hiện cam kết đồng thuận giảm lãi suất cho vay lên tới 1%/năm trong các tháng cuối năm.
Các ngân hàng chủ động linh hoạt áp dụng các hình thức bảo đảm tiền vay, xem xét cho vay không có tài sản bảo đảm trên cơ sở quản lý dòng tiền.
Đồng thời, tiếp tục tập trung nguồn vốn để đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn của thương nhân kinh doanh, đầu tư, chế biến thóc, gạo, người sản xuất lúa với thời hạn và lãi suất hợp lý; tiếp tục cải tiến quy trình, thủ tục cho vay, rút ngắn thời gian xét duyệt cho vay, đa dạng hóa các loại sản phẩm tín dụng để tạo thuận lợi cho khách hàng trong tiếp cận vốn tín dụng.
Ngoài ra, chủ động tiếp cận các doanh nghiệp, thương nhân lúa gạo và thỏa thuận các nội dung liên quan theo nguyên tắc tín dụng thương mại, phù hợp quy định pháp luật về cấp tín dụng; phối hợp thực hiện các chương trình truyền thông để người dân, doanh nghiệp nắm bắt đầy đủ các chính sách, sản phẩm tín dụng ngân hàng...
Những khó khăn, vướng mắc trong thời gian qua
Do nhiều tỉnh đang áp dụng giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16, các doanh nghiệp ngành lúa gạo gặp khó khăn trong việc thu hoạch, lưu thông, sản xuất - chế biến và xuất khẩu gạo, cụ thể:
- Các thương lái và phương tiện gặt đập liên hợp ngoài tỉnh bị hạn chế vào địa bàn, trong khi vụ lúa hè thu đã và đang vào thu hoạch, người dân tạm dừng hoặc không mạnh dạn đầu tư vào sản xuất, trồng trọt.
- Lưu thông hàng hóa của khách hàng gặp rất nhiều khó khăn: Các hộ nông dân thu hoạch không tiêu thụ được do không tiếp xúc được với thương lái mua; thiếu hụt nghiêm trọng tài xế xe tải/container, tài công ghe/sà lan vận chuyển gạo, lúa.
- Các địa phương áp dụng thời gian hiệu lực của xét nghiệm Covid-19 khác nhau, gây khó khăn cho các phương tiện vận chuyển.
- Các khách hàng là doanh nghiệp đang tổ chức sản xuất theo mô hình “3 tại chỗ” nên năng suất hoạt động bị giảm do thiếu hụt nguồn công nhân làm ảnh hưởng đến tiến độ giao hàng. Một số nhà máy của doanh nghiệp phải tạm ngừng hoạt động do nằm trong vùng dịch.
- Do ảnh hưởng dịch Covid-19 nên tình hình xuất khẩu gạo rất khó khăn, các doanh nghiệp chỉ xuất khẩu cầm chừng vì không có nhiều đơn hàng.
- Chuỗi sản xuất - cung ứng của nhiều doanh nghiệp bị đứt gãy; hàng hóa tồn kho với số lượng lớn, doanh nghiệp khó khăn trong việc tiếp cận khách hàng; giảm đơn hàng, giảm sản lượng, trì hoãn, phát sinh thêm chi phí phòng chống dịch Covid-19.
- Giá lúa gạo nhìn chung đang thấp hơn so với cùng kỳ năm trước nhưng không chênh lệnh nhiều.