FBI cảnh báo Facebook có thể trở thành "thiên đường" cho nạn lạm dụng trẻ em

Christopher Wray, một trong những quan chức cấp cao của Bộ Tư pháp Mỹ khẳng định đề xuất mã hóa tin nhắn của Facebook sẽ gây khó khăn trong việc phát hiện các hình ảnh, nội dung liên quan đến khiêu dâm và lạm dụng trẻ em, qua đó tạo ra một không gian mạng cho những hoạt động bất hợp pháp như vậy. Phát biểu của Christopher Wray đại diện cho đa số những quan chức thực thi pháp luật, ủng hộ bảo vệ quyền trẻ em của nước Mỹ.

"Ngay khi kế hoạch mã hóa được thực hiện, chúng tôi sẽ không còn khả năng phát hiện những đứa trẻ cần được giải cứu, cũng như không còn khả năng tìm ra tội phạm" - Wray cảnh báo trong bối cảnh Facebook đang phải đối mặt với hàng loạt cáo buộc lộ dữ liệu người dùng, vi phạm quyền bảo mật riêng tư… Ông Christopher Wray không đề cập tới một giải pháp cụ thể nào để giải quyết quan ngại này, nhưng cố gắng gia tăng áp lực lên Facebook để đình chỉ kế hoạch mã hóa hàng tỷ tin nhắn mà người dùng Facebook trao đổi qua các nền tảng Messenger, WhatsApp, Instagram hàng ngày. 

Phát biểu của Christopher Wray là một phần trong nỗ lực của ba Chính phủ Mỹ, Úc và Anh nhằm buộc các công ty công nghệ ký một thỏa thuận dữ liệu đặc biệt có nội dung cung cấp nhanh chóng thông tin về các trường hợp tội phạm, khủng bố, lạm dụng trẻ em…. Trong quá khứ, các Chính phủ đã nhiều lần viện dẫn mối đe dọa khủng bố để củng cố đề xuất thỏa thuận dữ liệu đặc biệt, nhưng mối quan ngại đã tăng lên trong thời gian gần đây sau khi ngày càng nhiều công ty muốn chuyển đổi sang hệ thống tự động mã hóa tin nhắn, điều sẽ hạn chế khả năng phát hiện tội phạm của cơ quan chức năng. 

Đáp lại lời kêu gọi của các nhà lập pháp, CEO Facebook Mark Zuckerberg hôm 3/10 tuyên bố ông lạc quan rằng Facebook có thể xác định được những nội dung tin nhắn phạm tội và lạm dụng trẻ em ngay cả khi tin nhắn được mã hóa. Về cơ bản, công cụ mà Facebook dự định sử dụng để quét các nội dung nhạy cảm như vậy cũng tương tự như công cụ dùng để phát hiện các nội dung can thiệp kết quả bầu cử Tổng thống.

Đối lập với quan điểm của các nhà lập pháp, một số học giả, chuyên gia bảo mật lại lo lắng rằng việc chậm trễ mã hóa tin nhắn sẽ làm suy giảm quyền riêng tư và bảo mật của mạng xã hội lớn nhất hành tinh, đồng thời đặt hàng tỷ người dùng trong tình trạng bị giám sát. 

Daniel Castro, Phó chủ tịch Quỹ Sáng tạo Công nghệ thông tin có trụ sở tại Washington nhận định rằng phát biểu của Christopher Wray nói riêng và quan điểm của Chính phủ nói chung đang đóng khung vấn đề xoay quanh việc bảo vệ trẻ em, đơn giản là vì nó dễ lôi kéo sự đồng tình và lan tỏa sức mạnh về cảm xúc trong cộng đồng người Mỹ. "Trước đây, họ đã nhấn mạnh mối đe dọa chủ nghĩa khủng bố. Giờ đây, họ thực sự đã chuyển đổi góc độ sang thông điệp bảo vệ trẻ em."