Giữa khủng hoảng đại dịch, 2/3 cử tri Nhật muốn Thủ tướng Shinzo Abe từ chức

Cuộc khảo sát được thực hiện bởi tờ báo Asahi cánh tả trên 2.065 cử tri ngẫu nhiên cho thấy chỉ 19% trong số này muốn Abe có thêm nhiệm kỳ thứ 4 sau khi hết nhiệm kỳ thứ 3 vào tháng 9/2021, giảm mạnh so với mức 25% hồi tháng 2.

Các nhà phân tích cũng đồng quan điểm với tờ Asahi rằng chính quyền ông Abe đã mất điểm trước dư luận trong các cuộc thăm dò gần đây, dù tờ Mainichi hồi cuối tuần trước chỉ ra kết quả ngược lại rằng tỷ lệ ủng hộ Thủ tướng Abe đã tăng 9% lên 36%.

Chính quyền của ông Shinzo Abe đã trở thành tâm điểm chỉ trích của dư luận trong những tuần qua về phản ứng kém trước vụ đại dịch Covid-19 cùng nhiều bê bối chính trị khác. Một số khác thì chỉ ra rằng cho đến nay, Abe đã phục vụ quãng thời gian kỷ lục 7 năm 181 ngày trên cương vị Thủ tướng, và đã đến lúc đất nước cần một người lãnh đạo mới. Mitsue Nagasaku, một bà nội trợ sống tại Yokohama, người đã bỏ phiếu ủng hộ Đảng Dân chủ Tự do của ông Abe trong cuộc bầu cử vừa qua, cũng cho biết Abe dường như đã đuối sức. “Thủ tướng trông có vẻ mệt mỏi. Chúng ta đều biết Abe từng có lần từ chức vì bệnh tật… Tôi nghĩ rằng ông ấy đã làm mọi thứ có thể, và giờ đây một nhà lãnh đạo mới với nhiều năng lượng hơn sẽ là lựa chọn thích hợp để ứng phó với đại dịch Covid-19 và suy thoái kinh tế”.

Shinzo Abe dường như đã chuẩn bị cho sự rời đi này. Nhiều nguồn tin cho biết Abe muốn truyền lại cương vị lãnh đạo Đảng Dân chủ Tự do cho cánh tay phải đắc lực là Fumio Kishida. Kishida hiện giữ cương vị người đứng đầu Hội đồng nghiên cứu chính sách Đảng Dân chủ tự do, người đồng minh thân cận của Abe. Nhưng theo giáo sư Hiromi Murakami tại Đại học Temple ở Tokyo, “Fumio Kishida không nhận được nhiều sự ủng hộ của cử tri. Dù vậy, Abe không muốn trao quyền lực lãnh đạo cho một phe cánh khác trong Đảng”. Cuộc khảo sát của tờ Asahi cũng chỉ ra chỉ có 4% cử tri ủng hộ Fumio Kishida giữ chức Thủ tướng trong nhiệm kỳ tới, giảm từ tỷ lệ 6% trong cuộc khảo sát hồi tháng 2.

Nếu Kishida không thể tiếp quản vai trò Thủ tướng, Abe sẽ phải tìm kiếm một lựa chọn mới, một người gần gũi với phe cánh của ông trong Đảng. Và Shigeru Ishiba - cựu Tổng thư ký Đảng Dân chủ Tự do có thể là lựa chọn sáng giá, theo ông Hiromi Murakami. Tờ Asahi cho biết ông Ishiba hiện có tỷ lệ ủng hộ tới 31% từ cử tri, tăng từ mức 25% hồi tháng 2. Ông Ishiba hiện đã vượt xa Bộ trưởng Môi trường Shinjiro Koizumi, người đang có mức ủng hộ 15% để trở thành ứng viên nổi bật cho cương vị Thủ tướng nhiệm kỳ tới. Những cái tên được đề xuất khác bao gồm ộ trưởng Quốc phòng Taro Kono, Bộ trưởng Nội các Yoshihide Suga và Bộ trưởng Ngoại giao Toshimitsu Motegi

Ông Hiromi Murakami nhận định: “Ngày càng xuất hiện những dấu hiệu rõ ràng rằng chính quyền Thủ tướng Abe đang phải trả giá cho phản ứng sai lầm trong cuộc khủng hoảng dịch Covid-19. Thực tế đã chỉ ra 81% người Nhật chỉ trích chính sách phát hai khẩu trang cho mỗi hộ gia đình của Abe là không có tác dụng gì.”

Các nỗ lực phục hồi kinh tế của chính phủ cũng bị đưa ra trước công luận với nhiều lời lẽ chỉ trích. Thủ tướng Abe từng tuyên bố gói kích thích hỗ trợ dịch Covid-19 của Nhật Bản là “lớn nhất thế giới”, nhưng phần lớn số tiền trong gói này vẫn bị kẹt lại do thủ tục hành chính phức tạp trong hệ thống hành chính công của Nhật Bản. Cho đến nay, gần 40% số tiền ngân sách phân phát cho các hộ gia đình vẫn chưa đến tay người dân dù chính phủ đã phê duyệt xong từ cuối tháng 4, theo Bộ Nội vụ. Về phía các khoản tín dụng và trợ cấp duy trì việc làm, chỉ 14% trong số 920 tỷ USD tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ được giải ngân tính đến nay.