Hạn chế đầu tư FDI vào Fintech, vì sao các nhà đầu tư lo ngại?

Ông Fred Burke (trái) - Trưởng Nhóm công tác đầu tư và thương mại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam 2019. Ảnh: Đức Thanh

Theo bà Amenda Rasussen, Chủ tịch Hiệp hội thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham), sự phát triển của dịch vụ tài chính sẽ phụ thuộc vào việc thực thi một khung pháp lý, chính sách và quy định hỗ trợ cho đầu tư và cho phép các lĩnh vực này tiếp tục đóng góp vào ngành tài chính toàn diện và thịnh vượng của Việt Nam. Ví dụ việc thanh toán không dùng tiền mặt là tất yếu cho sự đổi mới, thành phố thông minh và công nghiệp 4.0. Các dịch vụ và công nghệ hỗ trợ kèm theo đến từ các công ty fintech nước ngoài hiện đang hoạt động và đầu tư vào Việt Nam.

"Do đó, việc đặt ra giới hạn tỷ lệ vốn nước ngoài trong lĩnh vực thanh toán nhanh và công nghệ tài chính sẽ hạn chế đáng kể khả năng của các công ty khởi nghiệp về công nghệ tài chính của Việt Nam trong việc kêu gọi vốn từ các nhà đầu tư nước ngoài, dẫn đến việc giới hạn khả năng thu hút nhân tài và làm cho các công ty khởi nghiệp kém cạnh tranh hơn so với các công ty cùng ngành trong khu vực. Bên cạnh đó, dịch vụ công nghệ tài chính dựa vào sử dụng trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn – các lĩnh vực mà doanh nghiệp nước ngoài có lợi thế đi trước. Dự thảo nghị định với giới hạn sở hữu nước ngoài có thể làm chệch hướng các nỗ lực đổi mới hiện nay và trong tương lai", bà Amenda Rasussen nêu quan điểm.

Chia sẻ quan điểm này, đại diện Hiệp hội doanh nghiệp Anh quốc tại Việt Nam (BBGV) cho rằng khung pháp lý fintech còn thiếu gây ra những quan ngại cho nhà đầu tư. Các nhà đầu tư trong lĩnh vực này gặp phải một số rào cản về thủ tục và phụ thuộc vào quyền quyết định của cơ quan cấp phép. Trong thời gian tới, việc Chính phủ dự kiến giảm thiểu quyền sở hữu nước ngoài đối với các doanh nghiệp fintech sẽ làm hạn chế sự phát triển bền vững của lĩnh vực này tại Việt Nam.

Báo cáo của Nhóm công tác về Đầu tư và Thương mại trình bày tại hội nghị cũng cảnh báo việc quy định tỷ lệ sở hữu tối đa 49% cho nhà đầu tư nước ngoài tại các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán “có khả năng rất cao” trái với các cam kết quốc tế của Việt Nam trong một loạt các hiệp định thương mại như GATS, CPTPP, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – ASEAN và Hiệp định thương mại tự do EU – Việt Nam.

Thêm vào đó, giới hạn sở hữu này có thể làm suy giảm dòng vốn đầu tư nước ngoài đang hứa hẹn đem lại kinh nghiệm quốc tế, tri thức và công nghệ có vai trò đặc biệt quan trọng cho ngành fintech Việt Nam. Đồng thời, việc Dự thảo buộc doanh nghiệp đã được cấp phép phải giảm vốn đầu tư về mức 49% sau một thời hạn nhất định mâu thuẫn với quy định không hồi tố của Luật Đầu tư và Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, có thể dồn các tổ chức trung gian thanh toán có vốn nước ngoài vào thế phải ngừng hoạt động, khiến Việt Nam đứng trước nguy cơ bị các nhà đầu tư nước ngoài khởi kiện theo luật trong nước và các điều ước quốc tế.

Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam (VBF) được tổ chức thường kỳ hai lần/năm, là sự kiện quan trọng của cộng đông các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam đối thoại với Chính phủ Việt Nam. Hội nghị VBF cuối kỳ 2019 được tổ chức ngày 10/1/2020 tại Hà Nội với sự chủ trì của Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, Bộ trưởng Bộ KHĐT Nguyễn Chí Dũng và sự tham gia của lãnh đạo các Bộ, ngành có liên quan đến đầu tư nước ngoài.

Thay mặt Chính phủ Việt Nam, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho biết Chính phủ đặt mục tiêu phát triển bền vững và cam kết đồng hành với doanh nghiệp. Phó Thủ tướng chỉ đạo Bộ KHĐT phối hợp với các Bộ, ngành tiếp thu các kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp, giúp tạo điều kiện cho doanh nghiệp, nhà đầu tư, nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam. Phó thủ tướng khẳng định Chính phủ luôn coi các doanh nghiệp nước ngoài là một bộ phận không thể thiếu của nền kinh tế Việt Nam, và các nhà đầu tư nước ngoài cũng như các công dân Việt Nam, cần được Chính phủ tạo điều kiện tối đa để thành công. Thành công của các nhà đầu tư chính là thành công của Chính phủ.