Hoàng Anh Gia Lai sau kiểm toán: Chuyển từ lãi sang lỗ

Công ty cổ phần Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) đã trượt dốc trong nhiều năm nay khi có nhiều quý thua lỗ thảm lên đến cả ngàn tỷ đồng. Năm 2018, dù lợi nhuận không là con số âm nhưng HALG chỉ lãi vỏn vẹn 6,2 tỷ đồng, quá khiêm tốn so với vốn 9.274 tỷ đồng.

Sang năm 2019, nhờ sự trợ giúp của tỷ phú Trần Bá Dương, tình hình của HALG được cải thiện đôi chút. Lợi nhuận sau thuế năm 2019 tăng vọt lên 253 tỷ đồng. Khoản lãi này rất khiêm tốn nhưng ít nhiều đã được cải thiện.

Tuy nhiên, cổ đông HAGL nhận được "cú sốc" không hề nhỏ khi sau kiểm toán, từ khoản lãi 253 tỷ đồng, công ty bỗng dưng gánh khoản thua lỗ khổng lồ lên đến 2.025 tỷ đồng.

Không chỉ có vậy, Ernst & Young Việt Nam, đơn vị kiểm toán đã có ý kiến ngoại trừ hàng loạt vấn đề. HAGL cũng đã có giải trình về những vấn đề mà kiểm toán nêu ra.

Thứ nhất, tại ngày 31/12/2019, HAGL ghi nhận phải thu ngắn và dài hạn tồn đọng với tổng giá trị 10.505 tỷ đồng. Thế nhưng, Ernst & Young Việt Nam cho biết không thể thu thập đầy đủ bằng chứng thích hợp để xác định khả năng thu hồi của số dư nợ tồn đọng này là 5.669 tỷ đồng bao gồm trong số dư trên.

Trước ý kiến này, HAGL cho biết: "Mặc dù giá trị các vườn cây chưa được định giá cao do cây đang trong giai đoạn đầu tư kiến thiết cơ bản nhưng tiềm năng để tạo ra dòng tiền để trả nợ cho tập đoàn rất lớn. Vì vậy, chúng tôi tin rằng tài sản của các công ty này đủ khả năng tạo ra giá trị và dòng tiền đảm bảo khả năng thu hồi của các khoản phải thu. Các số liệu định giá nêu trên chỉ mang tính thời điểm và nhằm mục đích tham khảo hơn là giá trị giao dịch".

Thứ hai, HAGL đã giảm chi phí khác từ hoàn nhập số dư dự phòng thuế thu nhập doanh nghiệp tại thời điểm cuối năm 2018 là 335 tỷ đồng, còn năm 2019 lại không ghi nhận khoản dự phòng thuế thu nhập doanh nghiệp tương tự theo Nghị định 20 với số tiền ước tính 147 tỷ đồng do việc HAGL áp dụng các nội dung mới của dự thảo sửa đổi Nghị định 20 mặc dù dự thảo này chưa được phê duyệt chính thức.kiê

Nếu HAGL ghi nhận chi phí thuế này theo quy định trong năm 2019 và không hoàn nhập chi phí thuế đã ghi nhận trong các năm trước đó thì chỉ tiêu Chi phí khác sẽ tăng 335 tỷ đồng, Chi phí thuế TNDN hiện hành tăng 147 tỷ đồng, Lỗ trước thuế và sau thuế lần lượt tăng với số tiền 335 tỷ đồng và 482 tỷ đồng. Đồng thời, lỗ luỹ kế cùng chỉ tiêu Thuế và các khoản phải nộp năm 2019 tăng 483 tỷ đồng. 

HAGL cho biết lý do kiểm toán viên đưa ra ý kiến ngoại trừ này là do đến ngày lập báo cáo tài chính hợp nhất năm 2019 được kiểm toán, văn bản sửa đổi Nghị định 20 vẫn chưa được ban hành chính thức.

HAGL giãi bày: "Chúng tôi hiểu rằng mục đích của Nghị định 20 là chống chuyển gia và đối tượng của thuế TNDN là thu thuế trên lợi nhuận chịu thuế 'hợp lý'. Tuy nhiên, công ty không phải là đối tượng của chống chuyển giá và cũng đang bị lỗ nặng nên việc Công ty phải nộp thuế TNDN do bị loại chi phí lãi vay phát sinh (Nghị định 20 loại cả lãi vay của ngân hàng độc lập và cũng không cho bù trừ với thu nhập lãi cho vay lại vượt 20% của tổng lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh cộng với chi phí lãi vay và chi phí khấu hao trong năm là không hợp lý. Chúng tôi sẽ tiếp tục kiến nghị với Chính phủ và tin tưởng rằng Chính phủ sẽ xem xét thấu đáo vấn đề).

Ernst & Young Việt Nam nhấn mạnh HAGL có nợ ngắn hạn đã vượt quá tài sản ngắn hạn với số tiền là 1.016 tỷ đồng. Các điều kiện này cùng với những vấn đề khác cho thấy sự tồn tại của yếu tố không chắc chắn trọng yếu có thể dẫn đến nghi ngờ đáng kể về khả năng hoạt động liên tục của HAGL.

Về ý kiến này, HAGL cho biết trong năm 2020, doanh thu từ bán trái cây tiếp tục chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu doanh thu. Trong đó, doanh thu từ bán chuối đem lại nguồn tiền chính trong ngắn hạn do thời gian kiến thiết cơ bản ngắn, sản lượng thu hoạch cao, giá bán ổn đinh.

Ban lãnh đạo Tập đoàn đã và đang chủ trương tiếp tục mở rộng thêm diện tích trồng chuối, các loại cây có giá trị kinh tế cao như mít, xoài, bơ, sầu riêng,… cũng đến tuổi thu hoạch sẽ mang lại nguồn thu lớn.

Ngoài ra, Tập đoàn cũng đang tiếp tục thực hiện tái cơ cấu tài chính và làm việc với các bên cho vay để thực hiện các biện pháp giãn nợ, giảm lãi suất. Vì vậy, Tập đoàn xét đoán rằng sẽ tiếp tục có khả năng hoạt động bình thường và việc lập báo cáo tài chính trên cơ sở hoạt động liên tục là hợp lý.