Huy động xã hội hóa xây nhà ở giá rẻ cho công nhân

Hoàn thành khoảng 156.000 căn nhà ở công nhân 

Sáng nay (1.8), tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội cho công nhân, người thu nhập thấp.

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, cả nước, đã hoàn thành 301 dự án nhà ở xã hội khu vực đô thị, nhà ở cho công nhân, quy mô xây dựng khoảng 156.000 căn, với tổng diện tích hơn 7,79 triệu m2. Đang tiếp tục triển khai 401 dự án, với quy mô xây dựng khoảng 455.000 căn, với tổng diện tích khoảng 22,718 triệu m2. Cụ thể hoàn thành việc đầu tư xây dựng 175 dự án nhà ở xã hội, quy mô xây dựng khoảng 93.000 căn hộ, với tổng diện tích khoảng 4,6 triệu m2. Tiếp tục triển khai 274 dự án, quy mô xây dựng khoảng 293.000 căn hộ, với tổng diện tích khoảng 14,6 triệu m2.

Ông Nguyễn Đình Khang - Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam cho hay, vấn đề nhà ở xã hội, nhất là nhà ở cho công nhân là vấn đề rất cần được quan tâm để bảo đảm hoàn thiện chính sách ưu đãi, triển khai thực hiện.

Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam nêu một số vấn đề từ thực tiễn triển khai đề án xây dựng thiết chế công đoàn tại khu công nghiệp, khu chế xuất trong thời gian vừa qua.

Theo đó, đến nay, chính sách phát triển nhà ở xã hội chỉ đề cập đến đối tượng là doanh nghiệp sử dụng lao động trong khu công nghiệp, chưa có sự tham gia của các đối tượng khác. 

Ông Nguyễn Đình Khang cũng cho rằng, quan niệm nhà ở, đặc biệt là nhà ở xã hội, chính là một phần cấu thành của công tác xã hội. Do đó, rất cần sự tham gia, hỗ trợ của Nhà nước. Như thông điệp của Bộ trưởng Bộ Xây dựng nêu kinh nghiệm tại một số nước như Singapore, Hàn Quốc… có sự tham gia của đầu tư công, hoặc giao cho doanh nghiệp Nhà nước đầu tư.

Do vậy, muốn phát triển nhà ở xã hội nhất là nhà ở cho công nhân, cần xác định các hệ thống cơ chế chính sách cho doanh nghiệp để phát triển nhà ở xã hội, nhà ở thương mại. Vừa qua, đã có những cơ chế, chính sách nhưng việc phát triển chưa mạnh, vẫn còn tình trạng thiếu nhà ở, nhất là nhà ở xã hội.

Cũng theo ông Khang, đối với thành phần là người dân tham gia vào xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở, nhà trọ cho công nhân rất cần có bàn tay của Nhà nước cũng như sự vào cuộc của các cấp ủy, chính quyền địa phương để bảo đảm cho nhà trọ có tiêu chuẩn, có mật độ…

Ông lấy ví dụ, một thôn ở Bắc Giang có 1.000 dân. Trong khi đó có 10.000 công nhân trọ thì từ hệ thống rác thải đến mọi thứ đều quá tải thì khó có thể bảo đảm được tiêu chuẩn cho công nhân.

"Bởi vậy cần huy động được các nguồn lực từ nhân dân cả về tiền bạc, đất đai để tham gia phát triển nhà ở xã hội" - ông Nguyễn Đình Khang nhấn mạnh.

Giải pháp nào tăng tốc xây dựng nhà ở xã hội cho công nhân

Mặc dù các báo cáo đều chỉ ra những thành tựu nhất định trong việc xây dựng nhà ở cho công nhân, nhưng quá trình triển khai thực hiện cũng đã bộc lộ một số tồn tại, hạn chế cần được khắc phục.

Một số khó khăn lớn được Bộ Xây dựng chỉ ra như là: Trình tự thủ tục đầu tư xây dựng, mua – bán nhà ở xã hội còn kéo dài, thậm chí phức tạp hơn các dự án nhà ở thương mại. Một số dự án nhà ở xã hội được miễn tiền sử dụng đất nhưng vẫn phải thực hiện thủ tục tính tiền sử dụng đất để miễn; các đối tượng nhà ở xã hội phải được các cơ quan có thẩm quyền thẩm định về đối tượng, điều kiện…

Việc xác định giá trước khi thực hiện bán, cho thuê, cho thuê mua đối với nhà ở xã hội đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngoài ngân sách phải được cơ quan nhà nước cấp tỉnh thẩm định cũng kéo dài thời gian, tốn kém cho doanh nghiệp.

Các chính sách ưu đãi cho chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân đã ban hành chưa đủ hấp dẫn, không thực chất, không thu hút, khuyến khích chủ đầu tư.

Quy định các dự án nhà ở xã hội phải dành tối thiểu 20% diện tích nhà ở xã hội trong dự án để cho thuê và chủ đầu tư chỉ được bán sau 5 năm đưa vào sử dụng: trên thực tế có nhiều dự án không cho thuê được phần diện tích này dẫn đến tình trạng các căn hộ để không, lãng phí trong khi đó chủ đầu tư không được bán dẫn đến không thu hồi được vốn, làm giảm thu hút đầu tư.

Để giải quyết những tồn tại trên, tất cả Bộ, Ngành, địa phương cùng đưa ra những giải pháp kiến nghị cùng đẩy nhanh tiến độ xây dựng nhà ở xã hội cho công nhân.

Ví dụ như; tăng cường khảo sát nhu cầu nhà ở trong các khu công nghiệp. Thực hiện giải ngân nhanh vốn hỗ trợ tới tay người mua nhà; có thêm các chính sách giảm thuế, phí… đặc biệt cắt giảm bớt thủ tục rườm rà. 

Phó Thủ tướng Lê Văn Thành cho biết các ý kiến tại Hội nghị đã đánh giá cao các chính sách phát triển nhà ở xã hội cho công nhân. Nhưng qua đó, cũng thấy rằng nhiều chính sách cần được cải thiện: Ví dụ như: tiến độ, thủ tục đầu tư liên quan tới quy định còn rất nhiều vấn đề có thể giảm bớt; tiền kiểm, hậu kiểm để có nhà ở xã hội, phương án phân phối,… Chúng ta đã có nhiều chính sách ưu tiên, hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội nhưng việc thực hiện còn hạn chế ở các địa phương và văn bản pháp lý hướng dẫn, cần tiếp tục được thúc đẩy.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo, thời gian tới các bộ, ngành cần tạo ra sự đột phá trong việc giải quyết, cân đối về lao động, bao gồm vấn đề nhà ở cho người lao động. "Tôi mong muốn sau Hội nghị sẽ có chuyển biến thực sự về vấn đề nhà ở cho công nhân, người thu nhập thấp", Thủ tướng kỳ vọng.