Khủng hoảng thiếu điện tại Trung Quốc, "vua thép" Hòa Phát đang hưởng lợi

Tình trạng thiếu điện của Trung Quốc dự kiến sẽ kéo dài tối thiểu đến hết quý 4/2021

Sản xuất công nghiệp Trung Quốc phục hồi quá nhanh sau đại dịch đã gây áp lực lên hệ thống điện quốc gia.

Theo Tân Hoa Xã, tiêu thụ điện của Trung Quốc đã tăng 13,5% so với cùng kỳ trong 8 tháng đầu năm 2021, tuy nhiên sản lượng điện lại chỉ tăng 10,1% so với cùng kỳ.

Tình trạng mất cân bằng cung - cầu này chủ yếu do các nhà máy nhiệt điện cắt giảm sản lượng để tránh thua lỗ trong bối cảnh giá nhiên liệu đầu vào tăng cao và thời tiết bất lợi khiến sản lượng điện tái tạo không đạt kỳ vọng.

Tình trạng thiếu điện trở nên trầm trọng trong tháng 9/2021 khi có 17/31 tỉnh/khu vực tại Trung Quốc thông báo về tình trạng cắt điện, trong đó có rất nhiều tỉnh đang là thủ phủ sản xuất công nghiệp như Hà Bắc, Sơn Đông, Liêu Ninh,...

Nhiều nhà sản xuất đã nhận được yêu cầu cắt giảm công suất để tiết kiệm năng lượng, nhất là trong bối cảnh lo ngại không đủ điện để giữ ấm khi mùa đông đang đến gần. Đáng chú ý, phần lớn sản lượng thép và xi măng của Trung Quốc tập trung ở các khu vực thiếu điện sản xuất như Hà Bắc, Sơn Đông, Liêu Ninh...

Theo các chuyên gia VnDirect, thiếu điện sản xuất và phải thực thi các biện pháp hạn chế phát thải đã khiến sản lượng thép và xi măng Trung Quốc giảm mạnh trong tháng 7-8/2021.

Sản lượng sản xuất thép thô của Trung Quốc tháng 8/2021 ghi nhận mức sụt giảm 12,2% so với cùng kỳ, chỉ đạt 83 triệu tấn. Đây cũng là tháng giảm thứ 4 liên tiếp và cũng là mức thấp nhất kể từ tháng 3/2020 (thời điểm dịch bệnh Covid-19 bùng phát mạnh mẽ).

Trong khi đó, sản lượng sản xuất xi măng cũng đã giảm từ mức 243 triệu tấn trong tháng 5/2021 xuống chỉ còn 206 triệu tấn vào tháng 7/2021, trước khi tăng nhẹ lên 215 triệu tấn vào tháng 8/2021.

"Do hạn chế trong việc tiếp cận số liệu, việc lượng hóa tác động 2 chiều của cung cầu đến sản lượng và giá vật liệu xây dựng Trung Quốc là tương đối khó khăn. Tuy nhiên, mức tồn kho thép và xi măng tại Trung Quốc đều đang ở mức thấp nhất kể từ đầu năm và giá bán các mặt hàng này có dấu hiệu tăng đáng kể từ tháng 8/2021. Do đó, chúng tôi cho rằng Trung Quốc đang gặp tình trạng thiếu hụt nguồn cung VLXD tạm thời và xu hướng này sẽ tối thiểu tiếp tục trong quý 4/2021 khi sản lượng điện dùng cho sản xuất tại quốc gia này chưa có dấu hiệu hồi phục", các chuyên gia nhận định.

Hòa Phát của tỷ phú Trần Đình Long hưởng lợi?

Trung Quốc đối mặt với khủng hoảng năng lượng ngày càng nặng nề, tạo cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu vào quốc gia này.

Dẫn số liệu, các chuyên gia VnDirect cho biết, sản lượng thép – xi măng Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc ghi nhận mức tăng trưởng mạnh trong tháng 8 và 9 so với giai đoạn tháng 5-7 trước đó. Đây cũng là thời điểm các nhà máy sản xuất vật liệu xây dựng tại Trung Quốc bị yêu cầu cắt giảm công suất do thiếu điện.

Do đó, các chuyên gia tin rằng các nhà xuất khẩu vật liệu xây dựng Việt Nam đang được hưởng lợi khi quốc gia láng giềng thiếu hụt nguồn cung tạm thời. Các doanh nghiệp có tỷ trọng xuất khẩu thép xây dựng và xi măng sang thị trường Trung Quốc lớn sẽ được hưởng lợi, trong đó, Tập đoàn Hòa Phát (HPG) của tỷ phú Trần Đình Long là doanh nghiệp niêm yết tiêu biểu.

Trong tháng 9/2021, sản lượng tiêu thụ phôi thép của Hòa Phát đạt 140 nghìn tấn, tăng mạnh so với mức 164 nghìn tấn trong 4 tháng từ tháng 5-8/2021. Ban lãnh đạo Hòa Phát cho biết, sản lượng xuất khẩu phôi thép đi Trung Quốc chiếm tỷ trọng chủ yếu. Do đó, HPG đang được hưởng lợi lớn từ việc thiếu hụt nguồn cung thép tạm thời tại Trung Quốc.

Với Hoa Sen của đại gia Lê Phước Vũ, Mỹ và EU là hai thị trường xuất khẩu chủ yếu của HSG trong 9 tháng đầu năm 2021. Tuy nhiên, sản lượng thép tại Trung Quốc thấp hơn có thể gián tiếp giảm áp lực cạnh tranh đối với sản phẩm xuất khẩu của HSG. Do đó, doanh nghiệp tôn mạ hàng đầu Việt Nam sẽ được hưởng lợi nhẹ từ khủng hoảng thiếu điện tại Trung Quốc - theo VnDirect.

Các chuyên gia lưu ý, trạng thái cân bằng cung - cầu các sản phẩm thép – xi măng có thể sẽ sớm được thiết lập trong năm 2022 khi giới chức Trung Quốc đang đề xuất nhiều giải pháp để giải quyết vấn đề thiếu hụt điện hiện nay như tăng sản lượng khai thác than nội địa; tăng giá thu mua điện, hỗ trợ các nhà máy nhiệt điện hoạt động trở lại,… Do đó, tiềm năng xuất khẩu vật liệu xây dựng mạnh mẽ của các doanh nghiệp Việt Nam sẽ là ngắn hạn.