Kinh tế Myanmar "trọng thương" như thế nào sau binh biến?

15/03/2021 12:04 GMT+7
Cuộc chính biến hôm 1/2 và những vụ biểu tình kéo dài từ đó đến nay không chỉ đẩy đất nước Myanmar vào tình trạng hỗn loạn mà còn tác động đáng kể đến nền kinh tế vốn đã lao đao vì đại dịch.

Myanmar vẫn là một trong những nền kinh tế kém phát triển nhất thế giới, theo xếp hạng của Liên Hợp Quốc. Trong những năm qua, quá trình chuyển đổi dần sang nền dân chủ đã làm dấy lên hy vọng rằng Myanmar có thể sớm trỗi dậy như những quốc gia Đông Nam Á khác. Từ Singapore đến Nhật Bản, các nhà đầu tư quốc tế đã rót vốn vào Myanmar, đặt cược vào sự bùng nổ của nền kinh tế này.

Nhưng chính biến hôm 1/2 đã đẩy kỳ vọng đó chìm sâu. Lực lượng lao động Myanmar hoặc đang tham gia các cuộc biểu tình phản đối chính quyền, hoặc đã bỏ chạy về quê sau các vụ đàn áp của quân đội, khiến hoạt động sản xuất và kinh doanh gián đoạn. Nền kinh tế trở nên trì trệ và bầu không khí ảm đạm bao trùm toàn đất nước.

Tờ Nikkei Asian Review gần đây đã chỉ ra 5 dấu hiệu cho thấy nguy cơ lớn với nền kinh tế Myanmar sau vụ chính biến vừa qua.

Kinh tế Myanmar "trọng thương" như thế nào sau binh biến? - Ảnh 1.

Cuộc đảo chính hồi đầu tháng 2 đang gây ra những thiệt hại lớn cho nền kinh tế Myanmar

Chỉ số hoạt động của nhà máy đạt mức thấp kỷ lục

Chỉ số quản lý thu mua (PMI) sản xuất của Myanmar do IHS Markit tổng hợp đã giảm xuống mức thấp kỷ lục 27,7 trong tháng 2, giảm mạnh so với 47,8 trong tháng 1. Đây là mức thấp nhận từng được ghi nhận tại Myanmar kể từ khi khảo sát bắt đầu vào năm 2016.

Khoảng 70% số doanh nghiệp được hỏi báo cáo sản lượng thấp hơn trong tháng 2 khi các nhà máy tạm dừng hoạt động và công nhân bỏ về quê. Nhà kinh tế học Shreeya Patel của IHS Markit cho biết Myanmar đã khởi đầu năm 2021 với một số tín hiệu phục hồi kinh tế sau đại dịch, nhưng những diễn biến chính trị gần đây đã “cài số lùi” cho hàng loạt lĩnh vực sản xuất của đất nước.

Kinh tế Myanmar "trọng thương" như thế nào sau binh biến? - Ảnh 2.

Myanmar nằm trong top những nền kinh tế kém phát triển nhất ở Đông Nam Á với GDP bình quân đầu người rất thấp

Số doanh nghiệp đăng ký kinh doanh mới giảm 86%

Chỉ có 188 doanh nghiệp mới được đăng ký thành lập tại Myanmar vào tháng 2, giảm mạnh so với con số 1.373 vào tháng 1 và 1.298 vào tháng 2/2020, theo Tổng cục Đầu tư và Quản lý Công ty Myanmar. Mức giảm 86% phản ánh sự mất niềm tin của nhà đầu tư trong bối cảnh bất ổn chính trị.

Linda Liu, chuyên gia kinh tế tại Maybank Kim Eng Singapore nhận định sự suy giảm trong chỉ số PMI và niềm tin kinh doanh ở Myanmar sẽ chỉ tác động rất hạn chế đến các nền kinh tế khác trong khu vực. Nguyên nhân là do quy mô kinh tế Myanmar mới chỉ đóng góp khoảng 2% vào tổng GDP các quốc gia Đông Nam Á. Tuy nhiên, bà Linda Liu cảnh báo ảnh hưởng trực tiếp có thể đánh vào các doanh nghiệp cụ thể, những doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp hoặc tiếp xúc trực tiếp với hoạt động kinh doanh ở Myanmar.

Kinh tế Myanmar "trọng thương" như thế nào sau binh biến? - Ảnh 3.

Số doanh nghiệp đăng ký mới ở Myanmar giảm mạnh trong tháng 2

Một trong những ngành công nghiệp cốt lõi của Myanmar là sản xuất hàng may mặc, cung cấp cho các thương hiệu thời trang nổi tiếng toàn cầu.

Thương hiệu H&M của Thụy Điển hôm 8/3 đã phải tạm dừng đặt hàng mới với các nhà cung cấp Myanmar, với lý do bất ổn xã hội, theo nguồn tin của Reuters. Hay Toyota Motors cũng hoãn một buổi ra mắt dự án nhà máy đáng lẽ diễn ra hồi tháng 2 vừa qua. Tập đoàn Sembcorp Industries của Singapore có kế hoạch phát triển một khu công nghiệp ở Yangon, nhưng hồi cuối tháng 2, CEO Wong Kim Yin đã tuyên bố sẽ đợi đến khi tình hình ổn định trở lại trước khi có động thái tiếp theo liên quan đến khu công nghiệp này.

Dòng vốn đầu tư cạn kiệt

Theo dữ liệu từ Crunchbase, các công ty khởi nghiệp ở Myanmar đã không huy động được dòng vốn đầu tư mới nào có quy mô lớn kể từ đầu năm đến nay. Trong khi đó, cùng kỳ năm ngoái,  Crunchbase đã ghi nhận tổng cộng 7 giao dịch với trị giá 1 triệu USD trong 3 tháng đầu năm.

Theo dữ liệu của DealStreetAsia, vào năm 2020, các công ty khởi nghiệp Myanmar chiếm 2,6% tổng giá trị dòng vốn đầu tư vào Đông Nam Á. Nhưng năm nay, cuộc đảo chính có nguy cơ bóp nghẹt các khoản đầu tư nói riêng và đà tăng trưởng của nền kinh tế kỹ thuật số nói chung. “Tình hình bất ổn càng kéo dài thì thiệt hại với dòng vốn đầu tư càng lớn."

Kinh tế Myanmar "trọng thương" như thế nào sau binh biến? - Ảnh 4.

Top 10 quốc gia đầu tư nhiều nhất vào Myanmar, số liệu tính đến hết tháng 1/2021

Khối lượng giao dịch trên sàn chứng khoán Yangon giảm 60%

Thị trường chứng khoán non trẻ của Myanmar - nơi hiện chỉ có sáu cổ phiếu được niêm yết - cũng phải đối mặt với những bất ổn khi giao dịch đột ngột bị tạm dừng trong hai ngày 1-2/2, ngay sau cuộc đảo chính. Trong 23 ngày giao dịch từ ngày 3 tháng 2 đến ngày 9 tháng 3, tổng khối lượng giao dịch trên Sàn giao dịch chứng khoán Yangon là 85.436 cổ phiếu, giảm 62% so với 223.475 cổ phiếu giao dịch trong cùng kỳ năm ngoái.

Chỉ số chứng khoán MYANPIX chuẩn cũng lao dốc ngay sau cuộc đảo chính. Hiện tại, nó đang dao động quanh mức 425, so với 443,72 vào cuối tháng 1, trước khi đảo chính diễn ra.

Phản ứng của giới đầu tư đối với các công ty Myanmar niêm yết ở nước ngoài cũng trở nên ngày càng nghiêm trọng. Yoma Strategic Holdings niêm yết tại Singapore đã chứng kiến giá cổ phiếu rớt gần một nửa, từ mức 0,28 SGD vào cuối tháng 1 xuống còn 0,16 SGD trong phiên giao dịch thứ Sáu tuần trước.

Khả năng xét nghiệm Covid-19 giảm 90%

Myanmar đã báo cáo tổng cộng 142.000 ca nhiễm Covid-19 và khoảng 3.200 ca tử vong kể từ đầu vụ dịch đến nay. Việc tăng cường xét nghiệm Covid-19 cũng như đẩy nhanh tiến độ tiêm chủng vắc xin sẽ là yếu tố tiền đề thúc đẩy sự phục hồi kinh tế trong dài hạn. Nhưng cuộc đảo chính vừa qua có vẻ đã làm tổn thương khá nghiêm trọng năng lực giải quyết khủng hoảng y tế của chính quyền Myanmar.

Dữ liệu từ Bộ Y tế và Thể thao cho thấy bình quân Myanmar chỉ tiến hành xét nghiệm Covid-19 trên khoảng 1.600 trường hợp trong tuần đầu tháng 3, tức chỉ bằng khoảng 10% so với mức trung bình 17.000 xét nghiệm mỗi ngày trước khi diễn ra đảo chính.

Ông Stephane Dujarric, phát ngôn viên của Tổng thư ký Liên Hợp Quốc, quan ngại rằng năng lực xét nghiệm virus và tiến độ tiêm chủng của Myanmar đã bị "ảnh hưởng nghiêm trọng" bởi bất ổn chính trị.


NTTD
Cùng chuyên mục