Lào có thể đã ký "thỏa thuận với Quỷ", để trùm ma túy Zhao Wei đầu tư vào Tam giác vàng (Bài 1)

"Thỏa thuận với quỷ"?

Vào đầu tháng 10, tin tức một tập đoàn rót 50 triệu USD để xây dựng cảng ở thị trấn Ban Mom (Lào) trở thành tin nổi bật trên mục kinh doanh của tờ Vientiane Times. Công chúng được biết rằng một doanh nhân mang tên Zhao Wei đã tham gia buổi lễ động thổ cho dự án. Nhưng điều mà công chúng không được tiết lộ: Zhao Wei hiện là một trong những trùm ma túy khét tiếng nhất thế giới theo cáo buộc của Mỹ.

Bộ Tài chính Mỹ từng cáo buộc Zhao Wei điều hành một tổ chức tội phạm toàn cầu liên quan đến hàng loạt hoạt động phi pháp như mại dâm trẻ em, buôn bán trái phép động vật hoang dã (hổ, tê giác, voi) và buôn bán ma túy.

Tập đoàn King Romans do Zhao Wei là đại cổ đông (trụ sở Hồng Kông) hiện đang sở hữu một khu đất rộng 100km2 ở phía Tây Bắc nước Lào được gọi là Đặc khu Kinh tế Tam giác Vàng (GTSEZ). Chính Zhao Wei trực tiếp điều hành và quản lý GTSEZ. Tên gọi này được đặt theo lịch sử khu vực biên giới “Tam giác vàng”, giao điểm của ba quốc gia Lào, Myanmar và Thái Lan. Trong nhiều năm, “Tam giác vàng” được mệnh danh là điểm nóng cung cấp heroin khét tiếng thế giới. Theo Văn phòng Liên hợp quốc về ma túy và tội phạm (UNODC), mỗi năm, khu vực “Tam giác vàng” tuồn ra lượng ma túy tổng hợp trị giá hàng chục tỷ USD.

Cả Zhao Wei và Kings Romans đều từng bị chính phủ Mỹ trừng phạt vào năm 2018 vì vai trò có chủ đích trong hoạt động buôn bán ma tuý và hàng loạt tội danh bị cáo buộc khác. Theo lệnh trừng phạt này, Zhao bị cấm sử dụng hệ thống tài chính của Mỹ. Bất cứ khoản tiền nào của Zhao Wei trong các ngân hàng Mỹ có thể bị đóng băng ngay lập tức.

Nhưng Zhao Wei phủ nhận mọi cáo buộc của Mỹ. Ông này luôn khẳng định mình là nhà đầu tư hợp pháp, và rằng mục tiêu cuối cùng là biến GTSEZ thành điểm du lịch lớn, mang lại việc làm cho người dân địa phương tại một trong những khu vực nghèo nhất thế giới.

Cho đến nay, điểm thu hút nhất của GTSEZ là một sòng bạc khổng lồ phục vụ phần lớn du khách đến từ Trung Quốc đại lục - nơi mà hầu hết các hoạt động đánh bạc đều là bất hợp pháp. Một số du khách nước ngoài cũng tìm đến sòng bạc này nhưng tuyệt nhiên không có người bản địa, bởi Lào cấm đánh bạc.

Chính phủ Lào cho phép GTSEZ hoạt động với sự giám sát lỏng lẻo của các cơ quan Trung ương, phần lớn là để thúc đẩy đầu tư. Nhưng các quan chức quốc tế, đặc biệt là Mỹ, tỏ ra lo ngại rằng Lào có thể đã ký một “thỏa thuận với quỷ”, cho phép một trùm ma túy kiểm soát một phần khu vực biên giới để đổi lấy tăng trưởng kinh tế.

Vai trò chính xác của Zhao Wei tại dự án cảng thị trấn Ban Mom là chưa rõ, nhưng việc ông ta tham dự lễ khởi công công trình cùng Phó Thủ tướng Lào đã thu hút sự quan tâm của các cơ quan thực thi pháp luật và chính phủ Quốc tế. 

Nếu Zhao Wei quả thực là nhà đầu tư hợp pháp như ông ta khẳng định, thì dự án có thể đơn giản là một nỗ lực xây dựng cảng hiện đại ở vùng thưa dân của Lào nhằm phát triển một thành phố du lịch mới. Nhưng nếu Zhao Wei đúng là trùm ma túy khét tiếng như cáo buộc của chính phủ Mỹ, thì chuyên gia Jeremy Douglas, đại diện Đông Nam Á của UNODC quan ngại bất kỳ động thái nào của ông ta cũng có thể dẫn tới sự gia tăng hoạt động sản xuất và xuất khẩu ma túy bất hợp pháp từ khu vực “Tam giác vàng”. Điều này là nguy cơ lớn khi những kẻ buôn lậu ma túy dường như đang sử dụng Lào như một hành lang cho hoạt động buôn bán ma túy tổng hợp ra nước ngoài. 

Ông Jeremy Douglas khẳng định: “Giao một phần cơ sở hạ tầng quan trọng này vào tay quý ông Zhao Wei và các công ty của ông ta là điều không thể tin được”.

Zhao Wei là ai?

Zhao Wei (68 tuổi) thường xuyên xuất hiện trước giới truyền thông với nụ cười tự tin. Nhưng suốt 5 năm qua, ông này gần như không trả lời phỏng vấn kênh truyền hình Anh ngữ nào. Thay vào đó, GTSEZ do Zhao Wei điều hành có một bộ phận quan hệ công chúng trực tuyến hoạt động rất tích cực, đặc biệt là trên mạng xã hội WeChat của Trung Quốc.

Những hình ảnh được đăng tải trên mạng xã hội này cho thấy Zhao Wei thường xuyên gặp gỡ các quan chức chính phủ Lào. Ông ta cũng thường xuyên trả lời phỏng vấn các kênh truyền thông Lào và Trung Quốc. Trong câu chuyện được công khai đăng tải, Zhao cho biết mình sinh ra ở một vùng nông thôn phía Bắc Trung Quốc, là con thứ 5 trong một gia đình có tới 9 người con. Cha ông qua đời vì bệnh ung thư khi Zhao Wei chỉ mới 5 tuổi. Ông theo học và tự nghiên cứu Y học cổ truyền để nuôi sống gia đình và cứu sống người bệnh.

Theo Zhao Wei, niềm đam mê kinh doanh của ông được khơi dậy khi ông được một người bạn mời tham gia vào một công ty kinh doanh gỗ. Không rõ Zhao Wei đã chuyển từ doanh nghiệp gỗ này sang ngành công nghiệp cờ bạc ra sao. Chỉ biết rằng sau thời gian dài làm việc cho các sòng bạc ở Macau và Myanmar, Zhao Wei đã tự xây dựng sòng bạc cho riêng mình tại “Tam giác vàng”, một trong những khu vực sản xuất ma túy bất hợp pháp lớn nhất thế giới.

Sòng bạc Kings Romans nằm dọc theo sông Mekong, bên trong GTSEZ và được mệnh danh là viên ngọc quý theo đúng nghĩa đen. Tạo hình chiếc vương miện khổng lồ trên đỉnh mái sòng bạc thậm chí có thể được nhìn thấy từ bên kia sông MeKong, địa phận Thái Lan. Trong những năm gần đây, Zhao Wei đã cho xây thêm nhiều tòa nhà mới xung quanh sòng bạc, có vẻ như bao gồm cả một khách sạn đồ sộ được mạ vàng.

Zhao Wei từng tuyên bố các công ty của ông ta đã đầu tư vào nhiều dự án xây dựng trường học, chùa chiền, đường xá và sân thể thao ở Lào, Thái Lan và Myanmar để cải thiện mức sống cho người dân địa phương. Hiện chưa rõ thông tin này có xác thực hay không.

Jason Tower, một nhà nghiên cứu ở Myanmar làm việc cho Viện Hòa bình Mỹ cho biết: “Ông ta đang thực hiện tất cả những nỗ lực PR bản thân ở Trung Quốc và Lào để làm cho công chúng thấy rằng ông ta thực sự người tốt”.

Tuy nhiên, việc Zhao Wei vươn bàn tay đến Tam giác vàng thông qua GTSEZ đã diễn ra song song với sự gia tăng hoạt động buôn bán ma túy tổng hợp, đặc biệt là methamphetamine ở khu vực “Tam giác vàng”. Năm 2010, UNODC ước tính kim ngạch buôn bán methamphetamine ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương vào khoảng 15 tỷ USD. Nhưng đến năm 2019, con số này đã tăng vọt lên khoảng 30-61 tỷ USD, hầu hết đến từ “Tam giác vàng”.

Mỹ cũng cáo buộc Zhao Wei sử dụng sòng bạc ở GTSEZ, Lào để phục vụ hoạt động rửa tiền, dù rằng Zhao Wei khẳng định ông ta và doanh nghiệp của ông ta “tuân thủ nghiêm ngặt” luật pháp.