Liệu Trung Quốc có phải "miền đất hứa" của Apple?

Doanh số Apple tại thị trường Trung Quốc quý IV/2020 tăng vọt 57% so với cùng kỳ năm 2019, đạt hơn 21 tỷ USD nhờ nhu cầu iPhone 12 tăng đột biến. Kết quả này đánh dấu chiến thắng ngoạn mục cho nhà Táo tại thị trường Trung Quốc - vốn được xem như thị trường chủ chốt và chiến lược của gã khổng lồ công nghệ Mỹ. Trong cả quý, doanh số bán hàng tại thị trường Trung Quốc chiếm tới gần 20% tổng doanh thu của Apple.

Một số nhà quan sát cảnh báo Apple không nên tin tưởng vào đà tăng trưởng nóng như vậy trong dài hạn. Hồi giữa năm 2018, các nhà phân tích đã cắt giảm dự báo doanh số bán iPhone toàn cầu, đồng thời nhận định rằng mức giảm cầu ở thị trường Trung Quốc chính là một trong những nguyên nhân cho dự báo này. Đến tháng 1/2019, chính Apple phải lên tiếng cảnh báo các nhà đầu tư vì doanh số dự kiến giảm trong quý IV/2018, chủ yếu do doanh số tại thị trường Trung Quốc tụt đi khi thương chiến Mỹ Trung leo thang. Sự bùng phát đại dịch Covid-19 vào đầu năm 2020 tiếp tục đặt ra những rủi ro mới cho chuỗi cung ứng của Apple khi nhà Táo phải dời lịch ra mắt dòng iPhone mới nhất do hàng loạt nhà máy phải đóng cửa vì dịch bệnh.

Nhưng cũng có những nhà phân tích lạc quan rằng doanh số kỷ lục của Apple tại thị trường Trung Quốc trong quý IV vừa qua không phải điều bất thường mà là một chu kỳ sẽ diễn ra trong dài hạn.

Trung Quốc: một thị trường trọng điểm của Apple

Mặc dù doanh số bán hàng tại Trung Quốc không phải lúc nào cũng ổn định trong những năm gần đây, nhưng Trung Quốc rõ ràng vẫn là một thị trường quan trọng đối với Apple.

Tầng lớp trung lưu đông đảo tại quốc gia này có sức chi tiêu lớn. Các ứng dụng di động cung cấp dịch vụ mua sắm và thanh toán trực tuyến vô cùng phổ biến với người tiêu dùng Trung Quốc, mở ra tiềm năng lớn cho Apple để gia tăng doanh thu từ App Store hay các dịch vụ phần mềm mà hãng cung cấp. Chưa kể, vẫn còn dư địa để mở rộng thị phần iPhone bởi theo dữ liệu từ Gartner, thị phần smartphone trên thị trường toàn cầu của Apple trong năm 2020 là 14,8% nhưng thị phần tại Trung Quốc mới chỉ đạt 10,1%.

Nhà phân tích Dan Ives từ Wedbush dự báo Trung Quốc sẽ chiếm khoảng 20% tổng số nhu cầu nâng cấp iPhone trong năm tới, do đó, Trung Quốc vẫn sẽ là yếu tố quan trọng thúc đẩy thành công của Apple.

Giám đốc điều hành Apple Tim Cook gần đây đã dành cuộc phỏng vấn hiếm hoi cho sinh viên đại học tại Trung Quốc, một động thái có khả năng nâng cao sức hấp dẫn của nhà Táo với người tiêu dùng trẻ tại quốc gia Đông Á này. Trong buổi phỏng vấn, Tim Cook nhấn mạnh có rất nhiều tính năng sản phẩm của Apple được lấy cảm hứng từ người dùng Trung Quốc, bao gồm chức năng quét mã QR code và chế độ ban đêm của iPhone. “Chúng tôi lắng nghe người dùng và tạo ra những thứ từ nền tảng đó để đưa ra thế giới. Chúng tôi nhận được rất nhiều phản hồi từ Trung Quốc”.

Số lượng người dùng “lên đời” iPhone kỷ lục

IPhone 12 là sản phẩm đóng góp lớn vào tăng trưởng doanh số bán hàng tại Trung Quốc của Apple trong quý IV vừa qua, mặc dù Tim Cook cho biết trong báo cáo tài chính rằng các dòng sản phẩm khác như iPad hay AirPods cũng đóng góp tỷ trọng ngày một cao.

Các nhà phân tích cho biết nhiều người tiêu dùng ở một số thị trường đã trì hoãn việc mua các dòng iPhone mới nhất trước đó như iPhone 11, iPhone X, do vòng đời smartphone ngày càng kéo dài cũng như tính năng chưa đủ mới để nâng cấp lên đời cao hơn. Nhưng vào thời điểm ra mắt iPhone 12 có trang bị 5G vào tháng 10 năm ngoái, nhiều người dùng đã đến hạn “lên đời” điện thoại mới.

Có một số lý do khiến iPhone 12 trở nên đặc biệt phổ biến ở Trung Quốc. Thứ nhất là do mạng 5G đã được phủ sóng ở nhiều thành phố và trở nên phổ biến tại Trung Quốc hơn rất nhiều so với các quốc gia khác, mang đến cho người dùng Trung Quốc nhiều động lực để “lên đời” điện thoại. Trong khi đó, tại các quốc gia như Mỹ, người dùng có thể sẽ chờ đợi đến khi 5G được phổ biến rộng rãi hơn.

Nhà phân tích Annette Zimmermann của Gartner cho biết nền kinh tế Trung Quốc cũng phục hồi nhanh hơn hậu suy thoái do đại dịch so với các nước khác. Nhờ đó, người tiêu dùng có nhiều tiền hơn để chi cho việc nâng cấp lên các dòng điện thoại mới. Theo Gartner, Apple đã bán được nhiều hơn 8% các dòng iPhone tại thị trường Trung Quốc vào năm 2020 so với một năm trước đó. Ông Zimmermann dự báo thêm: “Chúng tôi vẫn dự báo sự tăng trưởng rất tích cực trong hai quý tới. Có rất nhiều người vẫn cần lên đời dòng iPhone thế hệ tiếp theo”.

Apple cũng có thể được hưởng lợi từ sự “xuống dốc” của đối thủ cạnh tranh Huawei. Các chính sách gần đây của Mỹ đã cắt đứt chuỗi cung ứng công nghệ của Huawei, khiến hãng này bị từ chối sử dụng hệ điều hành Android của Google trên smartphone cũng như thiếu hụt trầm trọng nguồn cung chip để sản xuất các dòng smartphone cao cấp.

Theo IDC, thị phần của Apple trên thị trường smartphone Trung Quốc đã tăng gần 5% trong quý IV/2020/. Trong khi đó, thị phần Huawei giảm hơn 10%.

"Tôi lạc quan rằng những con số tăng trưởng ngoạn mục (doanh số) quý IV tại thị trường Trung Quốc không vụt tắt sớm", nhà phân tích Synovus từ Morgan nhận định. "Tôi cũng lạc quan rằng trên thực tế, Apple sẽ tiến vào một chu kỳ tăng và quý vừa qua chỉ là minh chứng cho sự khởi đầu của nó."