Công nợ tồn đọng trước cổ phần hóa sau 11 năm chưa được xử lý

Cụ thể, hãng kiểm toán CPA Vietnam nêu, như trình bày tại Thuyết minh số 5.3; Thuyết minh số 5.4; Thuyết minh số 5.5, Phần 5 “Bản Thuyết minh Báo cáo tài chính hợp nhất giữa niên độ”, Tổng Công ty đang tồn tại một số khoản công nợ tồn đọng tại ngày 30/6/2025 như sau: Phải thu khách hàng của Công ty TNHH MTV XNK Thiết bị Toàn bộ và Kỹ thuật: 59 tỷ đồng; Trả trước cho người bán của Công ty TNHH MTV XNK Sản phẩm Cơ khí: 20,5 tỷ đồng; Phải thu khác của Công ty TNHH MTV XNK Thiết bị Toàn bộ và Kỹ thuật: 6,1 tỷ đồng.

Đây là những khoản công nợ tồn đọng tính đến thời điểm 30/9/2014 (thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa) nhưng chưa được xử lý khi xác định giá trị doanh nghiệp cũng như khi công bố giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa và khoản Phải thu khách hàng của Công ty TNHH MTV XNK Sản phẩm Cơ khí phát sinh sau ngày 30/9/2014 đã quá hạn thanh toán tính đến ngày 30/6/2025 có giá trị: 20,8 tỷ đồng (đã trích lập dự phòng: 543.275.781 VND).

Tại thời điểm phát hành Báo cáo tài chính hợp nhất giữa niên độ này, Công ty mẹ và bốn Công ty con do Công ty mẹ sở hữu 100% vốn đang chờ cơ quan có thẩm quyền phê duyệt quyết toán cổ phần hóa và xử lý các vấn đề liên quan trong đó có các khoản công nợ tồn đọng.

Do đó, Tổng Công ty chưa trích lập dự phòng phải thu khó đòi đối với các khoản công nợ này. "Chúng tôi cũng không thể thực hiện được các thủ tục soát xét thay thế để đánh giá về giá trị dự phòng phải trích lập tại ngày 30/6/2025. Do đó, chúng tôi không thể xác định liệu có cần thiết phải điều chỉnh các số liệu này hay không", CPA Vietnam nhấn mạnh.

Về vấn đề này, MIE cho rằng, các khoản công nợ phải thu tại công ty con bao gồm một số khoản công nợ tồn đọng đã quá hạn thanh toán phát sinh trước thời điểm 30/9/2014 (thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa) và đang chờ cơ quan có thẩm quyền phê duyệt quyết toán cổ phần hóa, trong đó xử lý các vấn đề liên quan trong đó có khoản công nợ tồn đọng nêu trên.

Vì vậy Tổng công ty chưa đánh giá tổn thất khoản phải thu của hai công ty con này tại BCTC Hợp nhất giữa niên độ đã được kiểm toán soát xét năm 2025.

Bên cạnh đó, như trình bày tại Thuyết minh số 5.3; Thuyết minh số 5.4; Thuyết minh số 5.5, Phần 5 “Bản Thuyết minh Báo cáo tài chính hợp nhất giữa niên độ”, Tổng Công ty đang tồn tại một số khoản công nợ tồn đọng tại ngày 30/6/2025 như sau: Phải thu khách hàng: 328,8 triệu đồng, Trả trước cho người bán: 234,6 triệu đồng, Phải thu khác: 18,2 tỷ đồng.

Đây là các khoản nợ tồn đọng liên quan đến vụ án xảy ra tại Xí nghiệp Kinh doanh Xuất nhập khẩu Tổng hợp thuộc Công ty TNHH MTV Cơ khí Quang Trung (Công ty con; gọi tắt là Cơ khí Quang Trung).

Theo Báo cáo tài chính tổng hợp giữa niên độ cho kỳ kế toán kết thúc ngày 30/6/2025 của Công ty Cơ khí Quang Trung do vụ án đang trong giai đoạn thi hành án nên Công ty Cơ khí Quang Trung chưa xác định được tổn thất đối với các khoản nợ phải thu khó đòi trên.

Điều này dẫn đến tại ngày 30/6/2025, Tổng Công ty chưa trích lập dự phòng phải thu khó đòi đối với các khoản công nợ này.

Đơn vị kiểm toán cho biết, họ cũng không thể thực hiện được các thủ tục soát xét thay thế để đánh giá về giá trị dự phòng phải trích lập tại ngày 30/6/2025. Do đó, không thể xác định liệu có cần thiết phải điều chỉnh các số liệu này hay không.

MIE cho biết, Các khoản công nợ này đều là tồn tại tài chính của Xí nghiệp Kinh doanh XNK Tổng hợp (là chi nhánh của Công ty Cơ khí Quang Trung), có liên quan tới vụ án hình xử xảy ra tại Xí nghiệp.

Tại thời điểm lập BCTC Hợp nhất giữa niên độ đã được soát xét cho kỳ kế toán kết thúc ngày 30/6/2025, vụ án đang trong giai đoạn thi hành án và Công ty Cơ khí Quang Trung tiếp tục khởi kiện ông Nguyễn Duy Xuyên. Vì thế Công ty, Tổng công ty chưa đánh giá tổn thất này tại BCTC Hợp nhất giữa niên độ đã được kiểm toán soát xét năm 2025.

Chênh lệch vốn điều lệ sau cổ phần hóa

Như trình bày tại Thuyết minh số 5.20.b Bản Thuyết minh Báo cáo tài chính hợp nhất giữa niên độ, Vốn Điều lệ trên Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp Công ty Cổ phần của Tổng Công ty là: 1.419,9 tỷ đồng.

Tại ngày 30/6/2025, Vốn góp của chủ sở hữu (Mã số 411) trên Bảng Cân đối kế toán hợp nhất giữa niên độ là 1.418,6 tỷ đồng, chênh lệch là 1,28 tỷ đồng so với Vốn Điều lệ là do quá trình xử lý tài chính khi Tổng Công ty chính thức chuyển sang hoạt động dưới hình thức Công ty Cổ phần theo quy định.

Tại ngày phát hành Báo cáo này, Công ty mẹ và bốn Công ty TNHH MTV do Tổng Công ty đang sở hữu 100% vốn vẫn đang chờ các cơ quan có thẩm quyền xem xét và phê duyệt hồ sơ quyết toán cổ phần hóa. Sau khi có phê duyệt chính thức hồ sơ quyết toán cổ phần hóa, Tổng Công ty sẽ có những điều chinh về Vốn Điều lệ theo quy định.

Tiếp theo, như trình bày tại Thuyết minh số 5.9 “Tăng, giảm Tài sản cố định hữu hình”; Thuyết minh số 5.18 “Phải trả khác” và Thuyết minh số 7.1.b "Thông tin khác”, Bản Thuyết minh Báo cáo tài chính hợp nhất giữa niên độ, Công ty Cơ khí Quang Trung (Công ty con) được nhận bàn giao 3.500 m2 sàn nhà văn phòng của Dự án Tincom City tại 360 đường Giải Phóng, phường Phương Liệt, thành phố Hà Nội.

Công ty Cơ khí Quang Trung đã ghi nhận tăng tài sản nhưng chưa ghi nhận tăng vốn Nhà nước (tạm ghi nhận tăng khoản phải trả khác). Sau khi được sự đồng ý của Tổng Công ty Máy và Thiết bị công nghiệp - CTCP và hướng dẫn của Bộ Công thương (Đơn vị chủ quản - Cổ đông lớn của Tổng Công ty Máy và Thiết bị công nghiệp - CTCP), Công ty Cơ khí Quang Trung sẽ ghi nhận tăng vốn Nhà nước theo giá trị tài sản đã được thẩm định giá.

Thuyết minh BCTC soát xét bán niên 2025 của MIE cho biết, doanh nghiệp này ghi nhận khoản phải trả khác ngắn hạn khác cho 3.500 m2 sàn nhà văn phòng Dự án Tincom City là 38,5 tỷ đồng.

Cuối cùng, như trình bày tại Thuyết minh số 7.3 Bản Thuyết minh Báo cáo tài chính hợp nhất giữa niên độ, Công ty TNHH MTV XNK Sản phẩm Cơ khí - Công ty con của Tổng Công ty đã trình bày lại một số số liệu so sánh của Báo cáo tài chính giữa niên độ cho kỳ kể toán kết thúc ngày 30/6/2025. Do đó, Tổng Công ty đã trình bày lại một số số liệu so sánh của Báo cáo tài chính hợp nhất giữa niên độ cho kỳ kế toán kết thúc ngày 30/6/2025.

Tăng lãi 6 tháng nhờ thanh lý tài sản

Về kết quả kinh doanh, 6 tháng đầu năm, MIE ghi nhận doanh thu thuần 683,5 tỷ đồng, giảm 13% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, lợi nhuận gộp tăng 12% lên 84,7 tỷ đồng do biên lợi nhuận gộp tăng 2% lên 10%.

Trong kỳ, hầu hết các chi phí đều biến động trong biên độ hẹp, cụ thể: chi phí quản lý doanh nghiệp tăng hơn 1 tỷ đồng lên 57,9 tỷ đồng; chi phí tài chính cũng ghi nhận tăng khoảng 1,6 tỷ đồng lên 20,8 tỷ đồng. Riêng chi phí bán hàng 12,4 tỷ đồng, gấp gần 2 lần cùng kỳ.

Kết quả doanh nghiệp báo lãi trước thuế gần 7,2 tỷ đồng, tăng 71% so với cùng kỳ, chủ yếu đến từ khoản lợi nhuận khác 6,9 tỷ đồng. Dù vậy, ghi nhận đến ngày 30/6/2025, MIE vẫn lỗ lũy kế 35,9 tỷ đồng.

Thuyết minh báo cáo tài chính cho biết, khoản thu nhập khác ghi nhận 72,88 tỷ đồng chủ yếu được ghi nhận từ hoạt động thanh lý tài sản cố định 71,7 tỷ đồng. Phần còn lại là tiền bồi thường, tiền phạt 142 triệu đồng và thu nhập khác.

Tính đến ngày 30/6/2025, dư nợ tài chính của MIE ở mức 571,7 tỷ đồng, tăng 8% so với số đầu năm và 91% trong số đó là nợ tài chính ngắn hạn.

Thông tin về doanh nghiệp, Tổng Công ty Máy và Thiết bị công nghiệp - CTCP tiền thân là Tổng Công ty Nhà nước với tên gọi là Tổng Công ty Máy và Thiết bị công nghiệp. Tổng Công ty Máy và Thiết bị công nghiệp được thành lập theo Quyết định số 155/HĐBT ngày 12/5/1990 của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) và thành lập lại theo Quyết định số 1117QĐ/TCCBĐT ngày 27/10/1995 của Bộ trưởng Bộ Công nghiệp nặng (nay là Bộ Công thương).

Tổng Công ty được chuyển sang hoạt động theo mô hình Công ty mẹ - Công ty con theo Quyết định số 3168/QĐ-BCT ngày 15 tháng 6 năm 2010 của Bộ Công Thương. Ngày 16 tháng 11 năm 2015, Tổng Công ty được Bộ Công thương quyết định xác định giá trị doanh nghiệp để chuyển đổi sang Công ty Cổ phần theo Quyết định số 12494/QĐ-BCT.

Tổng Công ty chính thức chuyển sang hoạt động dưới hình thức Công ty Cổ phần với tên giao dịch là Tổng Công ty Máy và Thiết bị công nghiệp - CTCP theo Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp Công ty Cổ phần thay đổi lần thứ 07 ngày 20/01/2017, thay đổi các lần và thay đổi lần thứ 13 ngày 15/8/2025 do Sở Tài chính thành phố Hà Nội cấp.

Phàn vốn thuộc sở hữu Nhà nước (Bộ Công thương) tại MIE chiếm 99,57% vốn điều lệ, vốn thuộc sở hữu các cổ đông khác chiếm 0,43% vốn điều lệ.

×