Một công ty Trung Quốc mua lại nhà sản xuất chip lớn nhất nước Anh: nhiều mối quan ngại

Hôm 2/7, đại diện Nexperia tiết lộ các cuộc đàm phán liên quan đến thỏa thuận mua lại Newport Wafer Fab, nhà sản xuất chip lớn nhất của Vương quốc Anh đang diễn ra. Nexperia hiện trực thuộc tập đoàn Công nghệ Wingtech của Trung Quốc.

Nhà máy chip Newport Wafer Fab được thành lập từ năm 1982 và là một trong số ít công ty chế tạo chip của Anh. Trụ sở Newport Wafer Fab hiện đặt tại Newport, South Wales.

Một số nguồn tin thân cận cho hay Nexperia sẽ thông báo về việc tiếp quản Newport Wafer Fab sớm nhất là vào đầu tuần sau. 

Người phát ngôn của Nexperia cho biết: “Chúng tôi đang tiến hành các cuộc thảo luận mang tính xây dựng với Newport Wafer Fab và chính quyền xứ Wales về tương lai của Newport Wafer Fab. Cho đến khi có kết luận cuối cùng, chúng tôi chưa thể đưa ra bình luận nào thêm”.

Thỏa thuận mua lại Newport Wafer Fab được đưa ra trong bối cảnh cuộc khủng hoảng nguồn cung chip toàn cầu khiến các quốc gia nỗ lực tự lực hóa chuỗi cung ứng chip. Phần lớn nguồn cung chip toàn cầu hiện được sản xuất ở châu Á với nhà máy chip hợp đồng lớn nhất thế giới TSMC ở Đài Loan (Trung Quốc) và hãng chip trực thuộc gã khổng lồ điện tử Hàn Quốc Samsung. SMIC của Trung Quốc cũng được xem là một trong những nhà sản xuất chip lớn nhất mặc dù công nghệ chip của SMIC chưa thể bắt kịp TSMC và Samsung. 

Liên quan đến thỏa thuận Nexperia mua lại Newport Wafer Fab, ông Tom Tugendhat, lãnh đạo Nhóm Nghiên cứu Trung Quốc của chính phủ Anh và là Chủ tịch Ủy ban Lựa chọn Đối ngoại đã bày tỏ nhiều mối quan ngại. “Tôi phải nhấn mạnh một lần nữa rằng việc cơ sở phát triển và xử lý công nghệ silicon và chip bán dẫn 200mm hàng đầu của Vương quốc Anh đang bị một thực thể Trung Quốc tiếp quản - theo quan điểm của tôi - đang cho thấy một mối đe dọa an ninh và kinh tế đáng kể”.

Ông thúc giục chính phủ Vương quốc Anh xem xét lại thỏa thuận này theo Đạo luật An ninh Đầu tư quốc gia được ban hành vào tháng 4/2021 như một phần trong nỗ lực bảo vệ các công ty công nghệ Anh quốc khỏi sự thôn tính của các tập đoàn nước ngoài, điều có thể gây bất lợi cho an ninh hoặc kinh tế quốc gia. “Đây là nhà máy chip tiên tiến cuối cùng còn sót lại lớn nhất ở Anh. Nó được bán cho người Trung Quốc và chính phủ Anh không có hành động nào”.

Về phía chính phủ, một phát ngôn viên nhà nước chia sẻ với CNBC: “Chúng tôi đã nắm được thông tin về việc Nexperia sẽ tiếp quản Newport Wafer Fab. Mặc dù chúng tôi không cho là chính phủ có cơ sở phù hợp để can thiệp vào thỏa thuận ở thời điểm này, nhưng chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ tình hình cũng như  sẽ không ngần ngại sử dụng quyền hạn của mình theo Đạo luật Doanh nghiệp nếu tình hình thay đổi”.

“Chúng tôi vẫn cam kết ưu tiên lĩnh vực chip vì vai trò quan trọng của nó đối với nền kinh tế vương quốc Anh” - phát ngôn viên của chính phủ Anh nói thêm. 

Newport Wafer Fab hiện có một số khoản nợ chưa thanh toán, bao gồm 20 triệu bảng Anh nợ HSBC và 18 triệu bảng Anh nợ khác với chính phủ xứ Wales, các nguồn tin cho hay. Các khoản nợ này sẽ được trả hết sau thương vụ mua bán trị giá 63 triệu bảng Anh. Ngoài ra, Drew Nelson, Giám đốc điều hành và là cổ đông lớn của Newport Wafer Fab cũng dự kiến sẽ nhận được khoảng 15 triệu bảng Anh. 

Newport Wafer Fab sản xuất chip silicon được sử dụng trong các thiết bị cung cấp điện cho ngành công nghiệp ô tô. Công ty cũng đang phát triển dòng chip hợp chất tiên tiến hơn, nhanh hơn và tiết kiệm năng lượng hơn.

Trước đó,  nhà thiết kế chip Cambridge, thường được coi là viên ngọc quý trên vương miện của ngành công nghệ Anh cũng đã về tay gã khổng lồ chip Mỹ Nvidia với giá 40 tỷ USD. Tuy nhiên, việc tiếp quản đang được các cơ quan quản lý trên khắp thế giới điều tra sau khi nhận được khiếu nại của Qualcomm - một gã khổng lồ chip khác của Mỹ và là đối thủ cạnh tranh chính của Nvidia.

Việc các công ty công nghệ Trung Quốc tăng cường “thôn tính” và tiếp quản nhiều công ty công nghệ lớn trên thế giới cũng đang được các chính phủ toàn cầu quan tâm chặt chẽ. Đầu tháng này, phía Seoul đã xem xét lại thỏa thuận khi công ty Wise Road Capital có trụ sở tại Bắc Kinh thỏa thuận mua lại hãng chip MagnaChip của Hàn Quốc, viện dẫn lý do “công nghệ cốt lõi quốc gia”.

Vào tháng 3, chính phủ Ý đã ngăn chặn công ty Trung Quốc Shenzhen Investment Holdings mua lại cổ phần kiểm soát trong LPE, một công ty chip có trụ sở tại Milan cũng với lý do đây là lĩnh vực có “tầm quan trọng chiến lược”.