Một loài cá của Việt Nam có gì hấp dẫn mà Hàn Quốc tăng mua tới 525%?

Xuất khẩu cá ngừ tăng tốc ở thị trường ngách

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), năm 2023, lạm phát tại các thị trường vẫn đang ở mức cao và điều này đang làm giảm sức mua tại các thị trường xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam. 

Thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam trong tháng 2/2023 tiếp tục sụt giảm 13% so với cùng kỳ. Do đó, tính tổng 2 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam vẫn thấp hơn 30% so với cùng kỳ năm trước, đạt hơn 108 triệu USD.

Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Hà, chuyên gia thị trường cá ngừ của VASEP, đã có tín hiệu vui khi xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang nhiều thị trường chính trong tháng này đã có sự tăng trưởng so với cùng kỳ. 

Hiện sự chênh lệch tỷ giá đang khiến cho các sản phẩm của Việt Nam đang có giá cao hơn so với các nước đối thủ tại các thị trường nhập khẩu lớn như EU, Mỹ… Bên cạnh đó, giá cá ngừ nguyên liệu trên thị trường thế giới từ cuối năm ngoái tới nay đang có xu hướng ngày càng tăng cao, khiến cho các nhà nhập khẩu trì hoãn các đơn hàng để chờ giá giảm. Tất cả các điều này đang khiến cho xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang các thị trường giảm so với cùng kỳ.

Tại Mỹ, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam vẫn tiếp tục sụt giảm mạnh, giảm 45% trong tháng 2/2023, đạt hơn 20 triệu USD. Lũy kế 2 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu cá ngừ sang Mỹ đạt gần 37 triệu USD, giảm 54% so với cùng kỳ năm 2022.

Chuyên gia cá ngừ của VASEP cho biết, tại khối thị trường các nước tham gia Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) mặc dù xuất khẩu cá ngừ sang Nhật Bản và Mexico trong tháng 2/2023 rất khả quan đạt lần lượt 28% và 194% so với cùng kỳ, nhưng sự tăng trưởng này vẫn không đủ bù đắp lại lượng sụt giảm xuất khẩu sang thị trường lớn nhất trong khối trong thời gian qua là Canada. 

Xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang Canada ngày càng sụt giảm mạnh. Tính riêng trong tháng 2/2023, xuất khẩu cá ngừ sang thị trường này giảm tới 81%, chỉ đạt gần 800.000n USD. Chính sự sụt giảm sang thị trường này đã ảnh hưởng tới kết quả xuất khẩu sang khối thị trường CPTPP. Xuất khẩu sang khối thị trường này trong tháng 2 giảm 13% và tính lũy kế 2 tháng đầu năm xuất khẩu giảm 3% so với cùng kỳ.

Trong khi đó, xuất khẩu cá ngừ sang EU lại có sự đảo chiều trong tháng 2. Kim ngạch xuất khẩu cá ngừ sang khối thị trường này tăng 59% so với tháng 2/2022, đạt gần 14 triệu USD. Con số này góp phần nâng tổng kim ngạch xuất khẩu trong 2 tháng đầu năm sang EU lên hơn 22 triệu USD, tuy nhiên vẫn không đủ bù đắp lại lượng sụt giảm trong tháng 1 nên vẫn giảm 5% so với cùng kỳ. Xuất khẩu sang cả 3 thị trường nhập khẩu lớn nhất trong khối là Đức, Hà Lan và Tây Ban Nha đều tăng trưởng cao lần lượt là 77%, 372% và 58%.

Ngoài thị trường EU, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang Israel, Thái Lan và Nga cũng đang có sự tăng trưởng ấn tượng trong tháng 2/2023 lần lượt là 131%, 55% và 255%.

Bên cạnh đó, sự suy giảm nhu cầu nhập khẩu tại các thị trường lớn đang khiến các doanh nghiệp xuất khẩu cá ngừ chuyển dịch sang khai phá các thị trường nhỏ tiềm năng. 

Xuất khẩu sang các thị trường nhỏ đang có sự tăng trưởng đột phá ở mức 3 con số trở lên so với cùng kỳ, như Hàn Quốc tăng 525%, Anh tăng 182% hay Australia tăng 104%, Phần Lan tăng 654%, Algeria tăng 363%...

Trung Quốc trở thành thị trường xuất khẩu thủy sản lớn nhất của Việt Nam

Theo báo cáo của Hiệp hội Xuất khẩu và Chế biến thủy sản Việt Nam (VASEP), trong khi giá trị xuất khẩu các mặt hàng thủy sản chủ lực trong tháng 2/2023 giảm so với cùng kỳ năm 2022 (trong đó tôm giảm sâu nhất đạt 208 triệu USD, giảm 15%; cá tra đạt 156 triệu USD, giảm 9%) thì xuất khẩu mực, bạch tuộc tăng tới 76%; xuất khẩu nhuyễn thể có vỏ tăng 30%…

Cụ thể, thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy, trong tháng 2/2023, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đạt 610,07 triệu USD, tăng 33,4% so với tháng 1/2023, nhưng giảm 3,6% so với tháng 2/2022. Tính chung 2 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đạt 1,06 tỷ USD, giảm 29,1% so với cùng kỳ năm 2022.

Đáng chú ý, trong tháng 2/2023, Trung Quốc trở thành thị trường xuất khẩu thủy sản lớn nhất của Việt Nam, đạt 101,94 triệu USD, tăng 25,9% so với tháng 2/2022. Lũy kế 2 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc đạt 126,5 triệu USD.

Như vậy có thể thấy, mặc dù Trung Quốc đã mở cửa, nhưng xuất khẩu thủy sản sang thị trường này vẫn đối mặt với nhiều khó khăn khi phải cạnh tranh gay gắt với các thị trường cung cấp khác. Trong khi đó, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Trung Quốc vẫn đối mặt với nhiều rào cản như: Thủy sản tươi sống chưa được xuất khẩu chính ngạch; việc xử lý, phê duyệt hồ sơ đăng ký xuất khẩu vào Trung Quốc trên hệ thống thương mại một cửa của phía Trung Quốc còn chậm…

Theo tính toán từ số liệu của Tổng cục Hải quan, trong tháng 1/2023 xuất khẩu cá tra, basa của Việt Nam tới Trung Quốc giảm mạnh so với cùng kỳ năm 2022, trong khi xuất khẩu tôm tăng về lượng, nhưng giảm về trị giá. 

Nhìn chung, cơ cấu mặt hàng thủy sản xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc không có nhiều biến động, chủ yếu tập trung vào mặt hàng cá tra, basa, tôm và cá khô. Dự báo, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc sẽ phục hồi từ tháng 3/2023, do nhu cầu tiêu dùng tăng.

Nhật Bản là thị trường xuất khẩu thủy sản lớn thứ 2 trong tháng 2/2023, đạt 95,4 triệu USD, tăng 25,7% so với tháng 2/2022. Tính chung 2 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu thủy sản sang Nhật Bản đạt 186,46 triệu USD, giảm 10,7% so với cùng kỳ năm 2022.

Xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường Mỹ tiếp tục giảm mạnh, giảm 40,5% so với cùng kỳ năm 2022, trong tháng 2/2023 chỉ đạt 86,96 triệu USD. Tính chung 2 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường Mỹ đạt 154,5 triệu USD, giảm 55,3% so với cùng kỳ năm 2022.